Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Geçim Kaynakları Nelerdir?

Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Geçim Kaynakları Nelerdir?
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Geçimi Nasıldır?
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Ekonomik Faaliyetleri

Güneydoğu Anadolu Bölgesi geçim kaynakları iklimle doğru orantılı olduğundan şunları sayabiliriz:
Pamukculuk, Tahıl ürünleri, Hayvancılık, Cam fıstığı, sebze ve meyve ve sebze yetiştiriciliği, sanayi ve balıkcılık olarak söyleyebiliriz

ŞANLIURFA EL SANATLARI

Keçecilik, debbağlık, taşçılık, köşkerlik, bamacılık, cülhacılık, bakırcılık, kuyumculuk, halı ve kilim dokumacılığı, ağaç oymacılığı, tenekecilik, tarakçılık, çulculuk (semercilik) ve kürkçülük, tarihi geçmişleri yüzlerce sene öncesine dayanan Şanlıurfa el sanatlarıdır

Keçecilik yüzyıllardan beri Şanlıurfa’da Keçeci Pazarı denilen çarşıda ve çevresindeki hanlarda sürdürülmektedir Acem, dal, pul, göbek, somun, kantarma, armut ve sandık nakışlı çeşitleri vardır

Ana rahminde ölen ya da en fazla bir aylık iken ölen kuzuların tüylü derilerinden yapılan düz yakalı, dış kısmı "şakaf" denilen özel kumaşla kaplı aba gibi bol giysiye "kürk" denilmektedir Şanlıurfa’ya has bir giysi olan kürk, Anadolu’da bir başka yerde yapılmamaktadır Tarihi çok eskilere dayanan bu sanat Şanlıurfa’da Kürkçü Pazarı denilen tarihi çarşıda sürdürülmektedir

Yün ipliği, pamuk ipliği ve ipeğin ‘kauçuk’ denilen tezgahlarda dokunularak "yamşah" (kadın başörtüsü), poşu (erkek başörtüsü), ihram (kadın boy örtüsü) ve aba türünden örtüler haline getirilmesi sanatına Şanlıurfa’da "cülhacılık" denilmektedir 30-40 yıl öncesine kadar çok sayıda tezgahta sürdürülen bu sanat günümüzde önemini yitirmiş ve tezgah sayısı 5-6’ya düşmüştür

İpek ipliliğinin el ile bükülüp işlenmesine kazzazlık denilmektedir Kazzaz Pazarı ya da Bedesten denilen kapalı çarşıda eskiden 25-30 dükkanda sürdürülen bu tarihi sanat günümüzde bir-iki usta tarafından yaşatılmaya çalışılmaktadır


HARRAN
Harran dünya üzerinde şehir olarak kurulmuş ilk yerleşim merkezidir Evler, topraktan bağımsız değil, sanki toprağın bir ürünüymüş gibi yerden birer yükselti şeklindedir Konik damları, kalın duvarları, toprak zemini ve camsız pencereleriyle yakıcı sıcağın etkilerini azaltmaya çalışırlar

MÖ 1000'e kadar inen tarihiyle Harran 11 yüzyıla kadar büyük bir bilim merkezi durumundaydı Zira, Abbasi Hükümdarı Harun Reşid’in yaptırdığı, dünyaca ünlü Harran Üniversitesi buradaydı İlkçağ felsefe ekolünün merkezi ve daha sonra Arap düşünce sisteminin kaynağı olan bu üniversiteden bugüne yalnızca gözetleme (astronomi) kulesi kalmıştır

Harran Üniversitesi’nde sürdürülen bilimsel çalışmalar din, gökbilim, tıp, matematik ve felsefe olmak üzere beş bölüme ayrılmıştı Felsefede ağırlığın Platon, Aristoteles, Plotinos gibi bilginlerde olduğu görülmüştür Harran Üniversitesi’nde Farabi’nin de kısa bir süre öğrenim gördüğü bilinmektedir Bugüne kadar ulaşan toprak üstü kalıntıların çoğu İslamiyet Dönemi’ndendir ve kazıları hala sürmektedir

Sin Tapınağı’yla ünlü, Sabiilik Tarikatı’nın geliştiği Harran’da, geçmişte Ay Tanrısı Sin’e tapıldığı bilinmektedir

