Romanya Ve Romanya Tarihi Güzel Yerler

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Romanya ve Romanya Tarihi Güzel Yerler

Bir Hind-Avrupa grubu olan Trakyalılar, Romanya toprakları üzerinde yaşamış ilk insanlar olarak bilinir

Bunların bir kolu olan Dokyalılar M

Ö

800-300 yılları arasında Burebista liderliğinde Transilvanya merkez olmak üzere, Dakya Devletini kurdular

M

S

106-271 yılları arasında Romalılar toprakları istila ederek insanları Romalılaştırdılar

Osmanlı İmparatorluğu 1299 yılında kurulduktan sonra kısa zamanda cihan devleti olmuştu

Osmanlılar Avrupa içlerine İslamiyeti yayabilmek için önceleri Balkanlara olmak üzere, Avrupa seferleri düzenlemekteydiler

1394'te Dovin, 1456'da Belgrad, 1475'te Vaslui, 1476'da Schera seferleri, Osmanlıların Avrupa'ya ilk adım atma dönemi savaşlarıdır

16

yüzyıl başlarındaki iki Romanya toprağı olan Eflak ve Boğdan, Türk hakimiyeti altında birer derebeylik oldular

Askeri ve diplomatik açıdan Osmanlı Sultanının emrine göre hareket eder ve yıllık vergi verirlerdi

İdarecileri, Osmanlı Padişahları tarafından tayin edilirdi

Zaten bunların derebeyleri kendi tebealarını Avrupalıların saldırılarından korumak için Osmanlı idaresinde kalmayı arzu ediyorlardı

Eflak ve Boğdan halkı, Avusturyalılar, Ruslar, Tatarlar, Kazaklar ve Lehlerden ibaret bölgedeki diğer ordulara karşı Osmanlı ordusunun yanında yer aldılar

1679'da Eflak Derebeyi olan Şerban'ın yerine 1688'de yeğeni Kostantin Brincoveanu geçti

Bu sırada Boğdan Derebeyi Dimitri idi

Bu iki derebeyi 1711 yılında Osmanlı-Rus savaşı esnasında isyan ederek, Deli Petro'ya yardım ettiler

Bunda, İstanbul'dan Balkanlara göç eden Yunan asıllı grupların tesiri büyüktü

Bunlar Eflak ve Boğdan'ın idari hayatına nüfuz etmişlerdi

Yaklaşık bir asır Türk idaresindeki derebeyliklerin bu isyanları ve huzursuzluk çıkarmaları üzerine Eflak ve Boğdan tahtları "voyvodalık" adı altında yeni bir sisteme konuldu

Bu sıralarda Osmanlı Devletinde duraklama devri başlamıştı

18

yüzyıl sonlarına doğru Rusya, Osmanlı Devletine olan düşmanlığını arttırdı

1774 Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla Rusya, Osmanlılardan bazı haklar elde ederken bu arada bu iki derebeyliğin iç işlerine müdahale etme yetkisini de kazandı

Her ne kadar kontrol Osmanlılarda kaldıysa da, birçok ticari imkanlar kaybedildi

Bir yıl sonra Bukovina, Avusturya'ya bırakıldı

1812 yılında Besarabya da elden çıktı

1828-1829 Osmanlı-Rus savaşından sonra 1834 yılına kadar Eflak ve Boğdan, Rusya hegemonyası altına tamamen girdi

Kont Pavel Kiselev, Rusya'dan destek görerek, Osmanlı medeniyetini ortadan kaldırmaya çalıştı

1859 yılında iki eyalet birleşti ve 1861 yılında Romanya olarak anıldı

1877 yılında Romanya, Berlin Antlaşmasıyle Türk hakimiyetinden uzaklaştı

Bağımsızlıktan sonra, 1878'de krallık oldu

1881'de I

Carol Romanya'nın ilk kralı oldu

1886 yılında Romanya, tek meclisli anayasal monarşik idari sistemine döndü

Birinci Dünya Savaşından sonra Romanya'nın sınırları genişledi

Basarabya ve Bukovina'dan sonra Banat ve Transilvanya da ele geçirildi

Fakat çok geçmeden Basarabya ve kuzey Bukovina'yı, her zaman olduğu gibi 1877-78 Osmanlı-Rus savaşı esnasında da yıllarca adaleti altında refah içinde yaşadıkları Osmanlılar aleyhine olarak, yardım ettikleri Rusya'ya bırakmak mecburiyetinde kaldı

