Trend Kavramı

Piyasa analizine teknik bir yaklaşımda trend kavramı son derece temel bir yer tutar Teknik analizci tarafından kullanılan bütün araçlar (destek ve direnç seviyeleri, fiyat modelleri, hareketli ortalamalar, trend çizgileri vb) piyasanın o trendine katılabilme amacına yönelik olarak, piyasanın trendini belirlemeye yardımcı olma amacını taşırlar



anlamda trend, basitçe, piyasanın gittiği yöndür Fakat, bizim daha kesin bir tanımlamaya ihtiyacımız var Öncelikle, piyasa hangi yöne doğru ilerliyor olursa olsun likle doğrusal bir çizgi izlemez Piyasa hareketleri bir seri zigzag ile karakterize olur Bu zigzaglar, görünür tabanları ve tepeleri olan bir seri birbiri arkasına gelen dalgayı temsil ederler Bu taban ve tepelerin yönü, piyasanın trendini oluşturur



Bu tepe ve tabanlar yukarıya doğru, aşağıya doğru ya da yatay olarak hareket ediyor olabilir Yön ne olursa olsun, bu bize piyasanın trendini gösterir Bir yukarı-trend, birbirini takip eden bir seri yükselen tabanlar ve tepeler olarak tanımlanır Bir aşağı-trend, yukarı-trendin tanımının tam tersi yani, düşen tabanlar ve tepelerdir Yatay tepeler ve tabanlar, yatay fiyat trendini belirler (Bkz Şekil 41a, b, c, d)

Şekil 41a Yükselen tepe ve tabanlarıyla bir yukarı-trend örneği görülüyor

Şekil 41b Alçalan taban ve tavanlarıyla bir aşağı-trend örneği görülüyor

Şekil 41c Yatay taban ve tabanlarıyla bir yatay-trend örneği görülüyor Bu tür piyasaya "trendsiz piyasa" da denir

Şekil 41d Grafiğin sol tarafında bir aşağı-trend görülüyor Fiyatlar şu anda yatay bir hareket içindedirler Ekim ayındaki tepenin geçilmesi yeni bir yukarı-trend başlatacaktır Eylül ve Aralık aylarının tabanlarının aşağısına düşülmesi, aşağı-trendin sürmesine neden olacaktır



TRENDİN 3 YÖNÜ VARDIR



Büyük bir çoğunluk, piyasaların daima bir yukarı-trend ya da bir aşağı-trend içinde olduğu düşüncesi içindedir Gerçekte ise, piyasalar üç yönde hareket ederler Aşağıya, yukarıya ve yanlamasına Bu farklılığı akılda tutmak önemlidir çünkü tutucu bir tahminle bile zamanın en azından üçte birinde fiyatlar düz, yatay bir model şeklinde, işlem aralığı da denilen bir biçimde hareket ederler Bu tip bir yatay hareket, arz ve talep güçlerinin nispi bir denge durumunda, fiyatların da kararsız olduğu bir dönemi gösterir Yatay bir piyasanın, yatay trende sahip olduğu şeklinde bir belirlemede bulunduysak da bu piyasalar çoğunlukla "trendsiz" olarak anılırlar



Teknik araçların ve sistemlerin tamamı, öncelikle aşağı ya da yukarı hareket eden piyasalar için düzenlenmiş olan "trend-takipçisi" bir yapıdadırlar Piyasalar "trendsiz" ya da yatay hareket etme dönemi içine girince, teknik sistemler ya tamamen başarısız kalırlar ya da iyi sonuçlar vermezler



Kendi tanımından kalkarsak, bir trend-takipçisi sistemin, görevini yapabilmek için bir trende ihtiyacı vardır Buradaki başarısızlık, sistemin kendisinde değildir Başarısızlık daha çok, trend içinde olan piyasalar için düzenlenmiş bir sistemi trendsiz piyasalarda uygulamaya çalışan kişiye aittir



