Efendimiz’İn (Sas) Kullandigi 40 Ögretme Metodu

Efendimiz (sas) hayatinin her karesinde anlatacagi bir hususu en uygun ve en güzel
bir üslupla anlatmis ve ögretmede de ayni metodu kullanmistir
Efendimiz (sas) hayatinin her karesinde anlatacagi bir hususu en uygun ve en güzel bir üslupla
anlatmis ve ögretmede de ayni metodu kullanmistir Bütün insanliga rehber olan Efendimiz (sas)’in
hayatina bakildiginda O’nun ögretim adina kullandigi bazi metotlari ögrenmek, bütün insanlar için iyi bir
örnek olusturacaktir Burada Efendimiz’in kullandigi her bir metoda, onun hangi söz veya davranisinin
dayanak oldugunu anlatmak yerine sadece metodu söyleyip geçmek istiyoruz:

1 Efendimiz, söyledigi hakikatleri bizzat yasayarak hayatiyla göstermistir
2 Dinî yükümlülükleri tedrîcî (yavas yavas, basamak basamak) bir sistemle ögretmistir
3 Ögretmede orta yolda durmaya ve insanlari biktirmaktan uzak durmaya riayet etmistir
4 Ögrenenler arasindaki kisisel farkliliklari göz önünde bulundurmustur
5 Karsilikli konusma ve soru-cevap seklini kullanmistir
6 Yanlis düsünceyi söküp atmak ve gerçek dogru bilgiyi net bir sekilde muhatabin kafasina
yerlestirmek için aklî ölçüleri kullanmistir
7 Muhataplarina soru yöneltmis, böylece onlarin zeka ve bilgi seviyelerini ölçmüstür
8 Mukayese ve örneklendirme metodunu kullanmistir
9 Benzetme ve halk arasinda yaygin olarak kullanilan örnekleri kullanmistir
10 Anlattigi hususu, elinde herhangi bir sey ile yere ve topraga çizerek bizzat göstermistir
11 Sözle beraber jest ve mimiklerini kullanmis ve el ile isaretlerde bulunmustur
12 Önemine binaen, halin mümkün kildigi bir nesneyi bizzat eline almis,
eliyle kaldirmis ve arkasindan söyleyecegi hususu söylemistir
13 Muhataplarindan bir soru gelmeden söze önce kendileri baslamistir
14 Muhatabinin sorusuna eksik ve fazla olmadan cevap vermistir
15 Muhatabinin sorusuna, onun ihtiyacina binaen sordugundan daha fazlasiyla cevap vermistir
16 Muhatabini, güzel bir hikmete binaen,
sordugu sorudan daha önemli bir hususa yönlendirdigi de olmustur
17 Soru soranin sordugu soruyu tekrarlamasini istemistir
18 Muhatabin aldigi cevabi tekrar etmesini istemistir Böylece cevap unutulmayacaktir
19 Bildigi bir husustan dolayi kisiyi imtihan etmistir ki bununla dogru cevap
verecegi için kisiyi sena etmek, övmek istemistir
20 Önünde olan bir olaya karsi susma yolunu tercih etmistir
21 Ögretme esnasinda meydana gelebilecek imkan ve firsatlari degerlendirmistir
22 Latife ve saka yoluyla ögretmeyi tercih etmistir
23 Ögrettigi hususu yeminle tekit etmis perçinlemistir
24 Ögretilen hususun önemine binaen sözü üç kere tekrar etmistir
25 Konunun önemini oturusunu ve durusunu degistirerek ve sözü tekrar ederek göstermistir
26 Cevabi geciktirerek muhatabin sorusunu tekrar etmesini saglayarak onu uyarmistir
27 Muhatabi intibaha sevk etmek için, onu omuzundan veya elinden tutmustur
28 Muhatabi tesvik için veya onu sikintiya sokacak bir durumdan dolayi,
bazi hususlarin gizli kalmasini yeglemistir
29 Söyleyecegi hususun hafizalarda daha iyi yer etmesi veya ezberlenmesi için,
sözü kisa ve öz bir sekilde ifade etmis, daha sonra ise ayrintilarina geçmistir
30 Cevabin birkaç madde ile verilecegi durumlarda önce cevabin kaç maddeden
olustugunu bildirmek için sayiyi söylemis daha sonra saymistir
31 Va’z etme, nasihat etme ve ögüt verme metodunu kullanmistir
32 Insanlarin sevklerini kamçilama veya neticesi elem verici hususlardan siddetle
uzaklastirma (Tergib ve terhib) metodunu kullanmistir
33 Kissa ve geçmis ümmetlere ve insanlara dair haberlerle ögretme metodunu uygulamistir
34 Sorunun cevabinin muhatabi utandirma ihtimali olan hususlarda önce nazik bir
hazirlik süreci hazirlamis ve soruyu öyle cevaplandirmistir
35 Sorunun cevabinin muhatabi utandirma ihtimali olan hususlarda üstü kapali
olarak kinaye yoluyla ve isaret ederek yetinmistir
36 Kadinlara ögretmeyi ve nasihat etmeyi de asla ihmal etmemistir
37 Halin gerektirdigi durumlarda ögretme hususunda azarlayip paylamayi (ta’nif)
ve kizmayi (gadab) da ihmal etmemistir Ne var ki onun paylamasi ve kizmasi da
merhamet yörüngesinde ve ümmetinin selameti için olmustur
38 Talim ve tebligde, kitabeti (yazma metodunu) da kullanmistir
39 Yabanci dilleri (mesela Süryaniceyi) ögrenmesi için bazi sahabileri görevlendirmistir ki
bu husus da günümüzde dünyanin dört bir tarafinda Islam’in güzelliklerini ögrenmek isteyenlere
karsi yapilacak vazifenin çok önemli bir basamagini teskil etmektedir
40 Bizzat kendi mübarek zatiyla talimde bulunmustur
Evet, Efendimiz (sas) evrensel bir egitim-ögretim sistemi getirmis ve bütün kalbleri,
bütün ruhlari, bütün akillari, bütün nefisleri ideal ufka yükseltecek bir mesaj sunmustur
Sadece O’nun getirdigi sistemdir ki hem ruhu, hem akli hem de nefsi,
yükselebilecek en son noktaya ulastirmistir