Karadeniz Haritaları |
10-29-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Karadeniz HaritalarıKaradeniz Karadeniz Bulgarca: Черно море (Çerno more); Rumence: Marea Neagră; Rusça: Чёрное море (Çyornoye more); Ukraynaca: Чорне море (Çorne more); Abhazca: Амшын Еиқәа (Amşın Eyk'wa); Lazca: Uça zoğa; Gürcüce: შავი ზღვა (Şavi Zğva) ), güneydoğu Avrupa ile Anadolu yarımadası arasında yeralan kuzeyinde Ukrayna, kuzeydoğusunda Rusya, doğuda Abhazya ve Gürcistan; güneyde Türkiye ve batıda Romanya ve Bulgaristanla çevrili, Atlantik Okyanusu'na Akdeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizi aracılığıyla bağlanan bir iç denizdir İstanbul boğazı vasıtasıyla Marmara, Kerç boğazı Azak Denizi'ne bağlanmaktdır Karadeniz, 8 bin 350 kilometre kıyı şeridine sahip, 461000 km² alan kaplayan (Azak Denizi dahil, Marmara hariç), en geniş yeri doğudan batıya 1175 km, en derin noktası 2210 m olan, Marmara Denizi vasıtasıyla Ege Denizi’ne bağlanan, batıdan doğuya böbrek formunda bir denizdir Karadeniz üzerinde bulunan önemli liman kentleri Köstence (kent nüfusu 401,613), Mangalia, Burgaz, Varna (kent nüfusu 357,752), Odessa, Sivastopol, Yalta, Kerç, Novorosiysk (kent nüfusu 281,400), Soçi, Suhumi, Poti, Batum, Trabzon, Samsun, Ordu (kent nüfusu 435,000),Giresun(Kent Nüfusu 100,000) ve Zonguldak'tır Tuzluluk oranı %1,8 dolayındadır MÖ 6'ıncı binyıla dek bir tatlı su gölü olan Karadeniz, bu tarihten sonra tuzlu bir denize dönüşmüştür Amerikalı deniz jeologları William Ryan ve Walter Pitman Buz Çağı'nın ertesinde Akdeniz'in sularının 150 metre daha alçak olan Karadeniz'e boğaziçi setini yıkarak birden bire dolarak Karadeniz Tufanı adı verilen sel baskınına sebep olduğunu bu olayın Nuh Tufanı efsanesininde kaynağı olduğunu iddia etmiştir Okyanusbilimci Robert Ballard'ın Sinop açıklarında yaptığı çalışmalarda bulunanlar bu tezi doğrulamışsa da çeşitli bilim adamları alternatif görüşler öne sürmüştür Karadeniz sürekli bir su buharı ve ısı kaynağıdır, suları fazla donmaz Karadeniz kıyılarının uzunluğu 1600 km civarındadır Dağlar kıyıya paralel uzandığından fazla girintili çıkıntılı değildir Büyük beş ırmak Karadeniz'e dökülür: Dinyeper, Dinyester, Don Irmağı, Kuban Irmağı, bütün doğu ve orta Avrupa’yı kapsayan Tuna Tuna tek başına her yıl 203 kilometre küp tatlı suyu Karadeniz’e taşır [3] Bu miktar Kuzey Denizi’ne akan bütün tatlı sulardan fazladır Türkiye'den ise belli başlı dört ırmak Karadeniz'de sonlanır: Sakarya, Kızılırmak, Yeşilırmak ve Çoruh (sonuncusunun büyük bölümü Türkiye'de olmasına karşın Gürcistan'da Batum'dan denize dökülür) Bu denize dökülen Avrupa ve Asya akarsularıyla birlikte Karadeniz havzasının alanı denizin kendisinden 5 kat daha geniştir ve yaklaşık 22 milyon km2'dir Alaettin bahçekapılı Karadeniz ve Çevre tuzluluk oranı oldukça fazladır Karadeniz'in flora ve faunası evsel ve endüstriyel kirlenme nedeniyle her geçen gün fakirleşmektedir Irmaklardan gelen organik madde miktarı deniz suyundaki bakterilerin normalde ayrışabileceğinden daha fazla olduğundan, bakteriler deniz suyunda normalde bulunan çözünmüş oksijen yerine deniz suyunun bir bileşeni olan sülfür iyonlarından oksijeni temin ederler Bu işlemin sonucunda ortaya son derece zehirli hidrojen sülfür (H2S) gazı çıkar ve 200 metrenin altında yaşamı engeller Karadeniz dünyanın en büyük hidrojen