Şafi Mezhebine Göre Gusül Abdesti Nasıl Alınır |
09-01-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Şafi Mezhebine Göre Gusül Abdesti Nasıl AlınırGusül abdesti nasıl alınır şafii Şafii mezhebine göre abdest en doğru şekilde nasıl alınır? Şafii mezhebine göre abdest en doğru şekilde nasıl alınır? ABDEST: Allâhu Teâlâ Kur'ânı Kerîm'inde şöyle buyurmaktadır: (Namaza kalktığınız zaman yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayınız ve başlarınıza mesh ediniz ve iki aşık kemiklerine kadar ayaklarınızı yıkayınız) Abdest İsra gecesi beş vakit namazla birlikte farz kılınmıştır Abdestin şartları on dörttür: 1-Abdest alacak olan kimsenin İslâm olması 2-Temyiz kabiliyetine haiz olması iyiyi kötüyü faydayı zararı birbirinden ayırt edebilmesi (1) 3-Temiz abdest alınabilecek suyun bulunması 4- Yekinen veya zannı galiple suyun temiz olduğunu bilmesi temiz olan ve temiz olmayan iki su birbirinden ayırt edilemediği bir zamanda temiz olanını araştırmak şarttır Böyle bir halde hemen birisiyle abdest alır da sonradan o suyun temizliği anlaşılsa dahi o abdest sahih olmaz 5-Abdestsiz olduğunun tahakkuk etmesi Eğer abdestim bozuldu mu bozulmadı mı? diye şüpheye düşer de o tereddüt hâlinde iken abdest alırsa ve sonra abdestsiz olduğu tebeyyün ederse niyetindeki zaruretsiz olan tereddüdünden dolayı abdesti sahih olmazÇünkü asıl olan abdestsizliktir Eğer abdestsiz olduğu tebeyyün etmezse zarurete binâen abdesti câiz olur (2) 6- Niyeti geciktirmemesi Eğer «İnşaallah abdest almaya niyet ediyorum» diye niyet edip de geciktirmeye kasd eder veya mutlak olarak söylerse niyeti sahih olmaz Teberrük kasdı ile olursa sahihtir 7- Abdest hâlinde abdeste aykırı hallerin zuhur etmemesi hayız nifâs tenâsül âletine dokunmak gibi 8- Su ile yıkanan âzâ arasında suyun deriye değmesine mâni olacak mum ve toprak gibi bir engelin bulunmaması 9- Abdesti nasıl alacağını bilmesi 10- Abdestin farzlarını sünnetlerinden ayırabilmesi; Eğer ilimle iştigal ediyorsa bu onun için mümkündür İlimle iştigal etmiyorsa hiç olmazsa abdestin farzlarını öğrenip sünneti farz diye itikad etmemesi 11- Abdest alma niyetinin abdestin sonuna kadar devam etmesi; Eğer abdest alırken bir âzâsını temizlik veya serinleme kasdı ile yıkarsa niyet orada kesilir oraya kadar olan yıkamalar sahihtir Abdestin devamını isterse yeniden niyet ederek abdestini tamamlar 12- Âzâların üzerinden suyun akıtılması 13- Su vâsıl olmayan parmak aralarını hılâllaması 14- Abdest âzâlarını tamamlayıcı yerleri yıkaması şarttır Meselâ yüzün yıkanmasında saçın yüze hudud olan kısmını kulakların bir kısmını çene ve yanakların altını yıkaması gibiÇünkü vâcibin ancak kendisi ile tamamlanan şey de vâcibdir Bu şartlara idrarını tutamıyan veya istihâza kanı gelen özür sahibleri için vaktin girmesi istincânın takdim edilmesitenâsül âletinden akan kan veya idrar için bir bez