Saç Dökülmesinin Nedenleri Ve Bunun Sebepleri

Saç dökülmesinin nedenleri ve bunun sebepleri

Kadınların saçları erkekler gibi mi dökülüyor? Kadınlarda da kellik görülür mü? Doğumun etkisi var mı? Menopoz döneminde östrojen ve androjenin yer değiştirdiğini belirten Dr Meral Şaşoğlu, uyardı Şaşoğlu "Vitamin eksikliğinde ve çok ağır diyet uygulayanlarda saç, üç ay içinde dökülüyor" diye konuştu



Prof Dr Meral Şaşoğlu, kadınlarda saç dökülmesinin çok farklı nedenleri olduğunu söyledi ve bu sebepleri tek tek anlattı

Saç dökülmesi, kadınlarda hangi dönemlerde daha fazla görülür?
Saç dökülmelerinin yüzde 95'ini oluşturan ve erkeklik hormonu testosterona bağlı olan dökülmeler, özellikle genetik yatkınlığı olan kadınlarda ergenlik sonrası her yaşta görülebilir Ancak menopoz döneminde şiddetlenerek artar

Bu dökülmelerin kelliğe kadar varma riski var mıdır?
Az da olsa kadınlarda da böyle bir risk var Ancak, östrojen hormonunun kadınlarda baskınlığını koruması ve bu hormonun saç için olumlu etkilere sahip olması, saç hücrelerini mevcut androjenlerin olumsuz etkilerine karşı korur Böylece kadının, erkek kadar şiddetli bir kellik tablosu yaşaması engellenir Ancak tam bir kellik olmasa da çok şiddetli dökülmeler ve ciddi kozmetik problemlere görülebilir

HER MENOPOZDA SAÇ DÖKÜLMEZ
Menopoz döneminde risk neden yükselir?
Menopoz döneminde östrojen-androjen oranları bozuluyor Östrojen düzeyleri azalıyor hatta hiç kalmıyor Buna karşılık mevcut androjen hormonu düzeyleri oransal olarak hakim duruma geçiyor Yani göreceli olarak 'erkeklik hormonu düzeyi artışı' ortaya çıkıyor Genetik yatkınlık da varsa östrojene kıyasla göreceli olarak artan DHT, aynen erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da erkek tipi saç dökülmesine sebep oluyor

Her kadında menopoz döneminde saç dökülmesi görülür mü?
Böyle bir kural yok Genetik yatkınlık önemli Üstelik menopozda saç dökülmesi artan kadınların çoğunda 20'li, 30'lu ve 40'lı yaşlarda da zaten saç dökülmesi vardır Fakat şiddeti menopozla birlikte artış göstermiştir

HORMON TEDAVİSİNE DİKKAT!
Doğum kontrol hapları ve hormon tedavilerinin saç dökülmelerine bir etkisi var mı?
Doğum kontrol hapı kullanan ve hormon tedavisi alan kadınlarda, bu tedaviler kesildiğinde göreceli bir hormonal dengesizlik olmaktadır Bu duruma genetik yatkınlık da eklenince, saç dökülmesi ortaya çıkabilmektedir Bu yüzdendir ki, kadınlarda doğum kontrol hapı kullanımı ya da hormon tedavisi kesildikten sonra erkek tipi saç dökülmesi meydana gelebilir

Peki önlemek mümkün mü?
Tabii ki, doğum kontrol hapı ve hormon tedavisini takiben ilaçlar kesildikten sonra ortaya çıkan saç dökülmesi şekli de aslında bir erkek tipi saç dökülmesidir Bu nedenle tedavisi de ona yönelik olmalıdır 'Azelaic Acid' ve 'Adenosine' gibi etken maddelerin birarada bulunduğu losyon ve şampuanlar etkili oluyor Hem dökülmeler duruyor hem de dökülen saçların yerine sağlıklı saçların üretilebilmesi sağlanıyor

* Saçkıran nasıl ortaya çıkar?
Temelde saç köklerine karşı vücutta bir hassasiyet oluşması ve kendi saç kökünü yabancı kabul eden yanlış bir savunma mekanizmasıyla ortaya çıkar Kafa derisinde açılmalar başlar Açılan yerler oldukça parlaktır Deride tüy bile yoktur Saçkıranın çocukluk çağında ensedeki saçlardan başladığı dönemde tedaviye dirençli durumlar ortaya çıkar

