Ahmet Hamdi Tanpınar Ve Şiir İncelemeleri |
09-01-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Ahmet Hamdi Tanpınar Ve Şiir İncelemeleriAhmet Hamdi Tanpınar ve Şiir İncelemeleri 23 Haziran 1901 tarihinde İstanbul'da doğdu, 24 Ocak 1962 tarihinde aynı kentte öldü Babasının görevi nedeniyle ilk ve orta öğrenimini İstanbul, Sinop, Siirt, Kerkük ve Antalya'da tamamladı İstanbul'da önce Veteriner Fakültesi'ne girdi, sonra Edebiyat Fakültesi'ne geçti 1923 yılında yüksek öğrenimini tamamlamasının ardından Erzurum, Konya ve Ankara'da liselerde edebiyat öğretmeni olarak çalıştı 1930'da Ankara Gazi Terbiye Enstitüsü'ne, 1932'de İstanbul Kadıköy Lisesi'ne atandı 1933 yılında Güzel Sanatlar Akademisi'nde estetik ve sanat tarihi dersleri verdi 1939'da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde kurulan Yeni Türk Edebiyatı Kürsüsü profesörlüğüne atandı Yüksek öğrenim yıllarında çıkardığı Dergâh dergisi Türk Edebiyatına önemli katkıları olmuştur Ahmet Hamdi Tanpınar Yahya Kemal kadar Ahmet Haşim'den etkilenmiş, aynı coğrafyada doğu-batı uygarlığı ikilemini yaşayan, yitirdiklerine kavuşma isteği ile dolu, içe dönük, doğa ve evrenle bağ kurmaya çalışan, geçmişine sıkıca bağlı, zaman ve özlem duygularını Bergson etkisinde çözümlemeye çabalayan, öznelliği yoğun, titiz, hece ölçüsünde ses uyumunu büyük ustalıkla kullanan, imge zenginliği ve müzik kaygısı içeren şiirler yazmıştır Denebilir ki, Hasim'in sairligi, dili zamana uyarak daha sadelesmis, Hasim'e ozgu aciligini yitirerek Tanpinar'in hayatla barisik yaradilisina uymus olarak, Tanpinar'in siirlerinde de devam etmistir Hasim'in son isiklarla bulutlarin cenk ettigi, ucustugu atesli aksam havalari, yaz geceleri, mercan dallari, golleri, bulbulleri, bahceleri, Istanbul'un gurultusuz bir kosesinde eski bir yali gibi Tanpinar'a miras kalmistir'' (Necati Cumali, 1961) Tanpinar, siirlerinin cogunda insan kaderinin derin meselelerini, kainat ile insan varligi arasindaki munasebeti, ask, olum ve sanat konularini isler Ruya, hayallerde gizli manalar bulan Tanpinar, siirlerini umumiyetle kapali, fakat uzak yildizlarin isiklari gibi sembollerle ormustur'' (Mehmet Kaplan, 1965) Ahmet Necdet, Modern Turk Siiri Yonelimler, Tanikliklar, Ornekler Broy Yayinevi, Ekim 1993 Şiirin adı: Ne İçindeyim Zamanın Şiirin konusu : Zaman ve insan İmajı : Zaman, Rüya Sembolleri : Değirmen ,Post ,Sarmaşık İmge : Rüzgar Söz Sanatları : Teşhis, Tekrar ve Oxymoron sanatları vardır Şiirin açıklaması : Şair ilk dörtlükte zamanın ne içinde nede dışında olduğunu, kendisinde zamanın akışında parçalanmaz bi bütün olduğunu söylüyor İkinci dörtlükte ise rüzgarda uçan bi tüyün bile zamanın akışı içersinde kendinden hafif olmadığını söylüyor zamanın akışında kendisini değirmende öğütülen buğday gibi görüp, değirmeni zaman olarak almıştır zamanın kendini öğütüp yetiştirdiğini söyleyip son dörtlükte ise zamanın akışında dünyanın zamana yenilişi içinde