Ege Bölgesinin Yöresel Yemekleri

Ege Bölgesinin Yöresel Yemekleri
Ege Bölgesi dendiğinde akla; sıcak iklimin sıcak insanları, halis zeytinyağı, çeşit çeşit yabani otları ve dünyanın yedi harikasından biri sayılan bağları gelir elbette Ancak tek tek şehirleri gezdiğimizde gerek coğrafi koşulların, gerekse deniz etkisinden uzaklaştıkça karasal iklime geçişin etkileri kendilerini göstermeye başlar

Cunda Adası’nın Kaşarlı Kidonyası, İzmir’in İzmir Köftesi, Afyon’un Sıra Yemekleri, Kütahya’nın Tosunum Böreği…vs bu yöreye özgü yemeklerden sadece bazıları…

Ayvalık Mutfağı
Kuzeyden güneye doğru inerken duraklayacağımız ilk yöre Ayvalık Aslında Balıkesir’in bir ilçesi olmasına rağmen, Ege Denizi kıyısında yer almasından ötürü Egeli sayılan bir mutfak, Ayvalık mutfağı Ege mutfağının tipik bir temsilcisi sayılabilecek Ayvalık mutfağını çeşitli otlar, sebzeler, balık ve deniz ürünleri şekillendirir “Papalina”, sardalyanın ufağına benzer sadece Ayvalık yöresine özgü bir balık Gene Ayvalık’a özgü bir başka lezzet de kış aylarında daha da lezzetli olan deniz kestanesi yumurtaları
Deniz kestaneleri…

Deniz kestanelerinin dişileri profesyonel balıkçılar tarafından toplanırken, yavruların toplanmamasına özellikle dikkat ediliyor Ayrıca rüzgarlı günlerde dağılan kestane yumurtasının, deniz durgunlaştıktan birkaç gün sonra toplanmasının daha uygun olduğu belirtiliyor Çocukluğumuzun korkulu rüyası deniz kestaneleri zeytinyağı ve limonla aslında tadına doyum olmayacak bir lezzet

Ayvalık’ın bir diğer özelliği de yaygın olarak tüketilen Sepet, Mihaliç ve Lor peynirleri ile Orta ve Doğu Anadolu’dakinden farklı bir teknikle üretilen Teneke Tulumudur Özellikle Cunda Adası’nın meşhur Lor Tatlısı da lor peynirinden yapılır

Cunda Adası Ayvalık’ın kıyısında, deniz mahsulleriyle yapılan yemekleriyle ünlü 2000 nüfuslu bir ada Zamanında işgalcilere karşı direnişinden ötürü adaya Ali Çetinkaya’nın ismi verilerek Ali Bey Adası olarak anılmaya başlanmış, ancak adanın bugün bilinen ve kullanılan ismi Cunda
Cunda Adası’nda sabah kahvaltısı adanın meşhur tostuyla başlıyor Bu tost adaya özgü ekmeklerle yapıldığından oldukça lezzetli Adanın meşhur deniz ürünleriyle yapılan yemeklerinin başında Kaşarlı Kidonya geliyor

Ayvalık’a ismini veren Kidonya aslında bir midye türü ve Türkçe’de ayva anlmına geliyor Diğer bir kabuklu deniz canlısı Akivadis de bir tür midye Sarımsak, beyaz şarap ve zeytinyağıyla pişiriliyor Yabani otlar ve sebzelerle yapılan deniz mahsulleri yemekleri de Cunda’ya özgü lezzetlerden: Ahtapotlu Akkız (Akkız şevketi bostan otunun adadaki adı), Arapsaçlı sübye, Enginarlı Karides, Kalamar Dolması ve Ahtapot Köftesi…
Yemeğin üzerine de meşhur Lor Tatlısı, çifte kavrulmuş lokma ya da Ahtapot Tatlısı adanın vazgeçilmezlerinden

İzmir Mutfağı
İzmir mutfağı, Ayvalık gibi Ege mutfağının tipik özelliklerini taşır İzmir denince akla ilk gelen Kumru sandviç, buzlu badem ve Kordonboyu’dur

Bazı lezzetler ait oldukları yerlerle özdeşleşir, onlarla anılır İzmir lokma, İzmir’e özgü lezzetlerin başında gelir