kullanılması veya bağlanması şartları da eklenir ABDESTİN FARZLARI ALTIDIR: 1-Niyet etmek Niyet: bir fi'li kasd ederek onu yapmaktır Abdest alan bir kimse yüzün ilk kısmını yıkarken niyet etmesi lâzım olup şöyle niyet eder: Yani (farz olan abdesti almaya niyet ettim) (3) Niyetin mahalli kalbdir Lisânen söylemesi sünnettir Ve bundan maksad ibâdetin âdet halindeki fiillerden ayrılmasıdır Şartları daNiyet edenin İslâm olması temyiz kabiliyetinde olması niyet edilen şeyi bilmesi geciktirmemesi ve ibâdetin ilk vaktinde yapmasıdır 2- Yüzün yıkanması: Yüz uzunlamasına alında saçın bittiği yerden çenenin ve iki çene kemiğinin altına kadar enlemesine kulaktan kulağa olan kısımdır Yüzün üzerinde suyun deriye değmesine mâni olacak kir ve çapakların giderilmesi lâzımdırYüz üzerinde kirpik kaşbıyık alt dudak altındaki kıllar gibi bunların her tarafı yıkanması lâzımdır Karşıdan bakınca derisi görünen hafif sakallı kimseler sakallarının altına da suyu değdirmeleri lâzımdırYüz derisi görünmeyen kesif sakallılar ise sakalın görünen kısmını yıkamaları kâfidir 3-Elleri dirsekleriyle beraber yıkamak: El ve kol üzerindeki kıl ve çatlakların ve fazla et kısımlarının yıkanması lâzımdır 4- Başı mesh etmek: Başın hududu dâhilindeki derinin veya saçın en az bir şekilde mesh edilmesi kâfidir 5-Aşık kemikleri ile (4) beraber iki ayağı yıkamak: Parmak aralarının çatlaklıklarıntırnak altındaki kirlerin yıkanması lâzımdır 6-Tertib yapmak: Yani abdest âzâlarının yıkanmasını Âyeti Kerimedeki sıra ile yapmakİlk önce yüz sonra kollar sonra başı mesh etmek ve sonra ayakları yıkamakSuya dalan bir kimse daldıktan sonra abdeste niyet etse o anda tertib ondan sâkıt olur Boy abdestinde de tertib sakıttır (5) Abdesti bitirmeden evvel veya bitirdikten sonra bir âzânın yıkanmasında şüpheye düşen bir kimse o âzâyı ve ondan sonrakileri yıkasa abdesti sahihtir Fakat şüphesi niyet de ise yeniden abdest alması veya gusül etmesi lâzımdır Abdestin sünnetleri otuz sekizdir: 1-Kıbleye karşı dönmek 2-Sıçrantılardan sakınmak 3-Büyük bir kabdan su alıyorsa kabı sağına almak ibrik gibi eliyle döktüğü bir şey ise soluna almak 4-İki eli yıkarken abdestin sünnetlerine kalben niyet etmek etmezse sevabını kayb etmiş olur 5-Eûzu besmele çekmek 6-Şu duâyı okuyup ellerini bileklerine kadar yıkamak (İslâm olduğuma ve onun nimetine Allaha hamd olsun İslâmiyeti nur ve suyu temiz kılan Allâha hamd ederim Ya Rabbi şeytanların vesvesesinden ve burada hazır bulunmalarından sana sığınırım Ey Allâhım benim ellerimi sana karşı bütün ma'siyetlerden koru) 7-Misvak kullanmak Yalnız oruçlu olanlar öğle vakti girdikten sonra misvak kullanamazlar Peygamberimiz Sallalâhu aleyhi ve sellem buyuruyor ki: (Eğer ümmetime zahmet etmeseydim her abdest alırken misvak kullanmalarını emrederdim) Misvakı sağ eliyle alıp ağzının sağ tarafından başlar sonra soldan ve dişlerinin iç