Hantavirüs Hakkında Bilgi

Hantavirüs hakkında genel bilgiler:

Hantaviruslar Bunyaviridae ailesinde yer almaktadır ve dogada çok sayıda tipi bulunmaktadır Bunlardan bir kısmı insanda hastalık olusturmaktadı r İnsanlarda olusturdugu hastalık virüsün tipine baglı olarak “böbrek yetmezligi ile seyreden kanamalı ates” veya “Hantavirüs kalp-akciger sendromu” adları verilen klinik tablolara neden olmaktadır Bunlardan ikincisi daha agır seyirlidir ve ölüm oranı yüksektir Bölgemizde su ana kadar saptanan olguların hastalık bulguları daha iyi seyirli olan “börek yetmezligi ile seyreden kanamalı ates” tablosu ile uyumludur

Hantavirusları n dogadaki baslıca rezervuarı fare gibi çesitli kemiricilerdir (rodentler) Virüs bu kemiricilerin idrar ve dıskısıyla çevreye atılmaktadır Virüsün insanlara bulasması genellikle iki yolla gerçeklesmektedir: Gıdalara bulasmıs virüsün agız yoluyla alınması veya çevreye bulasmıs virüsün toz halinde havaya saçılması ve bu tozların solunum yoluyla vücuda alınması Ayrıca virüsü tasıyan bir kemiricinin insanı ısırması sonucu da hastalık insana bulasabilir Bu nedenle farelerle temas olasılıgı daha yüksek olan çiftçiler, hayvancılıkla ugrasanlar, liman isçileri gibi meslek grupları daha çok risk altındadır

Hastalıgın kuluçka süresi 1-3 hafta arasındadır Kuluçka süresinin sonunda ani baslayan yüksek ates, üsüme-tireme, halsizlik, yaygın adale agrıları, bas agrısı, karın agrısı, bulantı, kusma, ishal gibi sikâyetler ortaya çıkmaktadır Bu sikâyetlerin baslamasından kısa bir süre sonra kan trombosit sayısında azalma ve böbrek islevlerinde bozulma görülmektedir Hastalık çok hafif sikâyetlerle seyredip kendiliginden iyilesebilecegi gibi diyaliz gerektiren ciddi böbrek yetmezligine de sebep olabilir

Hastalıgın insandan insana direkt yolla bulastıgına dair bir veri bulunmamaktadı r Bu nedenle hastaların karantinaya alınması gibi önlemlere gerek yoktur Ancak hantavirüs ile enfekte bir hastanın kan, idrar gibi çıkartılarının dogrudan mukozalara teması ile hastalık bulasabilir Bu nedenle bu hastalara bakım veren saglık personelinin standart korunma önlemelerine uyması önerilmektedir

Hastalıgın tanısı genellikle hastaların kanında hantavirüse karsı olusan antikorların gösterilmesi ile dogrulanmaktadı r Diger taraftan hastanın idrar, kan gibi örneklerinde virüse ait genetik materyal polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) yöntemiyle gösterilebilir

Korunma yöntemleri:

Hastalıgı önlemeye yönelik yönelik halen etkili bir ası yoktur

Korunmada en önemli unsur, insanların ev, isyeri gibi yasam alanlarında kemirici kontrolünün saglanmasıdır Bu amaçla konunun uzmanları tarafından önerilen mücadele yöntemleri kullanılmalıdır Ancak özelikle dikkat edilmesi gereken bazı noktalar sunlardır:

· Kemiricileri kesinlikle canlı olarak yakalamaya çalısmamalıdır Çünkü kemiricinin ısırması veya tırmalaması yoluyla hastalık bulasabilir

· Ölü bir kemiriciye çıplak elle temas etmek uygun degildir Mutlaka eldiven giyilmeli veya masa gibi bir araç kullanmalıdır Ölü kemiriciler ortalıkta bırakılmamalı, derince açılmıs bir çukura gömülmelidir Bu islemlerden sonra eller mutlaka su ve sabunla yıkanmalıdır



· Yiyecek ve içecekler mutlaka kemiricinin giremeyecegi kapalı dolaplarda saklanmalıdır Yiyecek - içecek kaplarının agzı kapalı bırakılmalıdır





· Kemiricinin idrar ve dıskısı ile kirlenmis yüzeyler % 10’luk çamasır suyu kullanılarak silinmelidir Kemiricilerin idrar ve dıskısıyla kirlenmis yüzeylerden havalanan tozların solunum yoluyla alınmasıyla insanlara hastalık bulasabilir Bu nedenle fare idrar veya dıskısıyla kirlenmis riskli alanların temizligi yapılırken süpürge, elektrik süpürgesi gibi toz kaldıran temizlik yöntemlerinden kaçınılmalıdır Bu tür riski alanlar öncelikli olarak % 10’luk çamasır suyu ile nemlendirilmeli ve sonrasında silme / yıkama gibi yöntemler kullanılmalıdır



· Genel olarak el temizligine dikkat edilmeli, riskli yerlere temas sonrasında eller su ve sabunla yıkanmalıdır