Atina-Sparta Savaşları

İÖ 5 yüzyılın ilk yarısında Atinalılar ve Spartalılar Persler'e karşı birlikte zaferler kaza­nırken, yüzyılın ikinci yarısında birbirleriyle savaşmaya başladılar
İÖ 431'de Atina ile Sparta arasında büyük bir savaş çıktı Ünlü önderleri Perikles Atinalılar'ı, hafif çarpışmalar dışında Spartalılar ile karada savaşa girmemeleri hususunda uyardı; çünkü Sparta'nın büyük bir kara or­dusu olmasına karşılık, Atina'nın temel gücü donanmasından geliyordu Böylece Atinalılar kentin içine çekildiler ve zaman zaman yiye­cek getirmek ve Spartalılar'ı tedirgin etmek için gemileriyle denize açıldılar Spartalılar'ın, kenti almaya uğraşırken kaynaklarını ve güçlerini tüketeceklerini umuyorlardı Ne var ki, İÖ 430'da kentte büyük bir veba salgı­nı çıktı Veba aşırı kalabalık kentte hızla ya­yılarak birçok insanın ölümüne, hastalığa ya­kalanmayanların da paniğe kapılmasına yol açtı Atinalılar Perikles'e sırt çevirdiler ve İÖ 430'un sonuna doğru onu önderlikten çekil­meye zorladılar Sonraki yıl ise yeniden ön­derliğe getirmekle kalmayıp daha büyük yet­kiler tanıdılar Ne var ki, iki oğlunu ve kız kardeşini vebadan yitiren Perikles sonbahar­da aynı hastalıktan öldü

Peloponnesos Savaşı İÖ 404'te Sparta'nın zaferiyle sona erdi Bu sürede Sparta da bü­yük bir donanma kurmuştu Lysandros'un ön­derliğinde Atina donanmasını yok eden Spar­talılar, donanmaları olmaksızın yiyecek sağla­yamayan Atinalılar'ı teslim olmaya zorladılar Sparta'nın bu zaferiyle birlikte Atina'nın par­lak günleri de sona erdi Ne var ki, Sparta da üstünlüğünü yalnızca 30 yıl koruyabildi İÖ 371'de Epaminondas komutasındaki Thebai kent devleti, Korint'in kuzeyinde, Leuktra çarpışmasında Spartalılar'ı yendi

İÖ 4 Yüzyıl

İÖ 4 yüzyılda Atinalılar yenilginin yaralarını bir ölçüde sardılar Atina artık büyük bir siya­sal güç olmasa da sanat merkezi olma özelliği­ni koruyordu Atinalı heykeltıraş Praksiteles en iyi yapıtlarını yaratıyordu Yunanistan'ın başka yörelerinden Paros-lu Skopas ile Sikyonlu Lysippos da Praksiteles kadar ünlü heykeltıraşlardı Bu sanatçıların üçü, Anadolu'da Kral Mausolos'un mezarı olarak yapılan görkemli mozolenin yapımında çalıştılar
İÖ 399'da verdiği derslerle gençlerin ahlakı­nı bozmakla suçlanan Sokrat, Atina meclisin­ce ölüme mahkûm edildi Sokrat in izinden, öğrencisi olan ve çoğunlukla Yunan filozofla­rının en büyüğü olarak değerlendirilen Platon geldi Platon Atina yakınların­da, Akademi adıyla bilinen bir okul kurdu

İÖ 371'de Sparta, Thebai'nin Boiotia kentince yenilgiye uğratıldıktan sonra, Yunan kent devletleri kendi aralarında savaşmaya başladı Zayıflayan kentler, Anadolu'nun de­netimini elinde bulunduran ve Yunanistan Yarımadası'ndaki kentlerin içişlerine sık sık karışmaya başlayan Persler'in gücüne karşı koyamıyorlardı

Kuzeyde güçlenen Makedonya da Yunan kentlerinin bağımsızlığı için bir tehlike olma­ya başladı Yunanlılar ile uzaktan akraba olan Makedonyalılar kültür ve uygarlık bakımın­dan onlardan geriydiler Makedonya'da İÖ 359'da başa geçen II Philippos krallığını ge­nişletmeye başladı Make­donya ordusunu yeniden örgütledi Bazen rüşvet, bazen de güç kullanarak Ege Denizi' nin kuzey kıyısındaki kentleri ele geçirdi

Atina'da hatip Demosthenes yurttaşlarını, öteki Yunan kentleriyle birleşerek II Philippos'a karşı savaşan Olynthos kentine yardım etmeye çağırdı Ne var ki, Atinalılar bu öne­rinin getireceği yararları anlayıncaya kadar iş işten geçmişti İÖ 338'de II Philippos Atina ve Boiotia ordularını yenilgiye uğrattı Bütün Yunan kentlerini egemenliği altına aldı ve Persler üzerine büyük bir sefer düzenlemeyi tasarladı İÖ 336'da ölünce bu tasarıyı gerçek­leştirmek oğlu İskender'e kaldı