Hatta yoğun tehditler neticesinde Güney Dobruca da Bulgaristan'a terk edildi

İkinci Dünya Savaşı esnasında Marshla lon Antonescu, Rusya'ya karşı Almanya ile birleşme teşebbüsüne geçti

Askeri bir hareketin lideri olan Antonescu 1944 yılında Sovyet entrikası ile Kral Michael tarafından bertaraf edildi ve Romanya, rusya'nın yanında yer aldı

Çok geçmeden Romanya komünizmin kucağına düştü

1947 yılında bir Halk Cumhuriyeti halini aldıysa da bütün alanlardaki devletleştirilme bunu sadece lafta bıraktı

1965 yılındaki yeni Anayasaya göre, Romanya artık Halk Cumhuriyeti olmaktan çıkmış ve bir sosyalist ülke durumuna düşmüştü

Tehlikeyi sezenler 1966'da Rusya'ya karşı bir bağımsızlık hareketi geliştirmeye çalıştılar

1970 ve 1973'te Romanya Devlet Başkanı Nicolai Çavuşesku (Ceausescu) ABD'yi ziyaret etti

ABD ile 1976 yılında 10 yıllık bir ticari anlaşma imzalanarak, nisbeten Rusya'dan uzak durulmaya çalışıldı

1982 yılında Romanya bir miktar daha batıya yaklaştı, üç milyar dolar dolayındaki borçlarının ödenme süresinin uzatılmasını batılı ülkelerden talep etti

Doğu Blok Devletlerinde komünist rejimin hızla sarsıldığı 1989 sonlarında Romanya'da ilk gösteriler başladı

Gösterilerin kanlı biçimde bastırılması, ülke çapında gerginliğin artmasına sebep oldu

Ordunun, ayaklanan halkın yanında yer alması üzerine, ülkeden kaçmak isteyen Çavuşesku, yakalanarak hanımı ile birlikte yargılandıktan sonra kurşuna dizildi

Yönetimi üstlenen Ulusal Kurtuluş Cephesi, sosyalist rejime son vererek, çok partili sisteme geçiş yolunu açtı

Nisan 1990'da ilk serbest seçimler yapıldı

*
Romanya

Romanya, Orta Avrupa'nın güneydoğusunda, Balkan Yarımadası'nın kuzeyinde, aşağı Tuna Havzasında, Karadeniz kıyısında yer alır

Sınırları 3187 km uzunluğunda olan ülke, Moldavya (681,3 km), Ukrayna (649,4 km), Sırbistan (546,3 km), Bulgaristan (631,3 km), Macaristan (444,8 km) ve Karadeniz (234,0 km) ile çevrilidir

Ülke topraklarının topografik sınıflandırması şöyledir: dağlar (% 31), tepeler (% 36), ve ovalar (% 33)

Nüfus

(1 Temmuz 1998 tarihi itibariyle): 22

502

803 (Avrupa'da 10

sırada); kentsel nüfus: % 55; nüfusun % 89,4'ü Romenlerden, %10,6'sı ise etnik azınlıklardan oluşmaktadır

Dili ve dini

Rumence Latin Dilleri'nin en doğudaki temsilcisidir

Rumen dilinin kökeni, eski çağlarda Roma'nın Dacia ve Moesia eyaletlerinde konuşulan Latin diline dayanmaktadır

Etnik azınlıklar, kendi dillerini okullarda, idari işlerde ve aslihukuk mahkemelerinde kullanabilmektedir

En büyük etnik azınlık Macarca konuşanlardır

Romanya'da hakim dinler şunlardır: Hıristiyan Ortodoks (% 86,8), Katolik (% 5), Yunan - Katolik (% 1,0) vesaire

Dobruca bölgesinde, Köstence ve Tulça illerinde, Müslüman azınlık Türk - Tatarlar yaşamaktadır

Bugün, etnik azınlıklar:

Rumen - 89,5%
Macar - 6,6%
Çingene - 2,5%
Ukraynalı - 0,3%
Alman - 0,3%
Rus - 0,2%
Türk ve Tatar - 0,2%

İdari Bölünüş

Başkenti: Bükreş (228 km2; 1 temmuz 1998 tarihi itibariyle nüfusu 2

016

131)

