Türkiyedeki Önemli Tarikatlar |
09-01-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Türkiyedeki Önemli TarikatlarÖnemli Tarikatlar Hangileridir Türkiyedeki Önemli Tarikatlar Tarikat kelime anlamı olarak gidilen inanılan yol anlamına gelir Türkiye tarikatlar açısından oldukça zengin bir ülke Bu tarikatların hepsini burda vermek mümkün olmayacağından belli beşlı olanları paylaşacağız: İsmailağa Cemaati Kurucusu Ebuishak İsmail Efendi, 1723’te Fatih’te adını taşıyan camiyi inşa ettirdi Ölümünden sonra cemaati tarikat yoluna girdi Şeyh Batumlu Ali Haydar Efendi, 1960’da ölene kadar liderliği yürüttü Görevi İsmail Ağa Camii imamı Mahmut Ustaosmanoğlu devraldı Cemaat İstanbul’un merkezi Fatih’te, Türkiye’nin en dikkat çeken İslami gettosunu oluşturdu Sarık, şalvar ve cübbeli giyimleriyle diğer Nakşibendi gruplarından ayrılıyorlar Gülen Cemaati ve Nurcular Türkiye’nin tarikat ve cemaat haritasında Nurcular ağırlıklı yer işgal ediyor Tarikatın en ünlü ismi Fethullah Gülen’in etkinlik alanı Türkiye’nin tüm illerini kuşatıp, tarikat okulları kanalıyla Afrika’dan Uzakdoğu’ya uzanıyor 1941 doğumlu Gülen, 1970’lerden itibaren Nur hareketi içinde gözyaşı eşliğindeki vaazlarıyla kendi yolunu çizdi Akyazılılar ve Türkiye Öğretmen Vakfı gibi kuruluşlarla başlayan örgütlenmesi bugün büyük bir ekonomik ve siyasi güce dönüşmüş durumda Cemaatin medyadan eğitime, finansa, sağlık sektörüne kadar pek çok alanda yatırımı bulunuyor Gülen uzun süredir ABD’de yaşaması, olası vefatı sonrasında bu büyük ekonomik gücün nasıl paylaşılacağı belli değil Süleymancılar Cemaatin kurucusu Süleyman Hilmi Tunahan, soyunu Nakşibendi Şeyhi Selahaddin İbni Seracettin ’e dayandırıyor Zamanla bağımsız bir yol izledi Kurduğu Kuran kurslarından yetişen öğrenciler, hocalarının mehdiliğine iman edip, Süleymancılar cemaatini oluşturdu Ege ve Akdeniz bölgelerinde güçlenen Süleymancılar zamanla tüm yurda yayıldı Faaliyetlerini "kurs ve okul talebelerine Yardım Dernekleri" adı altında yürütüyor Hakikatçılar’ın şeyhi Ömer Öngüt, Süleymancılar’ı "Dinleri Süleymancılık, imanları para, huyları gasp, meslekleri de dilencilik olan bir cemaat" olarak adlandırıyor Türkiye’nin her ilinde en az bir Kuran kursuna sahip cemaatin, kurs ve öğrenci yurtlarının toplam sayısının 1500’ü bulduğu söyleniyor Tunahan ’ın ölümünün ardından cemaat liderliğine Kemal Kaçar geçti Onun vefatı sonrasında ise cemaat her ne kadar reddedilse de iki kardeş Ahmet Denizolgun ile Beyazıt Denizolgun arasında bölündü Kadiri Muhammediye Kadiri tarikatı kökenli Muhammediye kolu İstanbul, Ankara, Kayseri ve Düzce’de güçlü Lideri Şeyh Seyyid lakabını kullanan Muhammed Ustaoğlu 1987’de imamlıktan emekliye ayrılan Ustaoğlu, İstanbul’da yaşıyor Kendisinden sonra yerine geçmesine kesin gözüyle bakılan oğlu Muhittin Ustaoğlu da Diyanet İşleri’nde görevli, Düzce’de imamlık yapıyor Cemaatin Kayseri vekili Muammer E Almanya vekili Şükrü Oral Muhammediye, tarikat şeceresini Kadiri tarikatının kurucusu Abdülkadir Geylani’ye dayandırmakla birlikte kendisini