dış ve üzerinden damaktan ve uzunlamasına dil üstünden geçirir ve o anda şu duayı okur: (Ey Allâhım bu misvakla dişlerimi beyazlat diş etlerimi pekleştir küçük dilimi sâbit kıl onu bana mübarek kıl Yâ Erhamerrâhimin) Uykudan kalkınca ağız kokusu değiştiğinde vesâir yerlerde misvak kullanmak sünnettir 8-Elin parmaklarını birbirine geçirmek sureti ile hilâllamak Ayak parmaklarını ise sol elin küçük parmağı ile sağ ayağın küçük parmağından başlayıp sol ayağın küçük parmağına kadar hilâllar Peygamberimiz Sallallâhu aleyhi vesellem buyuruyor ki: (Parmaklarınızın arasını hilâllayınız ki Allâhu Teâla aralarını ateşle hilâllamasın) 9-Mazmaza yapmak: Yâni üç kere ağzına su verip çalkalamak 10- İstinşak yapmak: Yâni üç kere burnuna su çekip içindekilerini çıkarmak 11- Mazmaza ve istinşakta oruçlu olmayanlar için mubâlağa yapmak Yani su mazmazada boğazına kadar istinşakta burnun katı yerine kadar vardırılır 12- Mazmaza esnasında şu duayı kumak (Allâhım zikrine şükrüne ve güzel bir şekilde ibâdetime yardım et) 13- İstinşak ânında şu duayı okumak (Ya İlâhî bana cennet kokularını koklat) 14- Yüz yıkandığında şu duâyı okumak: (Allâhım bazı yüzlerin beyazlanacağı ve bazı yüzlerin de kararacağı günde benim yüzümü ak kıl) 15-Yüzün yıkanmasında en üstten başlamak 16-Yüzün suyunu iki avucu ile almak 17-Suyu yüze çarpmamak 18-Kesif sakalı hilallamak 19- Sağ kolu yıkarken şunu söylemek: (Ya İlâhîbana amel defterimi sağ tarafımdan ver ve benim hesâbımı kolay kıl) 20-Sol kolu yıkarken şu duâyı okumak: (Ya Rabbi bana kitabımı sol tarafımdan ve arka cihetten verme) 21-Başın bütününü mesh etmek 22-Mesh sırasında şunu okumak: (Yâ İlâhîkılımı ve derimi ateşe haram kıl) 23-Kulakların içi ve dışını yeni su ile yıkamak ve şu duayı okumak: (Yâ İlâhî beni Hak söz işiden ve en güzel bir şekilde ittibâ eden kimselerden kıl) 24-İki ayağı yıkarken şu duayı okumak: (Yâ Rabbi bir takım ayakların kayacağı günde iki ayağımı sırât üzerinde sâbit kıl) 25- Âzâları yıkarken ovalamak bilhassa topukları 26-İlk önce sağ sonra solu yıkamak 27-Yüz hududunu aşarak yıkamak El ve ayakta yıkamayı dirseklerden ve aşık kemiklerinden yukarıya uzatmak 28-Yıkamada ve mesihde fiil ve sözleri üç kere yapmak (niyetin lafzı hâriç) 29-Âzâları birbiri arkasına kurumadan yıkamak (idrarını tutamayan özür sahibi için bu vâcibdir) 30-Abdest esnasında konuşmayı terketmek 31-Başkasından yardım istememek 32-Kurulanmamak 33-Eğer sıçrantıların olduğuna tevehhüm ediyorsa su serpip elbisesini sıvazlamak (6) 34-Zaruretsiz olarak suyu serpmemek 35-Abdestten sonra abdest suyundan içmek 36-Yüzüğü oynatmak 37-Abdesti bitirdikten sonra ellerini kaldırıp kıbleye dönerek şu duâyı okumak: (Allâhtan başka İlâh olmadığına bir olup şeriki olmadığına şehâdet ederim Ve Seyyidimiz Hazreti Muhammed Sallallâhu aleyhi vesellemin onun kulu ve Resûlü olduğuna şehâdet ederimYâ İlâhî