usulca yüzdüğünü yani yaşadığını söyler Şiirin adı : Sabah Şiirin konusu : Sabahın güzelliği İmajı : Rüzgar, Ufuk, Uyku Sembolleri : Saç, Boyun ,Meme İmge : Sevgi ve Göz Söz Sanatları : Çeşitli benzetmeler kullanılmıştır ayrıca Oxymoron sanatıda kullanılmıştır Şiirin açıklaması : Şair bu şiirinde ilk önce sabahı tasvir ederek onu kişileştirmiş daha sonra ise madem ki geceden daha güzelsin derken gece ile sabahı karşılaştırarak sabahın geceden daha güzel olduğunu vurgulayarak karşılıklı konuşma izlenimi yaratmıştır Şiirin adı : Yavaş Yavaş Aydınlanan Şiirin konusu : Deniz İmajı : Zaman, Nefes, Esrar ve Sonsuzluk Sembolleri : Güvercin, Gece İmge : Pınar, Ses, Billur Avize ve Kızıl Meyva Söz Sanatları : Çeşitli benzetmeler kullanılmıştır ayrıca Oxymoron sanatıda kullanılmıştır Şiirin açıklaması : Şair ilk dörtlükte gün ışıması ile aydınlanan deniz altı aleminin yosunlu bir boşlukta kendini deniz altına o muhteşem bambaşka aleme çektiğini söylüyor İkinci dörtlükte ise bir yıldız kadar uzakta kendininde anlam veremediği şekillerin, denizin ürkek bulanıklığında uyandığını söylüyor Üçüncü dörtlükte ise; şairin denizin billur kadar temiz güzelliğini, gökleri yakınlaştırdığını ve bu güzelliği gökten aldığını belirtiyor Dördüncü mısrada ise doğa güzelliklerinde bahsederek, beşinci mısrada doğanın kendinde uyandırdığı güzellikleri, acıyı, sevinci bir oyun gibi görerek tasvir eder Şiirin adı : Bendedir Korkusu Şiirin konusu : Zamanın hayatında kaybettirdikleri İmajı : Zaman, Hayat, Sonsuzluk Sembolleri : Kartal, Ceylan İmge : Mavi Kartal, Pençe Söz Sanatları : Benzetme ve Teşhis sanatları vardır Şiirin açıklaması : Şair bu şiirinde kendisinin bir kartal gibi olduğunu biten şeylerin korkusunun kendinde olduğunu hayatın sonsuzluk içinde kaybolduğunu ve pençelerinde hayatı bir ceylana benzeterek hayattan aldıklarını kendisine kazandırdıklarını söyler Zamana karşı yenilmediğinden bahseder Şiirin adı : Şiir Şiirin konusu : Şiirin insan hayatındaki yeri ve kazandırdıkları İmajı : Ezeli Bahar, Kader, Edebiyat, Karanlık Sembolleri : Tılsım, Pınar, Yıldız, Buğday, Deniz İmge : Sarışın, Buğday Söz Sanatları : Çeşitli söz sanatları ve benzetmeler yapılmıştır Şiirin açıklaması : Şair bu şiirinde şiirin insanların duygularıyla beslenip büyüdüğünü ve yetişince bir ekin gibi biçilerek oluştuğunu, acıların, sevinçlerin herşeyden ilham alarak kendi içimizde sonsuz bir denize benzeterek şiiri insan hayatının her evresinde, her yerde insanları her bir dizesinde yetiştirdiğini anlatıyor Şiirin adı : Uyanma Şiirin konusu : Akşam ve karanlık İmajı : Bahar bahçesi, Yanık türkü Sembolleri : Servi, Güneş, Ses, Türkü İmge : Ateşten çember ve Gül Söz Sanatları : Anafor ve Oxymoron sanatları vardır Şiirin açıklaması : Şair bu şiirinde ömrünün son deminde ertesi günün uzak olduğunu birdaha göremeyeceğini güneşi, baharı, suyun o büyüleyen sesini, dalda öten bülbülün güzelliğini ateşten bir güle