TUTAM TUTAM KOPAR
* Pratik olarak nasıl anlaşılır?
Herkeste ve her yaşta görülebilen bu durumda saçlar, her bölgeden eşit miktarlarda dökülür Saçlarda seyrelmeler her yerde vardır Pull (çekme) testi ensede de, alında da, tepede de aynı neticeyi verir Tutup çekilen her bölgeden bir-üç adet saç ele gelir Bireyler, saçlarını tararken tutam tutam döküldüğünden yakınmaktadır



* Saç dökülmesinin başlıca sebepleri nelerdir?
Genel olarak ağır stres, tiroid bezi bozuklukları, idrar ya da üst solunum yolu enfeksiyonu, sinüzit, diş çürükleri ve kronik enfeksiyonlar sayılabilir Bu hastalıklar bağışıklık sisteminin savunma mekanizmalarını bozarak saç kökünü düşman kabul edebilen bir savunma oluşturabilir Bunun sonucu savunma hücreleriyle istila edilen saç kökleri asıl işleri olan saç üretimini yapamaz hale gelir Mevcut saçlar, topluca dökülür ve yerine yenisi gelemez Saçların boya gibi kimyasallara çok sık maruz kalması da saçkırana neden olabilir

* Saçkıranın görülme sıklığı açısından yaş ya da cinsiyet farklılığı önem taşır mı?
Hayır Kadın ya da erkek fark etmez Bu tip dökülmeler hemen her yaşta ve cinsiyette görülür Saçkıranın tipik özellikleri saçların birden bire para şeklinde, yuvarlak kümeler halinde dökülmesi ve açılmasıdır Hasta başlangıçta bunun farkına varamayabilir Çoğunlukla kuaför fark ederek uyarır Dökülmeler kişiyi paniğe sürüklememelidir

* Önlemek ya da kaybedilen saçı geri getirmek mümkün mü?
Elbette Saçı anagen fazda, yani üretim fazında tutacak, anne sütüne geçmeyecek kadar masum ve yan etkisiz, lokal olarak kullanıldığında etki edecek kadar güçlü ilaçlara ihtiyaç vardır Bu ilaçların içeriğinde Adenosine, L-Arginine, N-Acetyl Cysteine, Zinc Sulfate gibi etkin maddeler olmalıdır Losyonlarla saç folikülünü tedavi etmek, bu saç dökülme sürecini kısaltmak, daha fazla saç kaybını önlemek ve yeni saçların gelişimini hızlandırmak mümkündür

* İç ve dış sebepler bu tip saç dökülmesini nasıl tetikler?
Vitamin ve mineral eksikliklerinde ve çok ağır diyet uygulamalarında saç kökleri üretim için gerekli yapıtaşlarını bulamadıkları için üretim sağlıksız olur ya da hiç üretim yapamazlar Böylece saçlar dökülür ve yerine yenileri yapılamaz Enfeksiyon, stres gibi durumlarda tüm bünye hastalıkla ilgili savunmaya geçtiğinden, saç köklerinde yeterli enerji kalmaz ve istirahate çekilir Bunun sonucu olarak enfeksiyonları ve ağır stresleri takiben üç ay içinde saç dökülmesi başlar Saç kökleri üretim yapamayacak şekilde uyku fazına girer Saçlar ince, cansız ve mat bir hal alır Sebep ortadan kaldırıldığı zaman, tekrar sağlıklı hale gelebilir



* Gebelikte canlanan saçların, lohusalık döneminde dökülmesinin nedeni nedir?
Gebelik esnasında salınan büyüme faktörlerinin ve hormonların etkisiyle saçlar canlanır, daha sağlıklı hale gelir Saç döngüsü bu büyüme faktörlerinin ve hormonların etkisiyle hep üretim fazında devam eder Hormonların ve büyüme faktörlerinin en üst düzeyde salgılandığı gebelik sonlandığında, hormonlar ve büyüme faktörleri yeniden eski normal düzeylerine geriler Bunun doğal sonucu olarak da saç kökleri üretim fazından çıkıp, birden bire istirahat dönemine girer Böylece saç üretimi durur ve ortamdaki damarsal büyüme faktörü (VEGF) azalır Mevcut saç telleri birdenbire dökülmeye başlar