İdari bölünüm eyaletler, kentler ve komünler biçimindedir; Romanya'da 41 eyalet ve bunlara ek olarak eyalet statüsüne sahip başkent Bükreş, 83'ü belediye statüsüne sahip 263 kent ve 2685 komün (13

285 köy ile birlikte) bulunmaktadır

Önemli şehirleri Başkent Bükreş(Bucharest), Köstence(Constanta), Brasov (Brasov) ve Yas (Iasi) dir

Treznea Katliamı

Treznea Katliamı Transilvanya'nın Treznea şehrinde 9 Eylül 1940'da Macarların Romanya'nın kuzey kesimlerini 2

Dünya savaşı sırasındaki ilhakı sırasında yaptığı bir katliamdır

Bir Ortodoks Papazını Macar ordusu kışkırtmıştır

Papazda Romen halkını yahudileri öldürmeleri için kışkırtmıştır

Halk 6 yahudiyi öldürmüştür

Bundan yararlanan Macar Ordusu 87 Romen'i öldürmüştür

Ayrıca bir lokal Kilisesi yıkmışlardır

Kaçan 200 kişiyi uçuruma kadar kovalamışlardır

Çoğu kişi aşağı düşüp ölürken kimisine de bir de Ortodoksateş açılmıştır

Ip Katliamı

Ip Katliamı Macar ordusunun Romanya'nın kuzey kesimlerini ilhak ettiği sırada olan katliamdır

14 Eylül 1940'ta Macar Ordusunun desteği ile muhaliflerin 158 Romen'i öldürmesi olayıdır

Erdel

Erdel (Beyliği) ya da Transilvanya bugünkü Romanya'nın batı ve orta bölgelerine tarihte verilen isimdi

Asıl ismi Macarca Erdely, Romence Ardeal, Sırp, Bulgar ve Yunan dillerinde ise Erdel olarak kullanılmıştır

Diğer Avrupa ülkeleri aynı bölgeye genellikle Transilvanya ismini vermişlerdir

Erdel sonra 1526 yılındaki Mohaç SavaşındanOsmanlıların eline geçti

1683 yılındaki 2

Viyana Kuşatmasından sonra kaybedildi ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun bir parçası oldu

Bölge 20

yüzyılın ilk başlarında Macaristan ve Romanya arasında birkaç kere el değiştirdi

2

Dünya Savaşı sonrasında Romanya'nın elinde kaldı

Iaşi, the Palace of Culture

Coğrafi konumu: 46 00 Kuzey enlemi, 25 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Avrupa
Yüzölçümü: 237,500 km²
Sınırları: toplam: 2,508 km
sınır komşuları: Bulgaristan 608 km, Macaristan 443 km, Moldova 450 km, Yugoslavya 476 km, Ukrayna (kuzey) 362 km, Ukrayna (doğu) 169 km
Sahil şeridi: 225 km
İklimi: Ilıman

Arazi yapısı: Orta kısımda yer alan Transilvanya Havzası, Moldova Ovasından Karpat Dağları ile ayrılır

Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karadeniz 0 m

en yüksek noktası: Moldoveanu 2,544 m
Doğal kaynakları: petrol, kereste, doğal gaz, kömür, tuz, demir, işlenebilir arazi, hidro enerji
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %41

daimi ekinler: %3

otlaklar: %21

ormanlık arazi: %29

diğer: %6 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 31,020 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Depremler, heyelanlar

21 (2001 verileri)
Mülteci oranı: -0

6 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 19

36 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 70

16 yıl

erkeklerde: 66

36 yıl

kadınlarda: 74

19 yıl (2001 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 1

35 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0

02 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 7,000 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 350 (1999 verileri)
Ulus: Romen
Nüfusun etnik dağılımı: Romen %89

5, Macar %7

1, Roma 1%

8, Alman %0

5, Ukraynalı %0

3, diğer %0

8 (1992)
Din: Romanya Ortodoksları %70, Roma Katolikleri %3, Diğer Katolikler %3, Protestanlar %6, inançsız %18
Diller: Romence, Macarca, Almanca
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler

toplam nüfusta: %97

erkekler: %98

kadınlar: %95 (1992 verileri)

