Anlatım Türü - Anı

Yaşamımızda üç zaman dilimi vardır; içinde yaşadığımız zaman, geçmiş ve gelecek Genellikle, günlük koşuşturmalar içinde, yaşadığımız günlerde olup bitenlerin ayırdına varamayız Zaman geçtikçe, kimi günleri yeniden yaşamak isteriz Duygulandıran, yeniden yaşama isteği uyandıran olayların belleğimizde bıraktığı izler, bizi geçmişi yaşamaya götürür Anı türünü ortaya çıkaran, geçmişte yaşananları başkalarıyla paylaşma gereksinimi duymadır Anılar, bellekte yerleşmiş olan izlenimlere dayanılarak, geçmişte yaşanmış olayların anlatıldığı anlatı türleridir Anı bu özellikleriyle romandan şiire, yaşamöyküsüne, zamanzaman eleştiriye kaynaklık eden bir türdür

İnsanlar, niçin anı yazmak gereğini duyarlar?

Yanıt: İnsanlar;
- gelecek kuşakların kendilerini unutmaması için,
- bir dönemi, bir dönemin yaşam biçimini anlatmak, uyarılarda bulunmak için,
- yazma alışkanlığı olduğu için,
- herkesçe bilinmesi gereken bir gerçeğin yitip gitmesini önlemek için,
- yapılan bir davranıştan dolayı, tarih ve kamuoyu karşısında hesaplaşmak veya pişmanlığı dile getirmek için anılarını yazarlar

Anılar, özellikle yazınsal, sosyal, siyasal anılar kimi dönemlere ışıt tuttukları gibi, yazan kişilerle ilgili bilgi edinmemizi de sağlar Anılarda önemli olan gerçekleri saptırmamak ve içtenliği korumaktır

Anı Batı yazınında, en yaygın olarak kullanılan türlerden biridir Eski Yunan yazınında, Ksenophen?in, Anabasis (MÖ yaklaşık 427-355) adlı yapıtı bu türün ilk örneği sayılır Daha sonra, Rönesanstan başlayarak sanat ve siyaset adamları bu tür yapıtlar ortaya koymaya başlamıştır

Yazınımızda Babür Şah?ın anılarından oluşan Babürname bu türün ilk önemli yapıtı sayılır Tanzimat döneminden başlayarak, yazınsal ve siyasal anı türünde pek çok yapıt verilmiştir Ahmet Rasim, Halit Ziya Uşaklıgil, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar, Refik Halit Karay, Yusuf Ziya Ortaç, Halit Fahri Ozansoy, Yahya Kemal Bayatlı, Hüseyin Cahit Yalçın, Samet Ağaoğlu, Oktay Akbal, Salah Birsel, daha da günümüze gelince, Mina Urgan, Erdal İnönü, Emre Kongar belli dönemlerdeki olayları ve kişileri değerlendiren anılar yazmışlardır