beni bütün günâhlardan tövbe edici ve bütün kötülüklerden temizlenici kimselerden kılEy Allâhım seni tesbîh ve tahmîd ederimsenden başka bir İlâh olmadığına şehâdet ederim sana istiğfar ve tevbe ederimEy Allâhım Seyyidimiz Muhammed Sallallâhu aleyhi ve selleme ve onun ehli beytine ve eshabına salât-ü selâm olsun 38- İnnâ Enzelnâ Suresini üç defa okumak sünnettir Peygamberimiz Sallallâhu aleyhi ve sellem buyuruyor ki: (Kim abdest alır ve en güzel bir şekilde abdestini tamamladıktan sonra gözünü semâya kaldırarak(Eşhedü-en-lâ-İlâhe illallahilâ) duâsını okursa (yukarda 37nci sünnette zikredilen duâ) cennetin sekiz kapısı kendisine açılır hangisinden isterse girer)(Müslim ve Tirmiziden rivayet) Abdestin mekruhları on ikidir: 1-Suda israf yapmak 2-Solu sağa takdim etmek 3-Üçten fazla veya eksik yıkamak 4-Özrü olmadığı halde âzâlarını yıkatmak Eline su döktürmek evlânın hilâfıdır Su hazırlatmakta bir beis yoktur 5-Oruçlu iken öğle vakti girdikten sonra misvak kullanmak 6-Oruçlu iken mazmazada suyu boğazına götürmek 7-Oruçlu iken istinşakta suyu genzine götürmek 8-Abdest esnasında konuşmak 9-Âzâları kurulamak 10-Özrü olmadan suyu silkelemek 11-Boynu mesh etmek bidattır (7) 12-Helâda zaruret olmaksızın abdest almak Abdesti bozan şeyler dörttür: 1-Önden ve arkadan çıkan herşey 2-Bayılmak delirmek sarhoş olmak oturak yeri tamamen yere dayanmayarak uyumak gibi aklın idrâkini izâle eden şeyler abdesti bozar Mânasını anlamasa dahi konuşanların sözlerini işiderek uyuklamak abdesti bozmazEğer uyudum mu? Uyukladım mı? Rüya mı gördüm?Yoksa kendi kendimin düşüncesi mi diye şüpheye düşse dahi abdesti yine bozulmamış sayılır (8) 3-Unutarak veya kasden bir erkeğin derisinin yabancı bir kadının derisine değmesi ile dokunan ve dokunulanın abdestleri bozulur Burada erkek ve kadından murâd şehvet çağına bâliğ olan kimselerdir Yabancı kadından murâdzevce ve diğer yabancı kadınlar gibi hiç bir zaman nikâhı harâm olmayan kadınlarlazevcenin kız kardeşi veya zevcenin halası veya teyzesi gibi zevcenin bulunması dolayısıyla o zaman için nikâhı muvakkaten harâm olan kadınlar yabancı durumundadırlar dokunma ânında abdesti bozarlar Fakat nikâhı dâima harâm olan kadınlar abdesti bozmazlar Erkeğin kızı kız kardeşi ve annesi gibi Şehvet çağına bâliğ olmamış küçük bir çocuğa veya diş tırnak kıl gibi şeylere değildiğinde abdest bozulmaz (9)İhtiyatlı bir kavle göre bu küçüklük devresi 7 yaşına kadardırBu yaştan sonra ne kadar büyük olursa olsun abdesti bozar 4-Bir kimsenin ellerinin içi ile kendisinin veya başkasının ön veya arka avret mahallerine dokunması ile abdesti bozulur Dokunulanın abdesti bozulmaz Bu şekildeki abdestin bozulmasında küçük ve büyüğün farkı yoktur Mak'adın ve bâsurun dışarıya çıkması ile de abdest bozulur Abdestsiz olan bir kimseye de namâz her türlü secde tavaf Kur'an-ı Kerîmi ellemek ve taşımak haramdır |
|