Urfa`da tarım ve hayvançılık halkın birinci derecede geçim kaynağıdır Tarihte verimliliğiyle ünlü Urfa toprakları,günümüzde sulanamayışı nedeniyle verimsizleşmiştirYapımı bitme aşamasına gelen Karakaya Barajı,Atatürk Barajı ve Urfa tünellerin tamamen tamamlanmasıyla Harran Ovası, Viranşehir Ovası, Ceylanpınar Ovası sulanacaktır Böylece verimli yemyeşil Mezopotamya yeniden canlanacak , yılda
bir kaç ürün alınabileceği bu ovalar her türlü tarımın yapılmasına elverişli hale gelecektir Günümüzde Ceyalnpınar`da akarsu vadi lerinde yer yer sulu tarım yapılmaktadır 1990 yılında ilde 627 410 hektar alanda tarım yapılarak 647 847 ton ürün elde edilmiştir Yapılan araştırmalara göre ilde her zaman tahıl tarımı birinci sırada yer alırTahıllar arasında birinci sırayı buğday ve mercimek alırUrfa Türkiye`nin "Mercimek Anbarı"
olarak bilinirSanayi bitkilerinden Pamuk,Kenevir,Yağlı tohumlardan Çiğit,Susam üretimide yapılmaktadır

1995 yılında Urfa ve çevresinde;

568221 hektar alanda 993413 ton Tahıl
43243 hektar alanda 47264 ton Baklagiller
13413 hektar alanda 10529 ton Endüstri Bitkisi
1515 hektar alanda 22256 ton Yağlı Tohum
1000 hektar alanda 16986 ton Yumru Bitkisi
9261534 meyva ağacında 93554 ton Meyve
11395 hektar alanda 120685 ton Sebze
üretimi yapılmıştır

1995 yılında Urfa ve çevresinde elde edilen ürün ve üretim(Ton olarak);

Buğday : 614210
Arpa : 10138
Mısır : 571
Darı : 658
Pirinç : 420
Pamuk : 127287
Kenevir : 3338
Nohut : 3289
Mercimek : 182870
Burçak : 3555
Çiğit : 31689
Susam : 503
Soğan : 6850
Sarmısak : 2537
Biber : 58478
1995 yılında Urfa ve çevresinde meyve üretimi (Ton olarak);

Armut : 500
Ayva : 50
Elma : 400
Erik : 1034
Zeytin : 3084
Antep Fıstığı : 250
Badem : 95
Ceviz : 1850
Kayısı : 852
Kiraz : 34
Şeftali : 264
Vişne : 10
Zerdali : 184
Dut : 1250
İncir : 450
Nar : 912
Üzüm : 76670

Hayvansal ürünlerden özellikle Urfa Yağı ünlüdürBüyük kentlere pazarlanan Urfa yağı en çok Siverek`te yapılırÖzellikle Karacadağ etekleri her mevsimde hayvan sürüleri ile dolarViranşehir ve Ceylan pınar Devlet üretme çiftliğinde Peynir ,Yoğurt, Yağ üretimi ilin en önemli hayvansal ürün üretim yerleridir

Urfa Sanayisi;

Devlet Planlama Teşkilatı verilerine göre Urfa ili Sanayi ve endüstri gelişimi açısında 54 sıradadır Bu durum Urfa`da sanayinin gelişmediğini gösterir

Urfa daki tarıma dayalı sanayi kuruluşları şunlardır;

1979 yılında üretime başlayan 1000 ton kirli yapağı yıkama kapasiteli yapağı yıkama ve yün fabrikası Çimento fabrikaları Yılda 2900 adet çesitli tarım aletleri ve makineleri yapan fabrika Yöre üzümlerini değerlendiren Tekel Şarap Fabrikası 1968 `te üretime başlayan Et kombinası Siverek peynir ve tereyağ fabrikası
Viranşehir `de peynir fabrikası
Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği
Şanlıurfa Pamuk ipliği Fabrikası
Un fabrikaları
Cırcır fabrikaları
Küçük Sanayi olarak dokumacılık,keçe,deri işlemeciliği
seracılık
Urfa ve çevresinde madencilik yokturSiverek ilçesinde petrol bazı bölgelerde de linyit bulunmuşsada bunlar henüz işletilmemektedir