Padişahın Bildirisi >

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-24-2012

20 Eylül 1919 günlü, Sadrazam
Damat Ferit imzalı bir genel bildirim ile Padişahın da bir bildirisinin
yayımlandığını hatırlayacaksınız

(belge: 98) Bu bildirinin dikkate değer
yerlerini bir daha hatırlatmak isterim

Bunları sıra ile göstereceğim:

1- Hükümetin izlediği siyasa
sonucunda, İzmir'de geçen acıklı olaylar, Avrupa'daki uygar devlet ve ulusların
dikkatlerini çekti ve kardeşlik duygularını uyandırdı

2- Bir özel kurul, olay yerinde
tarafsız olarak soruşturmaya başladı

Hakkımız, uygarlık dünyasının gözleri
önünde belirlenmektedir

3- Ulusal birliğimizi bozacak
hiçbir karar ve öneri olmadı

4- Bazı kimselerce, sözde halk
ile hükümet arasında karşıtlık olduğu ilan ediliyor

5- Bu durum, yasa koşullarına
uygun olarak, bir an önce yapılmasını istediğimiz seçimleri de geri bıraktırdığı
gibi barışın yaklaşmakta bulunduğu bir sırada, varlığı çok gerekli olan Millet
Meclisinin toplanmasını da geciktirecektir

6- Bugün, bütün ulusumdan
beklediğim, hükümetin buyruklarına tam uymaktır

7- Büyük devletlerin adalet
duyguları, Avrupa ve Amerika kamuoyunun ılımlı davranışı, durumumuzu ve
onurumuzu koruyacak bir barışa yakında kavuşmak umudumu sağlamlaştırmaktadır

Bilirsiniz ki, bu bildirinin
yayımlanması bizim, ülke ile İstanbul Hükümeti arasında yazışmayı ve ilişkiyi
kestiğimiz ve bunda direnmekte bulunduğumuz günlerde oluyor

Her halde,
verdiğimiz yönerge ve genel buyruklara kesinlikle uyulsa, hiçbir yerden
alınmaması ve halka okutturulmaması gerekirdi

Oysa, karar ve bildirimlerimize
uyulmayarak ve görüşümüze büsbütün aykırı olarak bu bildirinin kimi yerlerce
alındığı, şimdi bilginize sunacağım bir telyazısından anlaşıldı

Trabzon Mevki Komutanına

Şevketli Padişahımız
Hazretlerinin ulusuna karşı yayımladıkları kutlu bildirilerin hemen görevlilere
ve halka ulaştırılması gereklidir

Böylece, şimdiki hain hükümetin melek yüzlü
Padişahımız Efendimizi ne denli küstahça ve gözü peklikle aldatmakta olduklarını
anlamayanlar kaldıysa, hepsi anlasınlar

Ulusu ve ülkesi için kutlu yüreğinin ne
denli büyük bir sevgi ve esirgeyicilikle dolu olduğunu gösteren bu bildiride, en
açık olarak göze çarpan şey, hükümetin haince gidişi üzerine ulusun, Halifelik
katına sunduğu yakınma yazılarının daha Padişaha bildirilmemiş olmasıdır

Çünkü,
ulusa ve yurda karşı hükümet üyelerinin çektikleri hainlik hançerini bilmiş
olsalardı, bu hainleri bir dakika bile yerlerinde tutmayacaklarına kutlu
bildirideki yürekten gelen anlatım en büyük tanıktır

Bu hainler, bu gerçeği
bildikleri için Halife Efendimizi doğrudan doğruya ulusla karşı karşıya
getirmiyorlar

Bunun için, ulusa düşen ödev, şanlı Padişaha sonsuz sevgi ve
bağlılığını durmadan göstermek ve sunmakla birlikte, bütün ulusun ve ordunun
birlik olarak, Padişahın söz götürmez haklarını, ulusun ve ülkenin varlığını
kurtarmaya çalıştıkları; ama bu hain hükümetin, bu yasal ve gönülden bağlılığı
anlatan bu davranışı, Padişahımız Efendimizden gizledikleri, üstelik büsbütün
ters bir biçimde gösterdikleri gerçeğini, dün karar verildiği üzere, Halifelik
katına aracısız bildirmektir

Erzurum halkının bu yolda yazacakları telin bir
örneği oraya bildirilecektir

21Eylül 1919 15'inci Kolordu
Komutanı

Kâzım Karabekir
Kâzım Karabekir Paşa, bu telini şöyle bir
ekleme ile bize de bildiriyordu:
Bu konuda düşünceleriniz
var mı? Bu kutlu bildiri, ulusun Padişahına gerçeği bildirmesine yeniden
elverişli bir durum yaratmıştır ki Erzurum halkı, hükümetin bütün cinayetlerini
sayarak, yeniden Padişaha dileklerini bildirecektir