Nakşibendi ve Mevlevi geleneğinin parçası kabul ediyor Zikir törenlerinde zaman zaman yaklaşık bin kişiyi buluşturmayı başarıyor Hizb-ut Tahrir Grup kendisini "İdeolojisi İslam olan parti" olarak tanımlıyor Adlarını Hizb-ut Tahrir Türkiye sözcüsü Yılmaz Çelik’in İstanbul Fatih Camii’ndeki basın açıklamasıyla duyurdular Ankara ve İstanbul’un yanı sıra Şanlıurfa ve Van’da da güçlü oldukları biliniyor Örgüt çalışmalarını Ankara merkezli Köklü Değişim adlı dergi çevresinde sürdürüyor İcmalciler Kadiri Tarikatı’nın İcmal Kolu’nun lideri Haydar Baş son dönemde çalışmalarını Bağımsız Türkiye Partisi adıyla sürdürüyor Parti, 3 Kasım 2002 seçimlerden büyük bir yenilgiyle çıktı Ulusal televizyon ve günlük bir gazetenin sahibi Haydar Baş’ın Türkiye’nin en zengin cemaat liderleri arasında olduğu iddia ediliyor Trabzon ve çevresinde güçlü Baş’ın ismi Trabzon’daki rahip cinayeti sonrasındaki tartışmalarda geçmişti Menzilciler Nakşibendi Tarikatı’nın Menzil Kolu adını Adıyaman’ın Menzil köyünden alıyor Cemaatin en ünlü ismi, uğradığı zehirli iğne saldırısından bir süre sonra hayatını kaybeden Raşit Erol Şeyh postunda şimdi kardeşi Abdülbaki Erol oturuyor Şeyh adaylarından Fevzettin Erol ise şimdilik cemaatin Ankara ve Afyon örgütlenmesini yönetiyor Menzilcilerin Ankara çevresi "Semerkant Grubu" olarak da adlandırılıyor Fevzettin Erol, yılın bir bölümünü de Afyon’daki merkezde geçiriyor Cemaat ekonomik gücünü özellikle kendilerine derviş adını veren müritlerin kurduğu şirketlerin belediyelerden aldığı ihalelerle arttırıyor Raşit Erol’un "İmanı kurtarmanın ve pekiştirmenin kafi olduğu bir devir yaşıyoruz" anlayışıyla hareket eden cemaatin Adıyaman Menzil ve Ankara merkezleri özellikle alkol bağımlılığından kurtulmak isteyen kişilerin ilgi odağı Tillocular Kurucuları Sultan Memduh Hazretleri’nin türbesinin bulunduğu Siirt’in Tillo beldesi manevi merkezleri Süryanice "Yüksek Ruh" anlamına gelen Tillo geleneği Kadiri Tarikatı’nın en güçlü kollarından Siyasete uzak durmaları nedeniyle İcmalcilerden, Kadiri-Rufai geleneğinde faaliyet sürdürmesi nedeniyle de Galibilerden ayrılıyor Hakikatçılar Hemen hemen tüm cemaatlere karşı yürüttüğü mücadeyle tanınan Hakikatçılar’ın şeyhi Ömer Öngüt Adapazarı’nda yaşıyan Öngüt, Cemalettin Kaplan, Fethullah Gülen, Necmettin Erbakan, Süleymancılar, İsmailağa Cemaati ve Diyanet’e yönelik ağır eleştiri içeren kitaplarıyla tanınıyor Sakarya başta olmak üzere Düzce, Bursa ve Ankara’da önemli sayıda müride sahip Tarikat, şeyhe mutlak itaat ilkesiyle yaşıyor Nakşibendi Yahyalı Cemaati Kayseri’de Gülen Cemaati’yle birlikte en güçlü dini grup Nakşibendi tarikatının Anadolu’daki en önemli kolları arasında Yahyalı Hacı Hasan Efendi’den alıyor adını Şimdi şeyh postunda oturan kişi Ramazan Dinç Cemaat, Kayseri’deki sanayi gelişimine paralel olarak hızla büyüdü Müritleri arasında Kayseri’nin önde gelen işadamları bulunuyor Işıkçılar Seyit Abdülhalim Arvasi’ye bağlı Hüseyin Hilmi Işık’ın kurduğu cemaat günümüzde İhlas Holding şemsiyesi altında büyüdü Cemaatin lideri