ÖNLEM ALIN!
* Bu dönemde dökülmenin boyutları nedir?
Bu dökülme oldukça şiddetli gelişir Fizyolojik bir dökülme olmakla birlikte ortaya çıkan tablo, bazen ciddi saç kayıplarına yol açabildiğinden seyrelmeler görülebilir Bu nedenle daha şiddetli olmaması için önlem almak gerekir

Saç dökülmesinin nedenleri

Saçların sağlıklı görünmesi, güzelliğin vazgeçilmezleri arasında sayılıyor Peki dökülmeye ya da kırılmaya başlamışlarsa? İşte yalnızca güzelliğiniz için değil, sağlığınız için de tehlike sinyali olabilecek bu belirtileri önemsemeniz şart!



Acıbadem Bakırköy Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr Yeşim Tekin, saç dökülmelerinin nedenleri hakkında bilgi verdi

İster uzun, ister kısa olsun saçlar, güzelliğin ayrılmaz bir parçası İşte bu yüzden kadınların pek çoğu, saçlarının gerek renginde gerekse modelinde yaptıkları değişikliklerle farklı güzellikleri yakalayabiliyorlar Ancak bazen saçlar, çok iyi bakılmasına rağmen dökülmeye başlıyor İşte o zaman bir panik yaşanıyor Bu duruda akla gelen ilk soru; “hepsi dökülecek mi?” oluyor Oysa her dökülme karşısında endişe etmenize gerek yok Çünkü saçlar her 4 yılda bir yenileniyor!

Saç teli vücudun diğer kılları gibi “büyüme, geçiş, dinlenme” olmak üzere üç aşamadan geçiyor Saç telinin kaybı bu dönemlerin herhangi birinde olsa da, sıklıkla dinlenme fazında meydana geliyor Acıbadem Bakırköy Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr Yeşim Tekin, saç tellerinin %85'inin büyüme fazında %'15'i dinlenme fazında olduğunu belirterek, ortalama her dört yılda bir saçların büyük kısmının yenilendiğini söylüyor

GÜNDE 50-100 ADET SAÇ KAYBI NORMALDİR!

Günde ortalama 50-100 adet saç telinin kaybı normal sınırlarda olduğundan endişe etmemek gerekiyor Ancak kişinin saç yoğunluğu çevresindekiler tarafından fark ediliyorsa, bu toplam saçın %25'lik kısmında kayıp olduğu anlamına geliyor Bu durumda günlük saç kaybı 100-200 adedi bulduğundan, hekime başvurma zamanının geldiğini gösteriyor

Saçları dökülmeye başlayan kişilerin doktorlardan öğrenmek istediği ilk şey saç dökülmesinin kalıcı olup olmayacağı Çünkü kalıcı saç dökülmeleri tedavi edilmediği takdirde saç kaybı giderek artıyor Hatta bazen tedavi uygulansa bile saç kaybı devam edebiliyor Kalıcı dökülmelerin bir kısmı saçlı deride harabiyet yaparak belli bir alanda iz bırakabiliyor

Dr Yeşim Tekin, saç kaybının başlıca nedenlerini şöyle sıralıyor: • Bazı genetik hastalıklar
• Radyasyon
• Termal ve kimyasal yanıklar
• Mekanik travma
• Tümörler
• Bazı enfeksiyonlar (frengi, cüzzam, mantar, zona)
• Bazı cilt hastalıkları (liken, lupus vb)

KADINDA VE ERKEKTEKİ DÖKÜLMELERİN YÜZDE 95'İ ERKEK TİPİ

Kalıcı saç dökülmelerinin hatta tüm saç dökülmelerinin büyük bir kısmı saçlı deride harabiyet yapmayan ve “androjenik” olarak adlandırılan genetik veya erkek tipi dökülmeden kaynaklanıyor Bu da kadın ve erkeklere ait tüm saç dökülmeleri içinde %95'lik kısmı oluşturuyor Saç dökülmesinde; genetik yatkınlık, yaş ve androjen düzeyleri belirleyici oluyor Anne ve kız kardeşte benzer saç dökülmesi varsa tedavisi daha güç hale geliyor Bu tipte saçlar giderek incelerek sert kıllardan yumuşak-ince tüylere dönüşüyor Bu durum bazı psikolojik problemlere neden olabileceği için erken başvuru ve tanı önemli Tedavisinin ise mutlaka doktor kontrolünde yapılması gerekiyor Saçlı deride hormon dönüşümünü sağlayan ilaçların ya da incelmiş saç kılının çapını artıran losyonların lokal uygulanması söz konusu olabiliyor

İLAÇ TEDAVİLERİ KISIRLIĞA YOL AÇMAZ!

