İşleten (İşleten Koşullama)

İşleten (İşleten Koşullama)





İŞLETEN sıf Ruhbil işleten koşullama, B F Skinner tarafından betimlenen bir koşullanma tipi Bu tipin başlıca özelliği, uygun bir uyartının belirmesi ya da yok olması bir davranışın ortaya çıkmasına bağlı olduğu durumlarda gelişmesidir




—ANSİKL Ruhbil Skinner tarafından çözümlendiği biçimiyle işleten koşullama ile aşağı yukarı aynı dönemde (1934'e doğru) polonyalı Miller ve Konorski tarafından ortaya konan "ikincil tip koşullanma" arasında olduğu gibi, Hilgard ve Marquis' den sonra, uzmanların "araçsal" koşullama dedikleri şey arasında da hiçbir nitelik farkı yoktur Ama bugün genellikle -Pavlov'un tutumunun tersine- burada çok kez "klasik" olarak nitelenen pavlovcu ko-şullamadan farklı bir öğrenme tipinin söz-konusu olduğu kabul edilmektedir Koşulsuz bir uyartı ile koşulsuz bir tepki arasında var olan bir ilişkiye de dayanmayan işleten koşullama, yalnızca bir davranışın kendisini izleyen uyartıya göre değişmesini gerektiriyordu, işleten koşullama sorunsalı böylece yüzyıl başında Thorndike tarafından önerilen "etki yasası" sorunsalını andırır




Skinner, buradan yola çıkarak, deneysel ruhbilim ve bu ruhbilim uygulamaları (programlı eğitim, "davranışsal" denilen tedaviler, vb) alanında, görece özerk ve kapalı gerçek bir sistem oluşturan bir davranış çözümlemesi geliştirdi