Enver Ören’in rahatsızlığı ve İhlas Finans’a el konulması cemaatin güç kaybetmesine neden oldu İskenderpaşa Cemaati Geçmişi 1800’lü yıllara, Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevi’ne uzanıyor Uzun süre, Gümüşhanevi tekkesi cemaate ismini verdi Mehmet Zahit Kotku şeyhlik postuna oturduktan sonra, görev yaptığı İskenderpaşa Camii tarikata ismini verdi Kotku’nun ölümünden sonra liderliğe geçen damadı Prof Esad Coşan da 2001 Şubat’ında Avustralya’da trafik kazasında öldü Post oğlu Nurettin Coşan’a kaldı Esat Coşan, tarikatı kurduğu vakıflar sayesinde büyüttü Bunların en etkini Hakyol Vakfı Koşan, İlim Kültür ve Sanat Vakfı ile Sağlık Vakfı’nı da kurarak örgütlenmeyi genişletti "Hanım Dernekleri"yle kadın örgütlenmesine yöneldi Şu andaki lider Nurettin Coşan, dini eğitiminin yanı sıra New York’ta işletme öğrenimi gördü Babasının isteğiyle 1996’da aile şirketi Server Holding’in yöneticiliğini üstlendi Ticari faaliyetleri ve seyahatleri nedeniyle liderlik görevini yerine getiremediğini iddia eden bir grubun muhalefet başlattığı ve tarikattan koptuğu söyleniyor Siyasetin birçok önemli ismi cemaatle gönül birliği içinde: Eski cumhurbaşkanı Turgut Özal, başbakana Recep Tayyip Erdoğan, Korkut Özal, maliye bakanı Kemal Unakıtan, bir dönem için dahi olsa Necmettin Erbakan İskenderpaşa Tarikatı’nın bir de siyasi partisi var: "Sağduyu Partisi" Recep Tayyip Erdoğan’ın, 3 Kasım 2002 Seçimleri sonrasındaki ilk cuma namazını Ankara’nın Dikmen semtindeki Mehmet Zait Kotku Camii’nde kılması bu gönül bağının sembolik işareti olarak değerlendiriliyor Melamiler Melami Tarikatı’nın kamuoyu önüne çıkan en önemli ismi Ahmet Arslan Emekli astsubay Arslan, Şeyh Hasan Özlem’in 1996’da ölümünün ardından posta oturdu 66 yaşındaki Arslan, Manisa’nın Salihli ilçesinde yaşıyor Cemaatin Aydın, Adana, Uşak ve İzmir’de mürit grupları bulunuyor Tarikatın diğer önemli ismi Davud Yılmaz 73 yaşında, İzmir’de yaşıyor ve küçük bir cemaati kontrol ediyor İstanbul’da da takipçileri var "İbadet gizli, gösterişsiz olmalı" yaklaşımını savunan Melamiler genellikle ev toplantılarında bir araya geliyor Erenköy Cemaati Kökleri Kelami Dergahı’na ve şeyhi Erbilli Mehmet Esat’a dayanıyor Mehmet Esat, tekkeler kapatılınca Erbil’deki arazilerini satıp, İstanbul’a yerleşti Erenköy’de bir köşk aldı, cemaatin temellerini attı Menemen Ayaklanması’na karıştığı iddiasıyla gözaltındayken rahatsızlanıp hayatını kaybetti Erenköy Cemaati, Mehmet Esat’ın halifesi Mahmud Sami Ramazanoğlu’nca kuruldu Nakşibendi geleneği içinde, esnaf ve işadamlarının kolu olarak biliniyor Ramazanoğlu’nun ardından cemaatin dini sorumluluğunu Musa Topbaş üstlendi Onun ölümüyle üç isim ön plana çıktı: Yeni Şafak’ın eski başyazarı Ahmet Taşgetiren, Eymen Topbaş ve Konya’da yaşayan Tahir Büyükkörükçü Şeyh postuna Büyükkörükçü’nün oturduğu ileri sürülüyor Konya’da Erenköy Mahallesi’nde yaşayan Büyükkörükçü bir dönem Milli Selamet Partisi milletvekilliği de yapmıştı Erenköy Cemaati’nin Ankara örgütlenmesini ise Muradiye Vakfı yürütüyor |
|