Tabletle tedavinin yaygın yanlış kanının aksine kısırlık gibi bir yan etkisi yok! Sadece yüzde bir oranında libido azalmasına yol açabiliyor ancak bu etki de geçici Bir süre sonra azalan libido yerine geliyor Büyük oranda saç kaybı yaşanan kişilerde, bir başka seçenek, saç ekimi Saç ekimi yöntemlerinin başarılı olabilmesi için çok büyük alanlarda dökülme olmaması gerekiyor Kadınlarda bu tip saç dökülmesi görüldüğünde tıbbi olarak da müdahale ediliyor Bu kadınların mutlaka hormon düzeylerine bakılıyor gerekiyorsa doğum kontrol hapı ve antiandrojenlerle tedaviye geçiliyor

BAZI DÖKÜLMELERİN GERİ DÖNÜŞÜ MÜMKÜN

Geri dönüşlü saç dökülmeleri büyüme veya dinlenme fazında meydana gelebiliyor Büyüme fazındakiler aniden ortaya çıkıyor Bu tip dökülmelerinin nedenleri arasında; kemoterapi ilaçları, kolçisin, haşere ilaçlarıyla zehirlenme, ileri derecede açlık, radyasyona maruz kalma geliyor Saçların %90'ı haftalar içinde kaybediliyor ancak neden ortadan kalkınca kendiliğinden düzeliyor

Dökülmeye neden olan sebebin ortaya çıkışından yaklaşık 2-5 ay sonra dökülme yoğunlaşıyor Bu tip şikayetlerle gelen kişilerde uzmanlar, dökülmelere neden olabilecek pek çok faktörü sorguluyorlar Bunlar; yüksek ateş, tifo, AIDS benzeri enfeksiyonlar, ilaçlar (pıhtılaşma önleyiciler, hormonlar, lipid düşürücüler, epilepsi ilaçları, düşük doz kemoterapötikler, ağır metaller, tiroid ilaçları, A vitamini vb), hormonal değişimler (doğumdan sonra 2-4 ayda, doğum kontrol haplarının başlanması veya bırakılması, tiroid hastalıkları vb), yeme bozuklukları, emilim sorunları, demir eksikliği, çinko/biotin eksikliği, fiziksel stres (kaza, ameliyat vb), emosyonel stres (boşanma, yakın kaybı, savaş vb) Bu tip dökülmeler de, nedenin ortadan kalkmasıyla birlikte geri dönüşlü oluyor

SAÇLARINIZI İKİ GÜNDEN FAZLA KİRLİ BIRAKMAYIN

Günlük saç kaybının 150 telden fazla olması nedeniyle endişelenen hastalar sıklıkla saçlarını yıkamaktan kaçınıyor Oysa kirlenen ve yıkama süresi 2 günden daha uzun olan saçlar yıkandığı zaman neredeyse 2 günlük döküleceği için daha endişe verici olabiliyor

NELERE DİKKAT ETMELİ?

Saçların sağlıklı olabilmesi için de şu noktalara dikkat edilmesi gerekiyor

• Saçlar yumuşak bir şekilde günaşırı yıkanmalı

• Çekerek kopmaları önlemek amacıyla şampuandan sonra krem uygulanmalı

• Dökülmeyi artırdığı için eşlik eden egzama gibi sorunlar, mutlaka tedavi edilmeli

• Yapılan testlerde yolunda gitmeyen bir durum tespit edilirse düzeltilmeli, eksik vitamin/ mineraller takviye edilmeli Buna rağmen iyileşmenin 6 aya kadar uzaması mümkün

• Test sonuçları doğal sınırlarda olsa bile jelatin, keratin, darı ekstresi, biotin, çinko, çeşitli vitaminler içeren tabletler kısmen de olsa faydalı olabiliyor Ancak hepsinin doktor kontrolünde alınması gerekiyor