benzeterek hayatı bülbülün ateşten bile korkmayarak gülden uzak kalmayacağını kendininde bu rüyadan uyanarak kalmayacağını bu karamsarlığın bile o güzelliği bozmayacağını bu yüzden uyanmak istemediğini belirtir Şiirin adı : Deniz Ufkunda Şiirin konusu : Akşam ve Karanlık İmajı : Ufuk, Çığlık, Rüya Sembolleri : Güneş, Ateş, Su İmge : Deniz ve Akşam Söz Sanatları : Oxymoron ve Tezatlık sanatları vardır Şiirin açıklaması : Şair bu şiirinde denizin ufkunda batan güneşin karanlığın habercisi olduğunu ve bu haberin kuşların çığlıkları ile duyulduğunu fakat bu kuşların naralarının umutsuz olduğu akşamın yinede geleceğini anlatıyor Şiirin adı : Sabaha Karşı Şiirin konusu : Gün doğuşu İmajı : Aydınlık, Hafıza gibi dağınık, Sıska yüzler Sembolleri : Duvar, Dal, Gülmek İmge : Bir kadın başı duvarda Söz Sanatları : Anafor, Tekrir ve Benzetmeler yapılmıştırforumsinsinet Şiirin açıklaması : Şair sabahın ilk ışıltılarını bir kadına benzetiyor ve bu kadının duvardan yansıyan ışıltı ile kendine baktığını düşünüp, dışarıda kuşların bile kirpiklerini kırptığını, şair uyanınca güneş ışıltısının sanki ellerinde parmaklarında hissettiğini ve kendisine duvardan bakan kadının gün ışığıyla beraber yeni günü gülerek haber verdiğini ve sabahın boş sessiz zamanında bunları belirttiğini söylüyor Şiirin adı : Selam Olsun Şiirin konusu : Dünyaya duyulan özlem ve hasret İmajı : Dönmeyen gemiler, Hasretsiz kanat şarkısı Sembolleri : Dünya, Selam, Gün, Gemi İmge : Gül, Işık, Gölge, Gök Söz Sanatları : Şiirin açıklaması : Şair kendini bu şiirde ölmüş biri olarak düşünüp bir sersenişte bulunuyor ve "Bahçede hala güller açarmı, ışıklar gölgeler hala suda oynarmı, Hepsi güzeldi, kar, tipi, fırtına ve günlerin geçişi, mavi kuşkar hala uçarmı" derken bir özlem belirtiyor ve bıraktığı zamana yaşadığı zamanki güzelliklerin hala eskisi gibi olup olmadığını soruyor "Işıktan şimdi çok uzağız" derken öldüğünü ve "Adımızı soran varmı, arayan varmı" derken kendisinin hayatı özlediğini, insanlarında kendini özleyip özlemediklerini soruyor Şiirin adı : Yollar Çok Erken Şiirin konusu : Yalnızlık İmajı : Sessizlik, Rüzgar, Soğuk Sembolleri : Ay, Yıldız, Yol, Dal ve Sessizlik İmge : Ev, Ay rengi ve Yollar Söz Sanatları : Teşhis sanatı ve Benzetmeler yapılmıştır Şiirin açıklaması : Şair bu şiirinde ilk iki mısrada yolların yani başka alemin kendisi için çok erken olduğunu söyleyip kaybolmaktan korkmadığını ve ay ışığındaki sessizliğin bile bunun ötesinde olduğunu söylüyor Bu yüzden yıldızlardan ve herşeyden uzak kalacağını ve evinin eninde sonunda bir mezar olduğunu söylüyor Şiirin adı : Siyah Atlar Şiirin konusu : Ölüm İmajı : Soğuk, Rüzgar, Ufuk, Sessizlik ve Yorgunluk Sembolleri : Gün, Gece İmge : Ömür, Siyah, At, Saç Söz Sanatları : Kişileştirme ve Benzetmeler kullanılmıştır Şiirin açıklaması : Şair bu şiirde ölümün soğuk rüzgarının saçlarında ve gecede olduğunu ve bir gün ölünce bedeninin sessizlik ve yorgunca