TREND ÜÇE AYRILIR



Trendin üç kategorisi: ana trend, orta trend ve kısa dönemli trenddir Gerçekte, çok kısa vadeli olarak dakikalardan, saatlerden başlayıp 50 veya 100 yıla kadar uzanan çok uzun trendler olarak neredeyse sonsuz sayıda trend vardır Ama yine de, teknik analizcilerin hemen tamamı trendi üç bölüme sınıflandırırlar Ancak, çeşitli analizcilerin her bir trendi nasıl tanımladıkları konusunda bir belirsizlik vardır



Örneğin Dow Kuramı, ana trendi bir yıldan uzun bir süre için etkili olan bir trend olarak sınıflandırır Dow, ikincil (orta) trendi, üç haftadan başlayıp birkaç aya uzanan bir dönemde, kısa trendi de iki, üç haftadan daha az sürede etkili olan trendler olarak tanımlar



Her bir trend, kendisinden bir sonraki daha büyük trendin bir parçasıdır Örneğin, orta trend ana trendin bir düzeltmesidir Uzun vadeli bir yukarı-trendde piyasa, yukarı hareketine yeniden başlamadan önce, birkaç ay süren bir düzeltme hareketi yaşar Bu ikincil düzeltmenin kendisi de, daha kısa vadeli tepelerin ve tabanların ortaya çıktığı kısa vadeli dalgalardan oluşur Bu durum, her bir trendin kendisinden sonraki daha büyük trendin bir parçası olması ve o trendin kendisinden küçük trendlerden oluşması şeklinde yinelenir (Bkz Şekil 42a ve 42b)

Şekil 42a Trendin 3 derecesinin örneği: ana, ikincil ve kısa dönemli trendler 1, 2, 3 ve 4 noktaları, ana yukarı-trendi gösteriyor 2-3 dalgası, ana yukarı-trend içinde ikincil bir düzeltmeyi gösteriyor Her bir ikincil dalga, kısa dönemli trendlere bölünür Örneğin 2-3 ikincil dalgası, daha küçük olan A-B-C dalgalarına bölünür

Şekil 42b Eğer birileri Aksigortanın trendinin ne olduğunu sorarsa onlara, ana trendin aşağıya doğru, orta vadeli trendin (son 5-6 haftalık trend) yatay ve kısa dönemli trendin de (son bir ya da iki haftalık trend) yukarıya doğru olduğu söylenmelidir Hangi trend için konuşulduğunun belirlenmesi her zaman için önemlidir



Şekil 42ada, ana yukarı-trend, yükselen tepe ve tabanlarla gösterilmiştir (1, 2, 3, 4 noktaları) Düzeltme dönemleri (2- 3) ana yukarı-trendde orta vadeli bir düzeltmeyi temsil eder Fakat, 2-3 dalgasının daha küçük 3 dalgadan oluştuğuna da dikkat edelim (A, B, C) Teknik analizci C noktasında, ana trendin hala yukarı doğru olduğunu ancak orta ve kısa trendlerin aşağı doğru olduğunu söyleyecektir 4 noktasında, her üç trend de yukarı doğru olacaktır



Trendin çeşitli dereceleri arasındaki farklılığı kavrayabilmek önemlidir Eğer birisi size, o günkü piyasanın trendinin ne yönde olduğunu sorarsa, eğer siz o kişinin hangi trend hakkında soru sorduğunu bilmiyorsanız, yanıt vermek imkansız olmasa da güçtür Siz, o kişiye ancak, daha önce incelediğimiz, trendin üçe sınıflanması tanımlaması çerçevesinde bir yanıt verebilirsiniz



Değişik tarzda işlem yapan kişiler olduğu için, bir trendin ne anlama geldiği konusunda bir miktar anlaşmazlıklar oluşur Uzun dönemli bir yatırımcı için, birkaç günden birkaç haftaya uzanan fiyat hareketlerinin anlamı olmayabilir Günlük işlem yapan bir yatırımcı için ise, 2-3 günlük bir fiyat hareketi, bir "ana trend" oluşturabilir Bu nedenlerle, bir trendin çeşitli derecelerinin kavranması ve aynı trendden söz ediliyor olması özellikle önemlidir