Ramses, Kadeş Savaşi Kitabının Özeti

KİTABIN ADI : Ramses, Kadeş Savaşı
KİTABIN YAZARI : Christian JACQ
YAYINEVİ VE ADRESİ : Remzi Kitabevi
BASIM YILI : 1999
KİTABIN KONUSU
Kitap, MÖ 13 yyda Mısır firavunu I Setinin ölümünden sonra yerine geçen oğlu II Ramsesin firavunluk döneminde ülkesinde ve çevresinde dönen entrikaları ve Mısırı tehdit eden Hititlilerle yapılan Kadeş savaşını anlatmaktadır
KİTABIN ÖZETİ
II Ramses, babası I Setinin ölümünden sonra MÖ 1279 yılında tahta çıkmıştır Ancak genç yaşı ve deli dolu haraketleri ile tepkiler almıştır Bu işi yapabilecek, yani Mısırı yönetecek bir firavun olarak görülmemiştir Ayrıca kendisinin firavun olması gerektiğini düşünen ağabeyi Şenarın da büyük düşmanlığına maruz kalmıştır Bunlara rağmen Ramses, büyük başarılara imza atmış, çeşitli yerlere tapınaklar yaptırmış, ve Memfiste bulunan ülke merkezini Pi-Ramsese taşımıştır Böylece çevre ülkelerin oluşturdukları tehlikelere karşı yapılan savunma savaşlarını da daha hakim bir yerden yönetmeyi amaçlamıştır
Fakat ağabeyi Şenar, vazo ticareti ile uğraşır görünen bir Hitit casusu ile işbirliği yaparak kardeşi Ramsesı Hititliler karşısında yenik duruma düşürüp onun yerine firavun olmayı ve ülkeyi yönetmeyi amaçlamıştır Kızkardeşi Dolant ve kocası, kendini Libyalı bir büyücü olarak tanıtan Ofir isimli, Hitit casus şebekesinin başı olan birinin yalanlarına uyarak Ramsese ve karısı Nefartariye karşı çeşitli kötülükler yapmaya kalkışmışlardır Ofir, tek tanrılı bir dini yaymaya çalışan biri olarak kendini tanıtmış, Ramsesin veyandaşlarının inandığı tanrıların sahte olduğuna ve ülkeyi felakete götüreceğine halkı inandırarak taraftar toplamaya başlamıştır Böylece, çok tanrılı bir din anlayışı olan Mısırda iç kargaşalık yaratmaya çalışmıştır Aynı zamanda Ramsese ve karısına karşı büyüler yapmış onları yok etmeye çalışmıştır Fakat bütün bunların altında yatan asıl amaç yaptığı casusluğu örtbas etmek Hititlilere daha rahat bir biçimde mesajlarını iletmektir
Bütün bu olumsuzluklara rağmen, talih Ramsesten yanadır Ayrıca yakın arkadaşlarından dışişleri ustası Aşa, büyücü Seatu ve başkatibi Ameni ona her konuda yardım etmekte bütün kötülüklere karşı onun yanında yer almaktadırlar Ayrıca Ramsesin yakın korumalığını üstlenen aslanı ve köpeği de ona hiçbir düşmanı yaklaştırmamaktadır
Ülke içinde bu olaylar meydana gelirken ülkeyi ve Ramses yönetimini yok etmeyi amaçlayan bu kadar faaliyetin yanında dış tehdit olan Hititliler de boş durmamakta Mısırlılara karşı bir saldrı planlamaktadırlar
II Ramses, bütün bunları izledikten sonra ülkesini ve askerlerini bu savaşa hazırlamaya başlamıştır Emrindeki komutanlar ve askerler ise bu savaşın ülkeyi felakete sürükleyeceğini Hititlilerin Mısırı yenip ülkeyi paramparça edeceklerini savunuyorlardı Fakat Ramses kendinden emin bir şekilde savaşın ülkesi ve firavunluğu için gerekli olduğunu ileri sürerek adamlarını ikna etmiştir
Bir süre sonra hazırlıklarını tamamlayan Ramses ilk olarak Hititlilerin ele geçirdiği kaleleri kolaylıkla geri alır Daha sonra gözde kalesi olan Kadeşte çarpışmaya karar verir Bu kararda en önemli etken, Hititlilerin içine casus olarak sızan Aşanın verdiği bilgiler olmuştur Çünkü Aşa Hititlilerin içine sızp onların saldırı planladığını öğrenmiştir