mezarında bekliyeceğini ve kendi kendine ömrün çemberinden kurtulduğundan bahsediyor Şiirin adı : Bir Heykel İçin Şiirin konusu : Ölüm ve Sevgi İmajı : Ateşler püskürterek dolaşan ejderha ve Gülümsemek Sembolleri : Tahta, Ejderha, Nergis, Çiçek İmge : Gülümsemek, Ömrün sabahı, Ümit ve Sevgi Söz Sanatları : Tedric sanatı, Teşhis ve Anafor sanatları kullanılmıştır Şiirin açıklaması : Şair ilk önce bir benzetme yapıyor Bir heykeli tasvir ederek onun yapısındaki ince ve yumuşak işçiliğinden bahsederek hayatın güzelliklerine bir heykel açısından bakarak sessizce seyrediyor dünyanın güzelliklerini ve şiirin en sonunda heykeline kişileştirerek ölümün sessizliğinden ve sonsuzluğu içinden gülümsüyor daha önce yaşarken gülümsediği gibi ömrünün sabahında ümide ve sevgiye nasıl gülümsediyse ölüykende öyle gülümsediğini anlatıyor Şiirin adı : Bir Gül Tazeliği Şiirin konusu : Hayat ve Kaderi İmajı : Mahmur uğultulu yaz sabahları, Mercan kadehleri, Gizli gülücükler, Ayrılmayan kader baş ucumuzda Sembolleri : Kader, Su, Gemi, Sahil ve Rüya İmge : Güvercin, Gül, Hava ve Yaz sabahı Söz Sanatları : Anafor ve çeşitli benzetmeler kullanılmıştırforumsinsinet Şiirin açıklaması : Şair hayatın her anını bir gül tazeliği içinde güzel bir üslupla anlatarak hayatın her anından zevk alınması gerektiğini söylüyor Doğanın her yerinde gizli gülüşler, gizli öpüşler olduğunu ve doğanın her yerinde anılarının olduğunu fakat kadere karşı herşeyin boyun eğdiğini ve bunun böyle gelip böyle geçtiğini değişmeyenin sadece kader ve doğa olduğundan bahsediyor Şiirin adı : Sesin Şiirin konusu : Hayal ve Ölüm İmajı : Akan deremdir ben susuz, çırpınan bir ruhum Sembolleri : Rüya, Ses, Ayna İmge : Saf billur, sessiz yıldızlı gece Söz Sanatları : Teşbih-i Beliğ ve Mecazı Mürsel sanatları kullanılmıştır Şiirin açıklaması : Şair bu şiirinde ölümü bir ses, çağrı olarak görüp, sesin yani ölümün sesinin kendisi için yıldızlı bir gecede baş ucundaki geniş, sonsuz dalgalanan bir derinlik olarak ölümü tasvir ediyor Şair kendini akanın kendi içinden bir parça olduğunu kendine ise "susuz çatlamış dudaklarımla koşarım ölümün o saf billuruna" diyor Sonra bunların bir düş olduğunu uyanınca anladığını ve ruhun bu yüzden çırpındığını anlatıyor Herşeyin anlamsız olduğunu vurguluyor Şiirin adı : Bir Gül Bu Karanlıklarda Şiirin konusu : Gül ve Karanlık İmajı : Zaman aralığı, Sesler, Korkular ve Renkler Sembolleri : Gül, Karanlık, Kadeh İmge : Ümitsiz bir yalvarış ve Yetmezmi bu müjde sana Söz Sanatları : Oyxmoron, Anafor ve Teşhis sanatları kullanılmıştır Şiirin açıklaması : Şair burada kendini karanlıklar içinde bir güle benzetiyor Zamanın içinde kendini bir kadeh olarak görür ve bu olaylar içinde kendisinin hangi hayali beklediğini sorar daha sonra berrak bir sesle gecenin yumuşaklığı içinde gözyaşlarının boş olduğunu, günlerinin akışının boşuna olduğunu ve bununla gelen müjde ile bir yıldız kervanına gideceğini söyler |
|