Bunun örneğini ya çekilmek
üzere ya da bilgi için sayın kurulunuza sunacağım

Kâzım Karabekir

Makine başında karşılık olarak bildirdiğimiz
düşünce şu idi:
Ferit Paşa Hükümetinin
canice işleri ve davranışları ile ilgili olan belgelerin ulusa, gerektiği
ölçüde, köy ve bucaklara değin bildirilip yayılamamış olduğunu bilirsiniz

Bildirilmiş olsa bile bunlarla Padişahın bildirisini karşılaştırarak
değerlendirmek ve gerçek durumu anlamak kesin değildir

Bundan dolayı biz
aslında böyle bir bildirinin Babıâli'de uydurulmakta olduğunu daha önce haber
almış ve bunun, ulusun zihnini karıştırmasını önlemek için, İstanbul'dan
alınmamasını uygun bulmuştuk

İstanbul'la resmi yazışmanın da kesilmiş bulunması
dolayısıyla, doğrudan doğruya Saraydan değil, yine Ferit Paşa'nın bir eklemesi
ile Bâbıâli'den verilen bu bildirinin Sivas, Ankara, Kastamonu ve başka
merkezlerde olduğu gibi, hiçbir yerden alınmamış olduğunu sanıyorduk

Bu
bildiriyi almak için daha önce ulusun Padişaha durumu ve gerçeği bildirmesine
izin verilmesi gerekirdi

Bunun için bu bildirinin dağıtılıp yayılmasına
aracılığı yararlı bulmuyoruz

Ancak, bu bildiri Trabzon, Erzurum ve Sivas gibi
merkezlerde gerekenlerce okunmuş bulunduğuna göre, düşündüğünüz gibi her
merkezden İstanbul'a bir tel çekilmesi uygun olur

Mustafa Kemal
Padişahın bu bildirisinin, ulus
üzerinde yapacağı kuşku götürmeyen kötü etkilerin bir ölçüde önüne geçebilmek
için, söz konusu bildirinin içindekileri yalanlamaya ve hükümsüz bırakmaya
yarayacak nitelikte Padişaha bir karşılık yazmayı ve bunu yurtta dağıtıp yayarak
okutturmayı tek çıkar yol olarak düşündük ve böyle yaptık

(belge: 99 )

