 |
Eski Çağlarda Türkiye ve Çevresi |
 |
05-28-2010
|
#1 |
|
Şengül Şirin
|
Eski Çağlarda Türkiye ve ÇevresiEski Çağlarda Türkiye ve Çevresi ÜNİTE ADI: ESKİÇAĞLARDA TÜRKİYE VE ÇEVRESİ ÜNİTEDE YER ALAN KONULAR A  Eskiçağlarda Türkiye1 Türkiye'nin tarih Öncesi Devirlerini Aydınlatan Merkezler (Karain ve Beldibi mağaraları, Çayönü, Çatalhöyük, Hacılar, Truva, Alişar ve Alacahöyük)2 MÖ 2 Bin MÖ 6 yüzyıla kadar3 MÖ 2 binden MÖ 6 Yüzyıla Kadar Türkiye'de Kültür ve Medeniyeta Devlet Yönetimib Din ve İnanışc Sosyal ve İktisadi Hayatç Yazı, Dil ve Edebiyatd Bilim ve Sanat4 MÖ 6 Yüzyıldan MS 11 Yüzyıla Kadar Türkiye Pers, İskender, Roma ve Bizans İmparatorlukları Dönemi)B Eskiçağlarda Türkiye'nin Çevresindeki Kültür ve Medeniyetler (Mezopotamya, Mısır ve Diğer Doğu Akdeniz Medeniyetleri)1 Devlet Yönetimi2 Din ve İnanış3 Sosyal ve İktisadi Hayat4 Yazı, dil ve Edebiyat5 Bilim ve SanatESKİ ÇAĞLARDA TÜRKİYE VE ÇEVRESİ A Eskiçağlarda TürkiyeTürkiye tarihin ilk dönemlerinden itibaren yerleşime tercih edilen bir ülke olmuştur Bunun nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:İklim koşullarının iyi olması Verimli otlak ve topraklara sahip olması Asya ile Avrupa arasında bir köprü görevi görmesi ( Ulaşım ve Ticaret yolları üzerinde bulunması) Yer altı ve yer üstü kaynaklarının zengin olması Anadolu doğu ile batı dünyalarının ilişkileri açısından önemli bir konuma ve katkıya sahip olmuştur 1 TÜRKİYE'NİN TARİH ÖNCESİ DEVİRLERİNİ AYDINLATAN MERKEZLER :a- Anadolu’da Yontma Taş Devri : Antalya yakınlarındaki Karain, Beldibi ve Belbaşı mağaraları , Gaziantep yakınındaki Dülük, Antalya Mağaracık bu dönemin önemli merkezleridir * Karain mağarasında Neanderthal neslinden bir çocuğun dişi ile Homo Sapiens ( Düşünen insan) türünden bir kafatası bulunmuştur b- Anadolu’da Cilalı Taş Devri : Diyarbakır -Çayönü, Konya- Çatalhöyük bu dönem yerleşimlerindendir Çayönü, çağımızın sosyal ve ekonomik düzeninin temelini oluşturan Cilalı Taş Devrinin en önemli merkezlerinden biridir Gelişmiş köy yerleşmesi görülür( Buğday,Nohut,Mercimek,Bezelye yetiştirilmiş, Koyun,Köpek,Keçi,Sığır yetiştirilmiştir)Konya, Çumra ilçesinin yakınlarında bulunan Çatalhöyük , Yakındoğu Cilalı Taş Devri yerleşmelerinin en başta gelenlerindendir * Yapılmış olan Hasan Dağı ve Çatalhöyük resmi bir kenti çevresiyle gösteren en eski şehir tasvir ve en eski şehir planıdır c- Anadolu’da Bakır Taş Devri : Burdur-Hacılar, Konya-Canhasan, Denizli-Beycesultan, İç Anadolu’da Güllücek, Van-Tilkitepe önemli yerleşimlerdendir Bunların dışında , Eski Tunç Devri olarak adlandırılan dönemde Çanakkale-Truva, Yozgat-Alişar, Çorum – Alacahöyük bu dönemin birer medeniyet merkezleridir Truva’da dokuz kat, Alişar ve Alacahöyük ‘te beşer kat kültür tabakalarına rastlanmıştır Orta Anadolu’da oluşturulan bu çok yüksek medeniyeti Hatti adındaki kavim oluşturmuştur Anadolu M Ö 2000 yıllarında kuzeydoğu’dan gelen göç dalgasına uğramış ve etnik yapısı değişmeye başlamıştır Bu dönemde Asur lu’lar Anadolu’da ticari amaçlı pazaryerleri kurmuşlardır( Karum) Bunlardan Kaniş (Kültepe ) te bulunan 10000 civarındaki kil tabletle birlikte Anadolu yazılı döneme geçiş yapmıştırAnadolu’nun yazılı döneme geçişini sağlayan uygarlık Asurlulardır 2 MÖ 2 BİN MÖ 6 YÜZYILA KADAR TÜRKİYE :Bu dönemde Anadolu’da ; Hitit, Frig, Lidya, Urartu,İyon uygarlıkları görülür a- HİTİTLER ( M Ö 1700 – MÖ1200 Frigler ,kalıntılarına MÖ700 Asurlular son verdi)MÖ II bin yıllarında Anadolu’ya muhtemelen Kafkaslardan gelerek ,Hattilerle kaynaşmışlar ve Kızılırmak yayı çevresine yerleşmişlerdir Anadolu uygarlığının ilk yaratıcıları ve ilk İmparatorluk kuranlarıdır Başkentleri Hattuşaş (Boğazköy), kurucuları I Hattuşil’dir Bu dönemin en önemli olayı Suriye egemenliği için Mısırlı’larla savaşmalarıdır Tarihin bilinen ilk meydan savaşını ( 1296) ve bunun sonunda Tarihin bilinen ilk yazılı antlaşması olan Kadeş antlaşmasını (1280) imzalamışlardır Hititlere , Ege göçleri sonucu Frigler ve kalıntılarına Asurlular son vermiştir Kültür ve Medeniyetleri : Yönetimin başında Kral bulunurdu * Ancak kral ülkenin tek hakimi değildi Pankuş denilen soyluların oluşturduğu bir meclis vardı Tarihin bilinen ve Anadolu’da görülen ilk meclisidir Büyük Kral, aynı zamanda başkomutan ve baş yargıçtı Büyük kral’a Tabarna, kraliçeye Tavananna denirdi Tavananna dini törenlere ve bayramlara başkanlık eder, kral savaşa gittiğinde ülkeyi yönetirdi Çok Tanrılı din anlayışına sahiptiler * Anadolu’daki diğer kavimlerin ve komşu ülkelerin tanrılarını benimsemişlerdirBu nedenle Hitit ülkesine “Bin Tanrı İli” ya da “Bin tanrılı Hititler” denilmiştir Hititlerde halk , hürler-yanaşmalar (yarı hürler)-namralar-köleler olarak sınıflara ayrılmıştı * Kölelerin mülkiyet hakkı vardı Halkın çoğunluğunu köylüler,zanaatkarlar ve tüccarlar oluşturmaktaydı Hititlerde Ataerkil aile düzeni kurulmuştur Kanunları gelişmiş olup daha çok Tazminata yöneliktir * Ölüm cezası sadece kölelere verilirdi Ekonomilerinin temeli tarım ve hayvancılığa dayalıdır Topraklar tanrıların ve kralın malı kabul edilirdi Madencilik sanatı gelişmiştir ( Demir,bakır,gümüş işlenen madenlerdir) Hititler hem çivi yazısını hem de resim yazısını (özellikle taş anıtlar üzerinde) kullandılar Tarihi olayları yıl yıl “Anal” denilen yıllıklara yazarlardı Anallar tanrılara hesap vermek adına yazıldığından doğru kaynaklar olarak kabul edilir Bu nedenle Anadolu tarihinin aydınlatılmasında en önemli kaynaklardandır Mimarlık ,Heykelcilik ve Kabartma sanatı gelişmiştir ( Yazılı kaya ve İvriz kabartmaları örnektir) Hititlerde eli silah tutan her erkek asker sayılırdı b- FRİGLER ( MÖ 800 – MÖ 676 )Hint – Avrupa asıllı kavimdirler Kafileler halinde Trakya üzerinden Anadolu’ya gelmişlerdir Sakarya Irmağı vadisine yerleştiler Başkentleri “Gordion” dur Tüm krallarına “Midas” denilir Kral Midas zamanında Kafkaslardan gelen Kimmerler tarafından yıkıldılar ( Midas yenilgiyi hazmedememiş ve üzüntüsünden kendisini öldürmüştür) Kültür ve Medeniyetleri : Krallıkla yönetilmişlerdir Çok tanrılı din inanışı vardır En önemli tanrıları bir tabiat tanrısı olan “ Kibele” idi Ekonomilerinin temeli Tarım ‘ a dayalıdır Özellikle köylü ve çiftçi ülkesidirBu nedenle yasalarında tarımı koruyucu maddelere yer vermişlerdir( Öküz öldüren ya da Saban kıranın cezası ölümdür) Maden işçiliği, taş işçiliği, tahta işçiliği, halı ve kilim dokuma sanatında gelişmişlerdir * Dünyaca ünlü halı ve kilim dokumalarına “Tapetes” denilir LİDYALILAR ( MÖ 687 – MÖ546) :Hint-Avrupalı kavimdirler Gediz ve Büyük Menderes nehirleri arasına yerleşmişlerdir Kral Giges (Gyges) önderliğinde güçlü bir devlet haline geldiler Başkentleri Salihli yakınlarındaki “Sardes ( Sard)” dır Lidyalılar’a Persler son vermiştir Kültür ve Medeniyetleri : Krallıkla yönetilmişlerdir Çok tanrılı din inanışına sahiptirler Kral ve Asilleri yığma toprak tepeler ( Tümülüs) altındaki odalara gömmüşlerdir Ekonomilerinin temeli Ticarete dayalıydı Mezopotamya’da Ninova’dan başlayıp, Sard üzerinden Efes’e kadar giden ticaret yolu olan Kral yolu’nu , kral Giges zamanında açmışlardır Mezopotamyalılarla, Asurlularla, İyonlarla, Mısırlılar’la ticaret yapmışlardır Kral Giges doğuda Asurlular, batıda İyonlarla iyi geçinmiş, iki ülke arasında Anadolu’nun transit olmasını sağlamıştır Fenike alfabesinden esinlenerek oluşturdukları Alfabe yi kullanmışlardır Uygarlığa en önemli katkıları Para’ yı bulup kullanmış olmalarıdır Böylece değiş-tokuşa dayalı ticari ilişkiler, para ile daha çok gelişmiş ve hızlanmıştır Kral Krezüs ordu’ya fazla önem vermemiş,her şeyi para ile çözeceği düşüncesiyle milli bir ordu oluşturmamış,ücretli askerlerden oluşan bir ordu oluşturmuştur Bu da yıkılış sebeplerinin en önemlisidir Yunan uygarlığının etkisi altında kalmışlardır Ticaret,dokumacılık,deri işleme,çömlek,maden işleme sanatlarında gelişmişlerdir URARTULAR ( MÖ 900 – MÖ 600) :Van gölü ve çevresi merkez olarak geniş sınırlara ulaşan bir devlet kurmuşlardır Başkentleri Tuşpa ( Van ) dır Medler ve İskitler son vermiştir Kültür ve Medeniyetleri : Krallıkla yönetilirdi Ülke eyaletlere ayrılmıştı Eyaletlerin başında merkezden atanan ve “En-nam “denilen valiler bulunurdu Çok tanrılı din inanışına sahiptiler En önemli tanrıları savaş tanrısı olan “ Haldi” idi Ekonominin temeli hayvancılığa dayanıyordu Rahipler ,soylular ve askerler ayrıcalıklı sınıftır Dilleri eklemeli dil gurubundandır Çivi yazısı ve resim yazısı kullanmışlardır Mimarlıkta çok gelişmişlerdir Van kalesi,Çuvaş tepe,Erzincan’da Altın tepe Urartulardan günümüze kalmış en önemli kalelerdir Su kanalları açmışlar, kaya mimarisinde , madencilik sanatında gelişmişlerdir İYONLAR ( MÖ 1050 – MÖ 546)Yunanistan’ın “Dor” lar tarafından işgali üzerine, batı Anadolu’ya göç eden Aka ‘lar tarafından kurulmuştur Batı Anadolu’nun eski halklarından Karyalılarla karışıp,kaynaşmışlar Polis denilen şehir devletleri kurmuşlardır Bunların en önemlileri Efes,Foça,İzmir ve Milet’tir Pers istilasıyla birlikte önemlerini kaybettiler Kültür ve Medeniyetleri : Şehir devletleri halinde siyasi yapı görülür Şehirler önce krallar sonra asiller ve sonra da demokratik şehir meclisleri tarafından yönetilmiştir Çok tanrılı din inanışına sahiptirler Güçlü askeri ve deniz filolarıyla Kuzey Ege, Marmara denizi çevresi,Karadeniz’de kendilerine bağlı pek çok ticari amaçlı koloniler kurmuşlardır Fenikelilerden aldıkları alfabeyi kullandılar İyonlar Anadolu medeniyetlerinin en gelişmiş olanıdır Bunun nedenleri ; Özgür düşünceye inanmaları,Anadolu kültüründen yararlanmaları (Özellikle Hitit ), maddi durumlarının iyi olması , kuruldukları bölgenin ön-Asya ticaret yollarının bitiş noktasında olmasından dış dünyayı tanımalarıdır İyon şehir devletlerinin dünya tarihindeki önemi , özgür düşünce ve bilimin ilk önce burada doğmuş olmasıdır Matematikte ;Tales ve Pisagor, Tıp ta ; Hipokrat, Felsefe’de ; Diyojen ,Anaksimenes ve Anaksimandros, Tarih te ; Herodot önemli bilim adamlarıdır Mimari, heykelcilik alanlarında çok gelişmişlerdir En ünlü kalıntıları Efes Artemis Tapınağıdır Ekonomilerinin temeli Ticaret’e dayanır Ünite başına dön En Üste dön ________________________________________ M Ö 6 YÜZYILDAN MS 11 YÜZYILA KADAR TÜRKİYE( Pers, İskender, Roma ve Bizans İmparatorlukları Dönemi) Bu dönemde Anadolu’ya Pers,İskender,Roma ve Bizans İmparatorlukları egemen olmuştur PERS İMPARATORLUĞU DÖNEMİ Medler ve Persler kuzeybatı İran’a Kafkaslar yoluyla gelmişlerdir Anadolu’da Kızılırmak ‘a kadar ilerlemiş olan Medler e Persler son vererek (MÖ 550), güçlü bir İmparatorluk kurmuşlar MÖ546 ‘da Lidyalılara son vermişler ve Anadolu’yu egemenliklerine almışlardır Sınırları doğuda Hindistan ve Orta Asya’ya , batıda Trakya’ya ,kuzeyda Kafkasya’ya güneyde Basra körfezi ve Mısır’a kadar uzanmıştır Perslere MÖ 333’te İssos savaşıyla Büyük İskender son vermiştir Kültür ve Medeniyetleri : İmparatorluktu İmparatorluğun başında “Ülkeler Kralı” veya “Krallar kralı” sayılan bir hükümdar bulunurdu Pers İmparatorluğu birçok geniş vergi bölgesine (Eyalet – Satraplık) ayrılmıştır Satraplıkların (Eyaletlerin )başında merkezden atanan ve kralın vekili sayılan asker valiler (Satrap) bulunurdu Askerliğe önem vermişler devamlı ordu kurmuşlardır Dinleri , iyilikle-kötülüğün mücadelesi olan Zerdüşt dinidir Temizliğin temsilcisi kabul ettikleri ateşi “Ateşgede” denilen tapınaklarda sürekli yakarlardı * Zerdüştlük, Hindistan,Suriye,Anadolu ve Mısır’da da etkili olmuştur Perslerin Ön-Asya’ ya egemen olmaları, barış ve huzuru sağlamış ve Ticareti canlandırmıştır Ticaretin gelişmesi için düzenli yollar ve düzenli posta teşkilatları kurmuşlardır Bütün İmparatorluk sınırları içinde tek para uygulaması yapmışlardır Çivi yazısı kullanmışlardır Mezopotamya,Anadolu,Mısır ve Yunan sanatlarından etkilenmişlerdir BÜYÜK İSKENDER İMPARATORLUĞU VE HELLEN DÖNEMİ Makedonya kralı Büyük İskender’in Asya seferi ile başlayan ve yaklaşık 300 yıl süren döneme “Hellenistik dönem” , bu dönemde doğu-batı kültür kaynaşmasıyla oluşan medeniyete de “Hellenistik medeniyet” denilir Büyük İskender MÖ 334’te Anadolu’ya geçerek Persleri yenilgiye uğratmış, İyon şehir devletlerini özgürlüklerine kavuşturmuşturSuriye üzerinden Mısır’a, İran üzerinden Hindistan’a kadar gitmiştir Not: Büyük İskender , Persleri; Granikos ,İssos, Gavgamela savaşlarıyla üç kez yenilgiye uğratmıştır İskender’in ölümü üzerine Makedonya, Mısır ve Asya krallıkları kurulmuştur Anadolu’da kurulan başlıca Hellen krallıkları : Bergama Krallığı, Bitinya Krallığı ( Kocaeli yarımadası çevresinde), Pontus Krallığı ( Karadeniz kıyılarında) , Kommagene Krallığı ( Nemrut dağında ) Hellenistik krallıklar’a Roma İmparatorluğu son vermiştir Kültür ve Medeniyet : Hellenistik medeniyetin merkezi Anadolu’dur İskenderiye ve Bergama’da Kütüphaneler kurulmuş İskenderiye,Antakya ve Bergama’da büyük saraylar yapılmıştır İskenderiye feneri dünyanın yedi harikasından biri kabul edilmiştir Heykeltıraşlık sanatının en önemli örnekleri Bergama Zeus Sunağının kabartmaları ve “İskender Lahdi” ,Nike (Zafer Tanrıçası),Afrodit dir Mısır’da İskenderiye şehrini, Büyük İskender kurmuştur Ülke yönetimi Perslerdeki gibi satraplıklar şeklindedir Bu dönemde en çok pozitif ve deneysel bilimlerde gelişmeler olmuştur İskender,hocası Aristo’nun etkisinde kalmış ve bilime büyük destek vermiştir Hellenistik medeniyet ,İslam medeniyetinin doğmasında çok etkili olmuştur
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır |
|
 |
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.