sülfür rezervidir 150-200 metre arasında değişen derinliklerin altında yaşam yoktur Suda oksijen bulunmaz ve H2S yüklüdür Hidrojen Sülfür bulunduğu yerdeki tüm eko sistemi öldürür, sahil balıkçılığını yok eder ve eğer yüzeye çıkarsa gemilerin altını yarattığı kimyasal bileşimle siyah renge boyar Özellikle Tuna Nehri tüm Orta ve Doğu Avrupa ile Balkanlar'ın endüstri ve evsel atık sularının boşaltıldığı bir yüzeysel su olup, doğal yaşam için ölümcül miktarda organik ve inorganik maddeyi Karadeniz'e getirmekte kirlilik oradan Boğazlar yoluyla da Marmara Denizi'ne taşınmaktadır 1980'lerin ortasında bir geminin balast suyu ile Karadeniz'e gelen ve orijini Doğu Amerika kıyıları olan Mnemiopsis leiydi (Taraklı deniz anası) adlı canlı türünün doğal düşmanı olmadığı için Karadeniz'i istila etmiş, balık larvalarının temel besinleri olan zooplanktonları ve bizzat balık larvalarını yiyerek balık sayısında önemli oranda düşme yaşanmasına sebep olmuştur Samsun-Sarp Sınır Kapısı arasında 542 kilometrelik mesafede inşa edilen ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük yatırımlarından birisi olarak gösterilen Karadeniz Sahil Yolu inşası sırasında sahil boyunca yapılan dolguların deniz canlılarına zarar verdiği çok sayıda bilim adamınca iddia edilmiş ve yolun yapımı bitmiş olmasına karşın, inşaası ve sonuçları kamuoyunda hararetli tartışmalara sebep olmuştur Doğal yaşam et çeşitliliği açısından zengin olmayan denizde açık sularda, yunus ve domuz balığı kolonilerinin yanısıra arasında kıyılara dek vuran palamut ve hamsi sürülerine rastlanmaktadır Bununla birlikte ekolojik sorunlar yüzünden günümüzde uskumru balığı kaybolmuş, palamut ve lüfer miktarı azalmış hamsi ise soyunu korumuştur Çünkü o sadece Karadeniz'özgüdür Pisi, dere pisisi, kalkan balıklarının ve çaça azalmış, kofana, torik, çinekop cinsleri tükenmiştir Dünyanın en lezzetli balığı hamsinin stoğu, boyu ve ağırlığı azalmış, havyarı için avlanan ve nehir ağızlarında yaşayan Mersin balığının, kirlilik ve aşırı avlanma sonucu nesli tükenmiştir * Ahtopol (Bulgaristan) * Anapa (Rusya) * Albena (Bulgaristan) * Alupka (Kırım) * Alushta / Aluşta (Kırım) * Artvin (Türkiye) * Balchik / Balçık (Bulgaristan) * Batumi / Batum (Gürcistan) * Chakvi (Gürcistan) * Costineşti (Romanya) * Emona (Bulgaristan) * Eupatoria / Gözlöve / Kezlev (Kırım) * Theodosia / Kefe (Kırım) * Giresun (Türkiye) * Gagra (Abhazya) * Sinop(Türkiye) * Golden Sands (Bulgaristan) * Gonio (Gürcistan) * Gurzuf (Kırım) * İnebolu(Türkiye) * İstanbul(Türkiye) * Jupiter (Romanya) * Kiten (Bulgaristan) * Kastamonu (Türkiye) * Kobuleti (Gürcistan) * Koktebel (Kırım) * Kvariati (Gürcistan) * Mamaia (Romanya) * Mangalia (Romanya) * Neptun (Romanya) * Nesebar (Bulgaristan) * Novorossiysk (Rusya) * Obzor (Bulgaristan) * Odessa / Hacıbey (Ukraya) * Olimp (Romanya) * Ordu (Türkiye) * Pitsunda (Abhazya) * Pomorie (Bulgaristan) * Primorsko (Bulgaristan) * Rize (Türkiye) * Rusalka (Bulgaristan) * Samsun(Türkiye) * Saturn (Romanya) * Sinop (Türkiye) * Sochi / Soçi (Rusya) * Sozopol (Bulgaristan) * Sudak (Kırım) * Sunny Beach (Bulgaristan) * Şile (Türkiye) * Sveti Vlas (Bulgaristan) * Trabzon (Türkiye) * Tuapse (Rusya) * Ureki (Gürcistan) * Vama Veche (Romanya) * Venus (Romanya) * Yalta (Kırım) * Zonguldak (Türkiye) * Tasilşasi(Nehatil) * Karasu (Türkiye) |
|