Geleneksel Türk İşlemelerini Yaşatan Kütahyalı Dilek Toy

Geleneksel Türk işlemelerini yaşatan Kütahyalı Dilek Toy

Kütahyalı Dilek Toy, geleneksel Türk işlemelerini yaşatan becerikli hanımlardan biri Dört yıl önce 'Geleneksel Türk İşlemeleri' yarışmasında aldığı iki birincilik de bunun kanıtı



Toy'un genç kızlar için hazırladığı üç etek, gelin başı ve şalvar gibi düğün kıyafetleri sadece memleketinde değil, büyükşehirlerde de çok ilgi görüyor
Her ne kadar yaşı genç olsa da 17 yılını bu işe vermiş Dilek Toy 13 yaşında Kütahya'da mahalle kursunda başlamış el emeği göz nuru kıyafetler işlemeye O günlerde amacı boş vakitlerini değerlendirmekmiş Ancak zamanla geçmişin nakşedildiği kıyafetlerin büyüsü onu da sarmış ve dersleri bırakamamış 3 yıl eğitim aldıktan sonra Nermin Uncuoğlu'yla tanışmış ve nakış işlemeyi onun yanında sürdürmüş

Normalde makineyle yapılan işlemeyi, Dilek Hanım elde yapıyor Yaklaşık 5 yıl da Nermin Hanım'ın yanında yetişen Toy, daha sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'a da kıyafetler tasarlayan Kütahyalı Cemile Gül'ün yanında çalışmış Dört yıl önce yapılan Geleneksel Türk İşlemeleri yarışmasında iki birincilik almış Toy, Cemile Gül'den çok şey öğrendiğini söylüyor

Gelin başı en az üç ayda işleniyor

Dilek Toy, daha sonra 6 kişilik bir ekip kurmuş ve düğünler için üç etek, şalvar takımları ve gelin başı gibi geleneksel Türk işlerinin yer aldığı kıyafetler ve aksesuarlar hazırlamaya başlamış Çünkü bu zarif giysiler ekip çalışması gerektiriyor Çizimi için ayrı bir maharet lazım, karton kesimi büyük bir titizlik gerektiriyor, sim sarmasını ve işlemeleri tertemiz yapmak da ancak ehlinin işi Dolayısıyla bir kıyafeti bitirmek için uzun bir süreye ihtiyaç var Mesela bir gelin başının işlemesi için 3 ay az bile Eğer gelin hanım, üç etek, şalvar veya cepken isterse yapılacak işlemenin modeline göre bu süre daha da uzuyor

Kütahya'ya özgü gelin başının çok rağbet gördüğünü söyleyen Toy, bu işlemenin hikayesini de şöyle anlatıyor: "Osmanlı hükümdarı Yıldırım Beyazıd'a Germiyanoğlu Beyliği'nden gelin giden Devlet Hatun'un başında bu yazma varmış Germiyanoğlu Beyliği'nin merkezi Kütahya olduğu için o günden bugüne bu yazma Kütahya Gelin Başı olarak kalmış"

Kırmızı kumaş üzerine işlenen sim ve pullardan oluşan, içerisine renkli ipliklerden işlemeler yapılan başlık hâlâ orijinalliğini koruyor Gelin başı, İzmir, Denizli, Isparta gibi Ege illerinin vazgeçilmez düğün aksesuarlarından biri Bunların dışında farklı yörelere ait kıyafetler de var Kahramanmaraş'ın Sim Sarması ve Bartın'ın Tel Kırma'sı gibi

Dilek Hanım'ın tasarımlarının ünü sadece Kütahya'da değil pek çok ilde, özellikle de büyükşehirlerde de duyulmuş Farklı illerde kadınlara özel düzenlenen defilelere katılan Toy, ilk kıyafetini 2005 yılında İstanbul'da Kadir Topbaş'ın eşinin de bulunduğu bir defilede satmış İstanbulluların bu kıyafetlere özel ilgi gösterdiğini anlatan Toy, "O defileye satış amaçlı gitmemiştik Kendi çeyizliklerimi götürmüştüm Defile sonrası kıyafetleri beğenmişler ve satın almak istediler İlk paramı o zaman kazandım" diyor
Eskiden yaz ayları harman ve çalışma mevsimi olduğu için düğünler kış aylarında yapılıyormuş Şimdi ise okulların tatil olması ve teknolojinin getirdiği kolaylıklarla harmanın çabuk bitmesi nedeniyle düğünler daha çok yazın ve ilkbaharda yapılıyor Bu nedenle düğünde giyilecek kıyafetler için siparişler kışın veriliyor ve 2-3 ay içinde hazırlanan giysiler yaza hazır oluyor

Kıyafetlerin fiyatları model ve işlemeye göre değişiyor

Düğün için hazırlanan kıyafetlerin başında üç etek ve şalvar takımları geliyor Üç eteklerin fiyatı bin 500 ile 2 bin 500 TL arasında değişiyor Şalvar takımları ise bin ile bin 500 TL arasında satılıyor Bunun dışında gelin başı, karyola eteği ve diğer el işi ürünlerin fiyatı da modeline ve büyüklüğüne göre 500 ile bin TL arasında değişiyor

KAZIM PIYNAR