Atmosfer Basıncını Etkileyen Faktörler Nelerdir? |
08-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Atmosfer Basıncını Etkileyen Faktörler Nelerdir?Atmosfer Basıncını Etkileyen Faktörler Nelerdir? 1 Yerçekimi Yerçekiminin etkisiyle gazlar Dünyayı çepeçevre kuşatmıştır Yükseklere doğru çıkıldıkça Ve alçak enlemlere doğru geldikçe yerçekimi azalır Buna bağlı olarak basınç da azalır Yerçekimi ile basınç arasında doğru orantı vardır Yerçekimi arttıkça basınç artar, yerçekimi azaldıkça basınç azalır 2 Yükselti Yükseldikçe basınç azalır Bunun nedeni, yükseklere doğru çıkıldıkça Atmosferi oluşturan gazların yoğunluklarının yerçekimi etkisiyle azalmasıdır Basınç ile yükselti arasında ters orantı vardır 3 Termik Etkenler (Sıcaklık) Sıcaklığın artmasıyla hava genişler, hafifler ve yükselir Yükselen havanın yere yaptığı basıncın azalmasıyla, alçak basınç alanları doğar Sıcaklığın azalmasıyla soğuyan havanın hacmi daralır, ağırlaşır ve alçalır Alçalan havanın yere yaptığı basıncın artmasıyla yüksek basınç alanları doğar Bu şekilde, ısınma ve soğumaya bağlı olarak oluşan basınç merkezlerine termik basınç merkezleri denir Örneğin, Ekvator çevresi sürekli sıcak olduğundan, burada termik alçak basınçlar oluşmuştur Kutuplar civarı ise, sürekli soğuk olduğundan burada da termik yüksek basınçlar oluşmuştur Sıcaklık ile basınç arasında ters orantı vardır 4 Dinamik Etkenler Hava kütlelerinin alçalarak yığılması veya yükselerek seyrekleşmesi sonucunda ortaya çıkar Örneğin, troposferin üst kısımlarında, Ekvatordan kutuplara doğru esen Ters (üst) Alize rüzgârları Dünyanın dönme hareketinin etkisiyle 30° enlemleri civarında alçalarak yüksek basınç alanlarını oluştururlar Bununla birlikte, Batı ve Kutup rüzgârları da 60° enlemleri civarında karşılaşınca yükselirler ve burada alçak basınç alanlarını oluştururlar işte, bu şekildeki hava hareketlerine bağlı olarak oluşan basınç merkezlerine de dinamik basınç merkezleri denir 5-Yoğunluk: Atmosferdeki su buharı ve gazların oranına atmosfer yoğunluğu denir Yoğunluk arttıkça basınç da artar |
|