Kanadanın Yüzey Şekilleri

Kuzey Amerika kıtasının hemen hemen yarısını kaplayan, yüzölçümü bakımından Rusya Federasyonundan sonra dünyanın ikinci büyük ülkesi Doğusunda Atlas Okyanusu, batısında Pasifik Okyanusu, kuzeyinde Alaska ve Kuzey Buz Denizi, güneyinde ise ABD vardır Atlas Okyunusundan Pasifik Okyanusuna uzunluğu 5000 km, Amerika-Kanada sınırından kuzeye kadar olan uzunluğu ise 4480 kilometredir

Kanada?nın yarısına yakın bir kısmı, Laurentian yaylası da denilen Kanada Kalkanı adlı bölgeden meydana gelmektedir Kıtanın bu bölgesi, 4568889 kilometrekarelik bir alanı kaplayan çok eski ve sert kayalardan meydana gelmiş bir görünümdedir Bu bölge Hudson Körfezinin etrafında bir kalkan biçiminde yayılarak Labrador kıyılarından başlayıp, StLawrence Irmağı ile Huron ve Superior Gölleri boyunca uzanır ABD topraklarına girdikten sonra kuzeybatıdaki göllerin arasından geçerek Mackenzie Irmağı ağzının yakınlarında Kuzey Buz Denizinde son bulur Kenarları, orta kısmını meydana getiren Hudson Körfezinden daha yüksek olduğu için bu bölge, bir tabağa benzetilir Güneydoğuda Kalkan bölgesi ovalık görünümünden sıyrılarak StLawrence Irmağı ve Körfezi boyunca birdenbire yükselir

StLawrence bölgesi: Kalkanın güneydoğusunda kalan bu bölge, yarımada biçimindeki Güney Ontario?yu ve Québec kentinin güneybatısında hafifçe dalgalanan alanı içine alır Huron Gölünde Bruce yarımadasından güneydoğu uzantısına kadar bölge sert bir kireç taşı tabakası ile kaplıdır Bu tabakanın Niyagara Irmağı tarafından yarılmasıyla ünlü Niyagara Çağlayanı meydana gelir Kalkan ile Kanda Appalaşları arasında yer alan StLawrence Ovaları, tarih öncesi dönemlerde denizle kaplanmışlardır Bugün ise bir birikinti ovası görünümündedirler Ancak bu duruma, Montreal?in doğusunda sıra halinde yükselen ve sayıları sekizi bulan Montreregian Tepelerine rastlanmaz Ovalar Ontario yarımadasından Kalkanın güneydoğusundaki bir uzantısıyla ayrılırlar Bu uzantı, Ontario Gölü ağzına yakın bir yerde, StLawrence Irmağı tarafından kesilir

Appalaş bölgesi: Appalaş dağ sisteminin bir parçası olan bu bölge, Québec?in doğu sınırını, New Foundland adasını ve New Brunswick, Nova Scotia ve Prince Edward adası eyaletlerini içine alır Kuzeyde Kanada Kalkanı ile Nova Scotia?daki sert kayalık arazi arasında yer alan Maritime eyaletleri bir havza meydana getirir

İç ovalar: Kanada Kalkanının batısında bulunan üçgen biçimindeki bölüm, ABD?deki büyük ovaların bir uzantısıdır Bu iç ovalar, değişik jeolojik merhalelerden geçmişlerdir Ova içlerine doğru ilk yükselti, 490 m?lik Manitoba yüksekliğidir (Duch, Riding ve Porcupine Dağları) ikinci yükselti ise Saskat Chewan?da 910 m yükseklikteki Missouri Coteau?dur Eski buz göllerinin birikimi, ovaların özelliğini kaybetmelerine yol açmıştır Saskatchewon ve Albetro?daki ovalar, akarsular tarafından derin bir biçimde oyulmuşlardır Güney kesimlerinde ise ünlü Prairie bölgesi vardır

Akarsular ve göller: Kanada?da doğan bütün akarsular, sularını denize dökerler Bu nehirlerin çoğu hem ulaşım yolu, hem enerji kaynağı olarak kullanılırlar Ülkenin en önemli nehirleri, kayalık dağların doğusundan doğan, Kuzey Buz Denizine, Atlas Okyanusuna ve Hudson Körfezine dökülen nehirlerdir Bu nehirlerden Mackenzienin uzunluğu 3700 km olup, Kuzey Buz Denizine dökülür Bu nehir yılın sekiz ayında donduğu için ulaşımda yararlanılamaz Saint Laurent Nehri daha kısa olmasına rağmen, ülkenin çok önemli ulaşım yoludur Ontario Gölünden doğar, bir dizi gölün meydana gelmesine sebeb olur ve Atlas Okyanusuna dökülür Denize döküldüğü yerde meydana gelen haliçin uzunluğu 40 km?yi bulur

Göllere gelince, Kanada topraklarındaki irili ufaklı göllerin sayısı 250 bini bulur Bunların en büyükleri Ayı Gölü 31080 km2, Büyük Esir Gölü 28919 km2, Winnipeg Gölü 24530 km2dir Saing Laurent göller serisi ise ABD ile Kanada toprakları arasında yer alır