İzmir mutfağına özelliğini veren yabani ot yemekleri, Ege’nin ot cenneti Tire yöresinde yoğunlaşır Ot kavurması, Sarmaşık ve Kuşkonmaz Kavurması diğer ot yemeklerinin yanında göze çarpanlardan Bir de ısırgan otundan yapılan Okma var Ot yemeklerinin yanı sıra Ege’nin meşhur balığı Çipura; patatesli, domates soslu İzmir Köfte, düğün ve bayramlarda sıkça sunulan Keşkek ve nişasta, pirinç, şeker ile yapılıp üzerine tarçın ekilen Zerde, İzmir’e özgü yemeklerin başında gelir Kurban Bayramı’ndan sonra yapılan Sura ise, kurban etinin kaburga kemiklerinin içinin iç pilavla doldurulup, dikilmesi ve o şekilde pişirilmesiyle yapılır

Tarhana çorbası İzmir’de bir başka olur; kışın başında yabani otlar, un, yoğurt, domates ve kırmızı biber eşliğinde pişirilir Daha sonra ekşimeye bırakılan bu karışım, kurutulur ve un haline getirildikten sonra kış aylarında yenmek için saklanır Mücmeri, mücvere benzer ancak kıyma soğan ve pirinç ile karıştırılıp, yoğrulur Diğer bir ilgi çekici yemek ise dana etinden yapılan Papaz Yahnisi’dir Tatlı olarak da kurban etinden yapılan tarçınlı Gerdan Tatlısı Ege yöresinin kendine has lezzetlerindendir

Muğla Mutfağı
Ege Denizi kıyılarında güneye doğru indiğimizde Muğla ve birer tatil beldesi olan ilçeleri çıkıyor karşımıza Özellikle zeytinyağlıların ağırlıkta olduğu Muğla mutfağında et yemekleri de bulunuyor Baklagiller ve sebze yemeklerinin ağırlıkta olduğu bu yörede, patlıcan Ege’nin yöresel özelliklerini yansıtan bir şekilde sıklıkla kullanılıyor Muğla’da önceleri sebze kurutma, reçel, pekmez, tarhana, keşkek sadece yöre halkının kendi beslenmesine yönelik olarak hazırlanırken, değişen toplumsal koşullar, meyve sebze üretiminin daha pazara yönelik bir hale gelmesine neden olmuş

Katmer, Biber Ekşimesi, Muğla Tarhanası Muğla’ya özgü lezzetlerden olup; radika, devetabanı, gelingülü (gelincik) ve ebegümeci…vs gibi otlardan yapılan ot kavurmaları da meşhur

İzmir gibi bir kıyı şehri olmasına karşın Muğla’da balık ve deniz ürünlerine dayalı bir beslenme şekli yerleşmemiş Et kavurması, Biryan (kuzu kapama), ciğer ve tavuk yemekleri Muğla mutfağında sıklıkla görülen lezzetler
Çam balı yaygın olarak Marmaris’te üretilmekle birlikte, Muğla mutfağında da önemli bir yere sahip Kaynatılan bala susam eklendikten sonra kesilerek yenen “Çıtırmak” Muğla’ya özgü bir tatlı
- Foça, deniz kıyısında şirin bir tatil ilçemiz, balıkları ile yabani otları en fazla ilgi çeken yemekleri…
- Fethiye denince akla ilk gelen alabalık restoranları…
- Dalyan da ise ünlü Dalyan Kefali’nin en makbulü “Kocakafa” denen Mavlu Kefali ile mavi yengeçlerin kömür ateşinde ızgarası çok meşhur… Burada ayrıca doğal üzüm ve karpuz suyu da içilebilir
- Bodrum her ne kadar turizm potansiyeli ile anımsansa da, Bodrum mutfağı baklagiller ve sebze yemekleriyle anılır Çökertme Kebabı ile Ege Patlıcanı Bodrum’a özgü lezzetler arasında sayılabilir…

Aydın’dan örnekler…
Ege kıyılarından iç kesimlere doğru ilerlerken, Selçuk-Aydın yolunda incir çıkıyor karşımıza İncirin yanı sıra, zeytin, av hayvanları ile yapılan yemekler, tahıl ve yörük ekmeği bu yöreye özgü lezzetlerden Yoğurtla yenen kıyma ve undan yapılan Yuvarlama, Ciğer Zarı ve Paşa Böreği ile Ege’nin düğün ve bayram yemeği Keşkek bu yörede en güzel yapılan yiyeceklerden Ayrıca Kulak Çorbası, Patlıcan-Biber Taratorlu Turşu, Etli Kereviz ve Pelvize Tatlısı da bu yöreye özgü diğer lezzetlerden örnekler

Denizli’ye gelince…
Afrodizyak Kuzu Göbeği Kavurması, Bıldırcın Dolması, Çabutaşı, Alaçora, Tirik/Tuzlama, Mumbar Dolması, Arapaşı, Kuru Balcan Dolması, Denizli Turşusu, Tahinli Pide, Denizli’nin kendine has tandır kebabı…