08-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Padişahın Bildirisi > 20 Eylül 1919 günlü, Sadrazam Damat Ferit imzalı bir genel bildirim ile Padişahın da bir bildirisinin yayımlandığını hatırlayacaksınız (belge: 98) Bu bildirinin dikkate değer yerlerini bir daha hatırlatmak isterim Bunları sıra ile göstereceğim: 1- Hükümetin izlediği siyasa sonucunda, İzmir'de geçen acıklı olaylar, Avrupa'daki uygar devlet ve ulusların dikkatlerini çekti ve kardeşlik duygularını uyandırdı 2- Bir özel kurul, olay yerinde tarafsız olarak soruşturmaya başladı Hakkımız, uygarlık dünyasının gözleri önünde belirlenmektedir 3- Ulusal birliğimizi bozacak hiçbir karar ve öneri olmadı 4- Bazı kimselerce, sözde halk ile hükümet arasında karşıtlık olduğu ilan ediliyor 5- Bu durum, yasa koşullarına uygun olarak, bir an önce yapılmasını istediğimiz seçimleri de geri bıraktırdığı gibi barışın yaklaşmakta bulunduğu bir sırada, varlığı çok gerekli olan Millet Meclisinin toplanmasını da geciktirecektir 6- Bugün, bütün ulusumdan beklediğim, hükümetin buyruklarına tam uymaktır 7- Büyük devletlerin adalet duyguları, Avrupa ve Amerika kamuoyunun ılımlı davranışı, durumumuzu ve onurumuzu koruyacak bir barışa yakında kavuşmak umudumu sağlamlaştırmaktadır Bilirsiniz ki, bu bildirinin yayımlanması bizim, ülke ile İstanbul Hükümeti arasında yazışmayı ve ilişkiyi kestiğimiz ve bunda direnmekte bulunduğumuz günlerde oluyor Her halde, verdiğimiz yönerge ve genel buyruklara kesinlikle uyulsa, hiçbir yerden alınmaması ve halka okutturulmaması gerekirdi Oysa, karar ve bildirimlerimize uyulmayarak ve görüşümüze büsbütün aykırı olarak bu bildirinin kimi yerlerce alındığı, şimdi bilginize sunacağım bir telyazısından anlaşıldı Trabzon Mevki Komutanına Şevketli Padişahımız Hazretlerinin ulusuna karşı yayımladıkları kutlu bildirilerin hemen görevlilere ve halka ulaştırılması gereklidir Böylece, şimdiki hain hükümetin melek yüzlü Padişahımız Efendimizi ne denli küstahça ve gözü peklikle aldatmakta olduklarını anlamayanlar kaldıysa, hepsi anlasınlar Ulusu ve ülkesi için kutlu yüreğinin ne denli büyük bir sevgi ve esirgeyicilikle dolu olduğunu gösteren bu bildiride, en açık olarak göze çarpan şey, hükümetin haince gidişi üzerine ulusun, Halifelik katına sunduğu yakınma yazılarının daha Padişaha bildirilmemiş olmasıdır Çünkü, ulusa ve yurda karşı hükümet üyelerinin çektikleri hainlik hançerini bilmiş olsalardı, bu hainleri bir dakika bile yerlerinde tutmayacaklarına kutlu bildirideki yürekten gelen anlatım en büyük tanıktır Bu hainler, bu gerçeği bildikleri için Halife Efendimizi doğrudan doğruya ulusla karşı karşıya getirmiyorlar Bunun için, ulusa düşen ödev, şanlı Padişaha sonsuz sevgi ve bağlılığını durmadan göstermek ve sunmakla birlikte, bütün ulusun ve ordunun birlik olarak, Padişahın söz götürmez haklarını, ulusun ve ülkenin varlığını kurtarmaya çalıştıkları; ama bu hain hükümetin, bu yasal ve gönülden bağlılığı anlatan bu davranışı, Padişahımız Efendimizden gizledikleri, üstelik büsbütün ters bir biçimde gösterdikleri gerçeğini, dün karar verildiği üzere, Halifelik katına aracısız bildirmektir Erzurum halkının bu yolda yazacakları telin bir örneği oraya bildirilecektir 21Eylül 1919 15'inci Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir Kâzım Karabekir Paşa, bu telini şöyle bir ekleme ile bize de bildiriyordu: Bu konuda düşünceleriniz var mı? Bu kutlu bildiri, ulusun Padişahına gerçeği bildirmesine yeniden elverişli bir durum yaratmıştır ki Erzurum halkı, hükümetin bütün cinayetlerini sayarak, yeniden Padişaha dileklerini bildirecektir Bunun örneğini ya çekilmek üzere ya da bilgi için sayın kurulunuza sunacağım Kâzım Karabekir Makine başında karşılık olarak bildirdiğimiz düşünce şu idi: Ferit Paşa Hükümetinin canice işleri ve davranışları ile ilgili olan belgelerin ulusa, gerektiği ölçüde, köy ve bucaklara değin bildirilip yayılamamış olduğunu bilirsiniz Bildirilmiş olsa bile bunlarla Padişahın bildirisini karşılaştırarak değerlendirmek ve gerçek durumu anlamak kesin değildir Bundan dolayı biz aslında böyle bir bildirinin Babıâli'de uydurulmakta olduğunu daha önce haber almış ve bunun, ulusun zihnini karıştırmasını önlemek için, İstanbul'dan alınmamasını uygun bulmuştuk İstanbul'la resmi yazışmanın da kesilmiş bulunması dolayısıyla, doğrudan doğruya Saraydan değil, yine Ferit Paşa'nın bir eklemesi ile Bâbıâli'den verilen bu bildirinin Sivas, Ankara, Kastamonu ve başka merkezlerde olduğu gibi, hiçbir yerden alınmamış olduğunu sanıyorduk Bu bildiriyi almak için daha önce ulusun Padişaha durumu ve gerçeği bildirmesine izin verilmesi gerekirdi Bunun için bu bildirinin dağıtılıp yayılmasına aracılığı yararlı bulmuyoruz Ancak, bu bildiri Trabzon, Erzurum ve Sivas gibi merkezlerde gerekenlerce okunmuş bulunduğuna göre, düşündüğünüz gibi her merkezden İstanbul'a bir tel çekilmesi uygun olur Mustafa Kemal Padişahın bu bildirisinin, ulus üzerinde yapacağı kuşku götürmeyen kötü etkilerin bir ölçüde önüne geçebilmek için, söz konusu bildirinin içindekileri yalanlamaya ve hükümsüz bırakmaya yarayacak nitelikte Padişaha bir karşılık yazmayı ve bunu yurtta dağıtıp yayarak okutturmayı tek çıkar yol olarak düşündük ve böyle yaptık (belge: 99 )