5 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel büyüme oranı: %2

2 (2000 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %13

9

endüstri: %32

6

hizmet: %53

5 (2000)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %45

7 (2000 verileri)
İş gücü: 9

9 milyon (1999 verileri)
İşsizlik oranı: %11

5 (1999)
Endüstri: Tekstil ve ayakkabı, hafif endüstri, madencilik, kereste, yapı malzemeleri, metalürji, kimyasallar, gıda maddeleri, petrol arıtımı
Endüstrinin büyüme oranı: %8 (2000)
Elektrik üretimi: 49

036 milyar kWh (1999)
Elektrik tüketimi: 44

768 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 1

935 milyar kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 1

1 milyar kWh (1999)
Tarım ürünleri: Buğday, mısır, şeker pancarı, ayçiçeği tohumu, patates, üzüm, yumurta, koyun
İhracat: 11

2 milyar $ (2000 verileri)
İhracat ürünleri: Tekstil ve ayakkabı %26, metal ve metal ürünleri %15, makine ve parça %11, mineraller ve yakıtlar %6 (1999)
İhracat ortakları: İtalya %23, Almanya %18, Fransa %6, Türkiye %5, ABD (1999)
İthalat: 11

9 milyar $ (2000 verileri)
İthalat ürünleri: Makine ve parçalar %23, yakıt ve mineraller %12, kimyasallar %9, tekstil ve ürünleri %19 (1999)
İthalat ortakları: İtalya %20, Almanya %19, Fransa %7, Rusya %6 (1999)
Dış borç tutarı: 9

3 milyar $ (2000 verileri)
Para birimi: Leu (ROL)
Para birimi kodu: ROL
Mali yıl: Takvim yılı

777 milyon (1997)
Telefon kodu: 40
Radyo yayın istasyonları: ** 40, FM 202, kısa dalga 3 (1998
Radyolar: 7

2 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 48 (1995)
Televizyonlar: 5

25 milyon (1997)
Internet kısaltması:

ro
Internet servis sağlayıcıları: 38 (2000)
Internet kullanıcıları: 600,000 (2000)

Ulaşım ve Taşımacılık
Demiryolları: 11,385 km (1996)
Karayolları: 153,359 km (1998 verileri)
Su yolları: 1,724 km (1984)
Boru hatları: Ham petrol 2,800 km; petrol ürünleri 1,429 km; doğal gaz 6,400 km (1992)
Limanları: Braila, Constanta, Galati, Mangalia, Sulina, Tulcea
Hava alanları: 62 (2000 verileri)

