Ameli Salih - Sulh ve Salah - Tavır ve Davranışa Salih

Ameli Salih - Sulh ve salah - tavır ve davranışa salih


Kur'an-ı Kerim imanın hemen ardından devreye soktuğu amelin salih olmasını istemektedir Salih amelin ne olduğunu anlamak için, bir sıfat olarak kullanılan salih kelimesi üzerinde durmak gerekirSalih kelimesinin kökü sulh'turSulh ve salah, Arap dilinde; bozgun, nefret, kötülük, kavga, çekişme ve didişmenin zıddı demektir Sulh ve sala' nın karşıtı, Arap dilinde fesattır (bkFesad md) Kur'an, salih amel işlemeyenlerin, yeryüzünü fesada boğmaya gayret göstermiş olacaklarını bildirerek bu karşıtlığı vurgulamıştır, (bk Sad 28; Yunus 81)Salah ve sulhu esas alan kişi, tavır ve davranışa salih denmektedir

Kur'an, hem iman sahibini, hem de bu iman sahibinin sergilediği amelleri, salih diye nitelemektedir Yüzden fazla yerde, imanlı kişiden istenen amelin salih olması gerektiği belirtilmektedir Kur'an'ın verilerini dikkate alarak salih ameli, insana hizmete ve barışa yönelik bütün düşünce ve faaliyetler diye ifade edebiliriz

Kur'an'a göre, bütün büyük ruhlar ve özellikle peygamberler salih kişilerdir Mutluluk ve sonsuz kurtuluşa ermek de, salih kişilerin hakkıdır Yeryüzünün nimet ve imkânlarına sahip olmak, rızık ve bereketle dolu bir yaşayışa ulaşmak da salih olmakla mümkündür, (bk Yunus, 81; A' raf 170; Bakara 63; Maide 69; Casiye 30)
Yeryüzü topraklarına ve yönetici güç ve saltanata sahip olmak da salih kulların ve toplumların hakkıdır, (bk Hac 23, 50, 56; Nur 55; Enbiya 105)

Salih amel, ebedi kurtuluşun üç ana şartından biridir Diğer iki şart ise Allah'ın birliğine ve ahirete imandır (bk KBakara 62; Mâide 69) Dünya planındaki hayatını iman sahibi olarak (bk İman mad) salih amelle geçirenler dünya sonrasında temiz ve mutlu bir hayatla ödüllendirilirler (Nahl, 97; Meryem 60; Bakara 82; Zuhruf 72) Bu demektir ki, salih amel, yaratıcı aktiviteye katılmanın biricik yoludur Bu yolla insan kâinat ve oluş bünyesinde sürekli bir yapıp—edici şuur hâline ulaşır ve külli benliğe dost olur Kur'an bu gerçeğe işaret ederken: "Rabbine kavuşmak (lika) isteyen, salih amel sergilesin" (Kehl 110) diyor Buradaki lika kavuşmak, buluşmak, yüz yüze gelmek demektir

Demek oluyor ki, salih amel, oluşa (şe'niyete) doğrudan doğruya yaratıcı kudret yanında bir katılım, kaderin yaşanması, ve yazılmasında Allah ile birlikte rol almaktır Kur'an'daki hilafet sırrı, yani insanın, Allah'ın halifesi olması, (Bakara 30) keyfiyeti bu sayede gerçekleşir Nitekim Kur'an, halife ve hilafetle aynı kökten bir fiil kullanarak ameli salih sahiplerinin yaratıcının yeryüzünde temsilcisi olduklarını söyleyerek, bu inceliğe kendi eşsiz üslubuyla dikkat çekmiştir, (bk Nur 55, Yunus 14)

Salih amel, insanın sürçmeleri sonucu meydana gelen çirkinlik ve terslikleri (seyyiât) de silici bir rol oynar (Furkan 70; Ankebût 6; Teğâbun 9)
Salih amelin varlık ve oluştaki yerini ve_ değerini Kur' an, nihayet şu şekilde ifadeye koyuyor: "İman eden ve salih ameller işleyenler varlıkların en hayırlılarıdır" (Beyyine 9)