Yaşlılarda İlaç Kullanımında Dikkat Edilecekler

Türkiye’nin 23 ilinde huzurevlerinde kalan toplam 1944 (748 kadın, 1196 erkek) katıldığı bir çalışmada kronik hastalıkların prevelansı şöyle bulunmuştur: hipertansiyon (tansiyon yüksekliği) % 307, osteoartrit % 204, kalp yetmezliği %137, diabetes mellitus (şeker hastalığı) %102, koroner arter hastalığı % 98, osteoporoz (kemik erimesi) % 82 Bu çalışmaya katılan erkeklerin yaş ortalaması 743±77 yıl, Kadınların yaş ortalaması ise 771±87 yıl olarak bulunmuştur Katılımcıların kullandığı ilaç sayısı incelendiğinde; yaşlı bireylerin %282 'si bir ilaç, %243'ü iki ilaç, %185'i üç ilaç, %117 'si dört ilaç ve %173'ü beş veya daha fazla sayıda ilaç kullandığını bildirmiştir Kullanım sıklığına göre sıralama ise aşağıda verilmiştir;




%

Kardiyovasküler sistem ilaçları



267

Ağrı kesiciler


208

Hematopoietik sistem ilaçları


148

Endokrin sistem ilaçları



106

Diüretik ilaçlar


105

Vitamin ve nutrisyonel preparatlar


102

Solunum sistemi ilaçları


95

Psikiyatrik ilaçlar


75

Santral sinir sistemi ilaçları


47

Antibiyotikler


28

Dermatolojik preparatlar


20

Gastrointestinal sistem ilaçları


12

Genitoüriner sistem ilaçları


26

Oftalmik preparatlar


19

Otik preparatlar


09


İlerleyen yaş ile birlikte ortaya çıkan değişiklikler sonucunda ilaçların etkisi de değişebilir

Yaşlılarda ilaç kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:


1-Tedaviye başlamadan önce mutlaka bir tanı konmalıdır

2-Yaşlı hastalar daha önce tanımlanmamış ve tedavi edilebilir durumlar açısından değerlendirilmelidir Bu durumlar ilaç tedavisini etkileyebilecekleri gibi ilaç tedavisinden de etkilenebilirler

3-Tıbbi durumlar mümkün olduğunca ilaçsız kontrol edilmeye çalışılmalıdır

4-Hastaların birden fazla doktor tarafından görülmüş ve farklı tedaviler başlanmış olabileceği unutulmamalı, halen kullanmakta olduğu reçeteli ve reçetesiz ilaçlar dikkatle sorgulanmalıdır

5-İlaç mümkün olan en düşük dozda başlanmalıdır

6-Aktif metabolitleri böbrekten atılan ilaçlar için de doz ayarlaması yapılmalı ve böbrek fonksiyondaki yaşa bağlı değişiklikler göz önünde bulundurulmalıdır

7-Böbrek fonksiyon bozukluğuna neden olabilecek ilaçlar dikkatle ve kısa süreli kullanılmalıdır

8-Tedavi şemaları çizilirken hastalar postüral hipotansiyon açısından sorgulanmalıdır

9-İlaç tedavisi basitleştirilmelidir

10-Hasta uyumunu artırmak için ilaç kullanım takvimi hazırlanması, ilaç kutularının belirgin olarak etiketlenmesi gibi önlemler alınmalıdır

11-Tedavi düzenli olarak gözden geçirilmeli ve gereksiz ilaçlar tedaviden çıkarılmalıdır

12-Tedavi planı mümkün olduğunca basitleştirilmelidir