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Romanya Ve Romanya Tarihi Güzel Yerler Romanya ve Romanya Tarihi Güzel Yerler Bir Hind-Avrupa grubu olan Trakyalılar, Romanya toprakları üzerinde yaşamış ilk insanlar olarak bilinir Bunların bir kolu olan Dokyalılar MÖ 800-300 yılları arasında Burebista liderliğinde Transilvanya merkez olmak üzere, Dakya Devletini kurdular MS 106-271 yılları arasında Romalılar toprakları istila ederek insanları Romalılaştırdılar Osmanlı İmparatorluğu 1299 yılında kurulduktan sonra kısa zamanda cihan devleti olmuştu Osmanlılar Avrupa içlerine İslamiyeti yayabilmek için önceleri Balkanlara olmak üzere, Avrupa seferleri düzenlemekteydiler 1394'te Dovin, 1456'da Belgrad, 1475'te Vaslui, 1476'da Schera seferleri, Osmanlıların Avrupa'ya ilk adım atma dönemi savaşlarıdır 16 yüzyıl başlarındaki iki Romanya toprağı olan Eflak ve Boğdan, Türk hakimiyeti altında birer derebeylik oldular Askeri ve diplomatik açıdan Osmanlı Sultanının emrine göre hareket eder ve yıllık vergi verirlerdi İdarecileri, Osmanlı Padişahları tarafından tayin edilirdi Zaten bunların derebeyleri kendi tebealarını Avrupalıların saldırılarından korumak için Osmanlı idaresinde kalmayı arzu ediyorlardı Eflak ve Boğdan halkı, Avusturyalılar, Ruslar, Tatarlar, Kazaklar ve Lehlerden ibaret bölgedeki diğer ordulara karşı Osmanlı ordusunun yanında yer aldılar 1679'da Eflak Derebeyi olan Şerban'ın yerine 1688'de yeğeni Kostantin Brincoveanu geçti Bu sırada Boğdan Derebeyi Dimitri idi Bu iki derebeyi 1711 yılında Osmanlı-Rus savaşı esnasında isyan ederek, Deli Petro'ya yardım ettiler Bunda, İstanbul'dan Balkanlara göç eden Yunan asıllı grupların tesiri büyüktü Bunlar Eflak ve Boğdan'ın idari hayatına nüfuz etmişlerdi Yaklaşık bir asır Türk idaresindeki derebeyliklerin bu isyanları ve huzursuzluk çıkarmaları üzerine Eflak ve Boğdan tahtları "voyvodalık" adı altında yeni bir sisteme konuldu Bu sıralarda Osmanlı Devletinde duraklama devri başlamıştı 18 yüzyıl sonlarına doğru Rusya, Osmanlı Devletine olan düşmanlığını arttırdı 1774 Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla Rusya, Osmanlılardan bazı haklar elde ederken bu arada bu iki derebeyliğin iç işlerine müdahale etme yetkisini de kazandı Her ne kadar kontrol Osmanlılarda kaldıysa da, birçok ticari imkanlar kaybedildi Bir yıl sonra Bukovina, Avusturya'ya bırakıldı 1812 yılında Besarabya da elden çıktı 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşından sonra 1834 yılına kadar Eflak ve Boğdan, Rusya hegemonyası altına tamamen girdi Kont Pavel Kiselev, Rusya'dan destek görerek, Osmanlı medeniyetini ortadan kaldırmaya çalıştı 1859 yılında iki eyalet birleşti ve 1861 yılında Romanya olarak anıldı 1877 yılında Romanya, Berlin Antlaşmasıyle Türk hakimiyetinden uzaklaştı Bağımsızlıktan sonra, 1878'de krallık oldu 1881'de I Carol Romanya'nın ilk kralı oldu 1886 yılında Romanya, tek meclisli anayasal monarşik idari sistemine döndü Birinci Dünya Savaşından sonra Romanya'nın sınırları genişledi Basarabya ve Bukovina'dan sonra Banat ve Transilvanya da ele geçirildi Fakat çok geçmeden Basarabya ve kuzey Bukovina'yı, her zaman olduğu gibi 1877-78 Osmanlı-Rus savaşı esnasında da yıllarca adaleti altında refah içinde yaşadıkları Osmanlılar aleyhine olarak, yardım ettikleri Rusya'ya bırakmak mecburiyetinde kaldı Hatta yoğun tehditler neticesinde Güney Dobruca da Bulgaristan'a terk edildi İkinci Dünya Savaşı esnasında Marshla lon Antonescu, Rusya'ya karşı Almanya ile birleşme teşebbüsüne geçti Askeri bir hareketin lideri olan Antonescu 1944 yılında Sovyet entrikası ile Kral Michael tarafından bertaraf edildi ve Romanya, rusya'nın yanında yer aldı Çok geçmeden Romanya komünizmin kucağına düştü 1947 yılında bir Halk Cumhuriyeti halini aldıysa da bütün alanlardaki devletleştirilme bunu sadece lafta bıraktı 1965 yılındaki yeni Anayasaya göre, Romanya artık Halk