Ramses de bunun üzerine Kadeşe doğru harekete geçmiştir Amacı Kadeşi ele geçirmektir Bu amaçla emrindeki dört tümen ve yardımcı kuvvetlerle bugünkü Suriyede çeşitli kaleleri ele geçirir Oradan da Kadeşe yönelir Buna karşılık da Hititlerin imparatoru Muvatallis Kendisine bağlı devletlerden büyük bir birlik oluşturur Tabii bu arda Hititliler arasında da çeşitli iktidar savaşları olmaktadır Hitit İmparatoru Muvatallis oğlu Urhi-Teşhupa orduyu eğitme görevi vermiştir fakat ona güvenmemektedir Bu nedenle asıl savaş planını oğluna açıklamamış, yerine onun kardeşi iyi bir diplomat olan Hattuşil ile ortaklaşa bir plan geliştirmiştir Muvatallis, bu savaşın kendi imparatorluğunu sağlamlaştırmak ve Hititlilerin yayılmacı politikasına ters düşmediğini göstermek ister Oğlu Urhi-Teşhup da savaşın başarısına sahip çıkarak iyi bir komutan olduğunu kanıtlayıp babasının tahtına geçmeyi planlamaktadır
Muvatallis, kendi birliklerini ve bağlı devletlerden oluşturduğu birliği kentin arkasındaki tepeye saklar, fakat ordunun daha kuzeyde Halepte olduğu yönündeki yanıltıcı haberleri yayar Ramsesin Kadeş yakınlarına geldiğinde çıkardığı bir keşif kolu, köylü kılığında iki Hititli öncü askeri yakalayıp getirir Bu askerlerin söylediklerine kanarak Asi ırmağı vadisi boyunca dar bir yürüyüş kolu halinde ilerlemeye başlayan Ramses ve ordusu tepenin ardından çıkan Hititlilerle karşılaşınca şaşkına döner Hititliler ırmağı geçerek Mısırlıların bir tümenini bozguna uğratır ve Mısır kampına doğru hücuma başlarlar Ardından bir tümeni daha dağılan Ramses, Hititlilere arkadan saldıran yardımcı kuvveti ve kendisinde bulunduğu iddia edilen güneşin gücüyle Hititlileri ırmağın kıyısına kadar itmeyi başarırHatta Hititliler bir süre sonra Kadeş kalesine sığınmak zorunda kalırlar
Muvatallis, savaşın galibi olarak Ramsesi gösteren ve kendisini yenilmiş ilan eden resmi bir belgeyi Ramsese vererekyenilgiyi kabul eder Böylece Ramses, Aşayı kurtarır ve arkadaşlığa verdiği önemi kanıtlar
Daha sonra ülkesine dönen Ramses başarılı bir komutan ve güçlü bir firavun olarak ülkesinde coşkuyla karşılanır Burada ağabeyi Şenar, yaptığı kötülükler ve işlediği suçlardan dolayı tutuklanır Fakat ellerinden kaçar Casus Ofirde ülkeden kaçar Ofirin etkisinde kalan Musa Ramsesin kızkardeşinin kocasını öldürdükten sonra ülkeden kaçar ve Yahudileri biraraya getirmeye çalışır Yavaş yavaş tektanrıcı anlayış içinde Tanrıya yönelmiş peygamberliğini ilan ederek firavuna karşı çıkmaya hazırlanmaktadır Bu arada casus Raya, bir kaza sonucu ölür
Firavun II Ramsesin ülkesi ve firavunluğu o anda tehlikeden arınmış görünmektedir Fakat tehlikeler tamamen yok olmamıştır Ramsesin bütün düşmanları ona ve Mısır topraklarına karşı tekrardan güçbirliği yapıp saldırmak için uygun zamanı beklemektedirler
KİTABIN ANA FİKRİ
Ağabeyi ve düşmanları tarafından engellenmek istenen II Ramsesin hayat serüveni boyunca yaşadıklarını ve Mısıra kazandırdıklarını anlatmaktadır
KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLERIN DEĞERLENDİRİLMESİ
IIRamses: Mısır kralıdır
Nefertari : IIRamsesin karısıdır
Musa : IIRamsesin yakın arkadaşlarından birisidir
Aşa : Mısırın dışişleri bakanıdır
Ameni : Sandalet taşıyıcısı ve başkatiptir
Şenar : IIRamsesin ağabeyidir
Dolant : IIRamsesin kızkardeşidir
Ofir : Libyalı büyücü ve casus şebekesinin başıdır
Raya :Vazo ticaretiyle uğraşan Hitit casusudur
Mutavallis : Hitit imparatorudur
KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER
Her ne kadar kitapta bir tarihi olay ele alınıyor olsa da, eser bir tarih kitabı veya bilimsel araştırma şeklinde ele alınmıştır Kitap durağan ve tasvirlerle bezenmişti Buna ek olarak tam bir subjektiflikle anlatılmıştır Zaman zaman zor sıkılan okurların bile sınırlarına dayandığını söylemeliyim
Birbirinden bağımsız gibi görünen bir sürü olayın kitabın sonunda kesişmesi ise kitabın üslubuna ayrı bir renk katmış Kitap öyküsü ve sürükleyici serüveni açısından oldukça başarılı olmuş Fakat çeviri bir kitap olmasından kaynaklandığını düşündüğüm büyük bir boşluk kendini hissettirmiş