Cumhuriyeti olmaktan çıkmış ve bir sosyalist ülke durumuna düşmüştü Tehlikeyi sezenler 1966'da Rusya'ya karşı bir bağımsızlık hareketi geliştirmeye çalıştılar 1970 ve 1973'te Romanya Devlet Başkanı Nicolai Çavuşesku (Ceausescu) ABD'yi ziyaret etti ABD ile 1976 yılında 10 yıllık bir ticari anlaşma imzalanarak, nisbeten Rusya'dan uzak durulmaya çalışıldı 1982 yılında Romanya bir miktar daha batıya yaklaştı, üç milyar dolar dolayındaki borçlarının ödenme süresinin uzatılmasını batılı ülkelerden talep etti Doğu Blok Devletlerinde komünist rejimin hızla sarsıldığı 1989 sonlarında Romanya'da ilk gösteriler başladı Gösterilerin kanlı biçimde bastırılması, ülke çapında gerginliğin artmasına sebep oldu Ordunun, ayaklanan halkın yanında yer alması üzerine, ülkeden kaçmak isteyen Çavuşesku, yakalanarak hanımı ile birlikte yargılandıktan sonra kurşuna dizildi Yönetimi üstlenen Ulusal Kurtuluş Cephesi, sosyalist rejime son vererek, çok partili sisteme geçiş yolunu açtı Nisan 1990'da ilk serbest seçimler yapıldı * Romanya Romanya, Orta Avrupa'nın güneydoğusunda, Balkan Yarımadası'nın kuzeyinde, aşağı Tuna Havzasında, Karadeniz kıyısında yer alır Sınırları 3187 km uzunluğunda olan ülke, Moldavya (681,3 km), Ukrayna (649,4 km), Sırbistan (546,3 km), Bulgaristan (631,3 km), Macaristan (444,8 km) ve Karadeniz (234,0 km) ile çevrilidir Ülke topraklarının topografik sınıflandırması şöyledir: dağlar (% 31), tepeler (% 36), ve ovalar (% 33) Nüfus (1 Temmuz 1998 tarihi itibariyle): 22502803 (Avrupa'da 10 sırada); kentsel nüfus: % 55; nüfusun % 89,4'ü Romenlerden, %10,6'sı ise etnik azınlıklardan oluşmaktadır Dili ve dini Rumence Latin Dilleri'nin en doğudaki temsilcisidir Rumen dilinin kökeni, eski çağlarda Roma'nın Dacia ve Moesia eyaletlerinde konuşulan Latin diline dayanmaktadır Etnik azınlıklar, kendi dillerini okullarda, idari işlerde ve aslihukuk mahkemelerinde kullanabilmektedir En büyük etnik azınlık Macarca konuşanlardır Romanya'da hakim dinler şunlardır: Hıristiyan Ortodoks (% 86,8), Katolik (% 5), Yunan - Katolik (% 1,0) vesaire Dobruca bölgesinde, Köstence ve Tulça illerinde, Müslüman azınlık Türk - Tatarlar yaşamaktadır Bugün, etnik azınlıklar: Rumen - 89,5% Macar - 6,6% Çingene - 2,5% Ukraynalı - 0,3% Alman - 0,3% Rus - 0,2% Türk ve Tatar - 0,2% İdari Bölünüş Başkenti: Bükreş (228 km2; 1 temmuz 1998 tarihi itibariyle nüfusu 2016131) İdari bölünüm eyaletler, kentler ve komünler biçimindedir; Romanya'da 41 eyalet ve bunlara ek olarak eyalet statüsüne sahip başkent Bükreş, 83'ü belediye statüsüne sahip 263 kent ve 2685 komün (13285 köy ile birlikte) bulunmaktadır Önemli şehirleri Başkent Bükreş(Bucharest), Köstence(Constanta), Brasov (Brasov) ve Yas (Iasi) dir Treznea Katliamı Treznea Katliamı Transilvanya'nın Treznea şehrinde 9 Eylül 1940'da Macarların Romanya'nın kuzey kesimlerini 2Dünya savaşı sırasındaki ilhakı sırasında yaptığı bir katliamdır Bir Ortodoks Papazını Macar ordusu kışkırtmıştır Papazda Romen halkını yahudileri öldürmeleri için kışkırtmıştır Halk 6 yahudiyi öldürmüştürBundan yararlanan Macar Ordusu 87 Romen'i öldürmüştür Ayrıca bir lokal Kilisesi yıkmışlardır Kaçan 200 kişiyi uçuruma kadar kovalamışlardır Çoğu kişi aşağı düşüp ölürken kimisine de bir de Ortodoksateş açılmıştır Ip Katliamı Ip Katliamı Macar ordusunun Romanya'nın kuzey kesimlerini ilhak ettiği sırada olan katliamdır 14 Eylül 1940'ta Macar Ordusunun desteği ile muhaliflerin 158 Romen'i öldürmesi olayıdır Erdel Erdel (Beyliği) ya da Transilvanya bugünkü Romanya'nın batı ve orta bölgelerine tarihte verilen isimdi Asıl ismi Macarca Erdely, Romence Ardeal, Sırp, Bulgar ve Yunan dillerinde ise Erdel olarak kullanılmıştır Diğer Avrupa ülkeleri aynı bölgeye genellikle Transilvanya ismini vermişlerdir Erdel sonra 1526 yılındaki Mohaç SavaşındanOsmanlıların eline geçti 1683 yılındaki 2 Viyana Kuşatmasından sonra kaybedildi ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun bir parçası oldu Bölge 20 yüzyılın ilk başlarında Macaristan ve Romanya arasında birkaç kere el değiştirdi 2 Dünya Savaşı sonrasında Romanya'nın elinde kaldı Iaşi, the Palace of Culture Coğrafi konumu: 46 00 Kuzey enlemi, 25 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Avrupa Yüzölçümü: 237,500 km² Sınırları: toplam: 2,508 km sınır komşuları: Bulgaristan 608 km, Macaristan 443 km, Moldova 450 km, Yugoslavya 476 km, Ukrayna (kuzey) 362 km, Ukrayna (doğu) 169 km Sahil şeridi: 225 km İklimi: Ilıman Arazi yapısı: Orta kısımda yer alan Transilvanya Havzası, Moldova Ovasından Karpat Dağları ile ayrılır Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karadeniz 0 m en yüksek noktası: Moldoveanu 2,544 m Doğal kaynakları: petrol, kereste, doğal gaz, kömür, tuz, demir, işlenebilir arazi, hidro enerji Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %41 daimi ekinler: %3 otlaklar: %21 ormanlık arazi: %29 diğer: %6 (1993 verileri) Sulanan arazi: 31,020 km² (1993 verileri) Doğal afetler: Depremler, heyelanlar 21 (2001 verileri) Mülteci oranı: -06 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini) Bebek ölüm oranı: 1936 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 7016 yıl erkeklerde: 6636 yıl kadınlarda: 7419 yıl (2001 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 135 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %002 (1999 verileri) HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 7,000 (1999 verileri) HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 350 (1999 verileri) Ulus: Romen Nüfusun etnik dağılımı: Romen %895, Macar %71, Roma 1%8, Alman %05, Ukraynalı %03, diğer %08 (1992) Din: Romanya Ortodoksları %70, Roma Katolikleri %3, Diğer Katolikler %3, Protestanlar %6, inançsız %18 Diller: Romence, Macarca, Almanca Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %97 erkekler: %98 kadınlar: %95 (1992 verileri) 5 milyar $ (2000 verileri) GSYİH - reel büyüme oranı: %22 (2000 verileri) GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %139 endüstri: %326 hizmet: %535 (2000) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %457 (2000 verileri) İş gücü: 99 milyon (1999 verileri) İşsizlik oranı: %115 (1999) Endüstri: Tekstil ve ayakkabı, hafif endüstri, madencilik, kereste, yapı malzemeleri, metalürji, kimyasallar, gıda maddeleri, petrol arıtımı Endüstrinin büyüme oranı: %8 (2000) Elektrik üretimi: 49036 milyar kWh (1999) Elektrik tüketimi: 44768 milyar kWh (1999) Elektrik ihracatı: 1935 milyar kWh (1999) Elektrik ithalatı: 11 milyar kWh (1999) Tarım ürünleri: Buğday, mısır, şeker pancarı, ayçiçeği tohumu, patates, üzüm, yumurta, koyun İhracat: 112 milyar $ (2000 verileri) İhracat ürünleri: Tekstil ve ayakkabı %26, metal ve metal ürünleri %15, makine ve parça %11, mineraller ve yakıtlar %6 (1999) İhracat ortakları: İtalya %23, Almanya %18, Fransa %6, Türkiye %5, ABD (1999) İthalat: 119 milyar $ (2000 verileri) İthalat ürünleri: Makine ve parçalar %23, yakıt ve mineraller %12, kimyasallar %9, tekstil ve ürünleri %19 (1999) İthalat ortakları: İtalya %20, Almanya %19, Fransa %7, Rusya %6 (1999) Dış borç tutarı: 93 milyar $ (2000 verileri) Para birimi: Leu (ROL) Para birimi kodu: ROL Mali yıl: Takvim yılı 777 milyon (1997) Telefon kodu: 40 Radyo yayın istasyonları: 40, FM 202, kısa dalga 3 (1998 Radyolar: 72 milyon (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 48 (1995) Televizyonlar: 525 milyon (1997) Internet kısaltması: ro Internet servis sağlayıcıları: 38 (2000) Internet kullanıcıları: 600,000 (2000) Ulaşım ve Taşımacılık Demiryolları: 11,385 km (1996) Karayolları: 153,359 km (1998 verileri) Su yolları: 1,724 km (1984) Boru hatları: Ham petrol 2,800 km; petrol ürünleri 1,429 km; doğal gaz 6,400 km (1992) Limanları: Braila, Constanta, Galati, Mangalia, Sulina, Tulcea Hava alanları:** 62 (2000 verileri)