Trabzon Yöresel Kıyafetleri - Trabzon Yöresi Folklor Kıyafetleri

Trabzon Yöresel Kıyafetleri - Trabzon Yöresi Yöresi Folklor Kıyafetleri

KADIN GİYSİLERİ

BAŞA GİYİLENLER
Yaşmak: Sade ve desenli etrafi pullu örtülerdir Yaşmağın püsküllüsünü nişanlı kızlar ve yeni gelinler takarlar Şalpazan ve Tonya taraflarında üst üste iki örtü sarılmaktadır
Kukul: Tepelik ve üstünlük diye de bilinirSiyah renkli ve kenarlan çiçek desenli ve yaşmaktaki işlemelerle süslü olup yaşmağın küçüğüdür Yaşmağın üzerine sarılır Ku*kul sarı olunca yaşmak siyah olmalıdır
Çömber: Kenarlan dallı ve sade olan comber siyah tülbenttendirGenellikle yaşlı kadınlar bağlarBoğaz altından doğru bağlanan çömberin altına, gençlerdeki kukul yerine gelen ve soğuktan korunmak için, başı iyice saran bir beyaz ve sade yazma vardırBu*na yörede sarma denir Çömbere ve yaşmağa genel olarak baş örtüsü de denir

SIRTA GİYİLENLER
Gömlek: Genellikle beyaz patiskadan ve ipekliden yapılma, önü oyalı ve yuvarlak dik yakalı bir çeşit gömlek giyerler Bu gömleğin ön tarafı robalı olup siyah düğmelidir
İşlik: Gömleğin üzerine ve gündelik olarak siyah ipekli kumaştan önü ve omuzlan robalı, robaları mavi ve kırmızı şeritlerle işli, önü çiçek desenleriyle süslü, Türk motifleri ile işlemeli bir çeşit gömlektir
Kolçakli İşlik: Gömleğin üzerine giyilen bir çeşit cepkendir Bu cepken fistan giyildiğinde üzerine giyilir Çeşitli göz alıcı renklerden olup, uzun kolludurÖn cephesi, omuzları bilekleri ve dirsekleri genellikle siyah renkli manşetlidirBu manşetlerin üzeri Türk motifleri ile süslüdürKuşak ve peştemalın üzerine serbestçe bırakılan, kolçaklı işlik bir salto çeşitidir
Fistan: Oldukça uzun ve bolca dikilmiş bir entaridirDizlere kadar inen ve dizlerden farbelalı olan fistan, mavi, pembe ve al renklerden oluşan, pazen ve basmadan dikilirİşlemeli ve işlemesiz olarak giyilirGenç kızlar ve kadınlar üzerine yelek ve kolçak*lı işlik giyerler
Yaşlılar ise "übade" denen bir nevi cepken giyerler
Yelek: Fistanın üzerine çeşitli renklerde kumaşlardan yapılma, önü açık ve kolsuz, işlemeli bir cepkendir
Libade: Yaşlı kadınların fistan üzerine giydiği, kollu ve işlemesiz, koyu renkli bir yelektirKolçaklı işliğin sadesidir Yünlü kumaş ve kalın pamukludan yapılır
Şalvar: Dizin hemen altına kadar inen sade ve desenli, ince çiçekli bezlerden dikilirEntari uzunluğunda bir dondur
Etek: Dizlere kadar inerUçları farbelalıdırÇiçekli basmadan ve pamukludan yapılma, çeşitli renklidirŞalvarın hemen üstüne giyilir Fistan giyildiğinde pek giyilmez
Peştemal: Kuşağın ve fistanın veya eteğin üzerine, bele bağlanan yöresel önlüktürBeyaz, kırmızı enlice çizgili ve kolanlı bir giysidir
Kuşak (Lahori): Yörede şaldan yapılan kuşakla fistan veya eteğin üzerine belden bağlanırYün olan bu kuşaklardan başka, kenarları kaytanlarla süslü ve oldukça püsküllü olan bir çeşiti daha var ki, buna "lahori" denir

AYAĞA GİYİLENLER
Çorap: Yörede kadınlar ellerinde, yöresel özellikte çeşitli renklerde yünden çorap örerek ayaklarına giyerlerBu çoraplara "alacalı çorap”ta denir
Tozluk: Alacalı çorabın bacağı kapatmadığı yere ve diz kapağında kalan şalvarın altında kalan kısmı kapatmak için yünden, elde örme beyaz renkli bir kalçında denilen tozluk giyilir

Çarık: Yöreye özgü bir işle yapılan çarıklar giyilirYemeni veya çapula da giyilmektedir

TAKILAR
Kaytan: Bele, peştemalin üzerine bağlanan kaytan yünden el tezgahında dokuma 2-3 cm eninde çeşitli desenlerle süslü ve uçlarından püsküllüdür Kuşakların kenarlarına süs olarak dikilir
Boncuk ve Lira: Yörede boğaza liralarla birlikte ince sayılabilecek ve çeşitli göz alıcı renklerde boncuk bağlarlar

AKSESUAR
Muska-Hamayıl: Boğazlarına kadife kumaşlardan ellerinde yapma ve ince boncuk süslü muska ve hamayiller asarlar

ERKEK GİYSİLERİ
BAŞA GİYİLENLER
Başlık (Kabalak): Kukulata ve kara puşu olarak adlandırılırÜstü papak gibi olan başlığın kulaklara gelecek şekilde uzun uçları vardır Bu uçlar özel bir şekilde düğümlenerek bağlanır Papak kısmının ortası öne doğru Türk motifleri ile kaytan işlemelidir Tepesinde püskül bulunur Kulaklar yönünde uzanan uzun uçların kenarlan da kalın kaytanla süslüdür

SIRTA GİYİLENLER
Gömlek (İşlik): Mintan da denilen gömleğin beyaz ipekliden olması tercih edilirYakası dik manşetlidirYaka önden ya da sol yandan açmalı ve düğmelidir Düğmeler siyah, gömlek bol ve esnek olmalıdır
Yelek: Zıbın veya zibun da denilen yelek, gömleğin üzerine, cepkenin altına giyilir Sol omuzdan ve önden aşağı doğru bol miktarda düğmelidir, astarlıdır Yakası ve ön kısmında kenarları kaytanlarla işlidir Kolların alt kısmında cepleri vardır Yelek de başlığın yapıldığı kumaştan yapılır
Cepken (Aba): Yeleğin üzerine giyilen kollu bir abadır yakasız bir ceket şeklindeki abaya "kaput”da denir Cepken oyun sırasında giyilmez
Zıpka (Zivga): Zivgaya laz donu da denir Bacakları dar ve vücuda yapışık şekilde yapılan, arkası körüklü bir çeşit şalvardır Bacakların ön ve arkası ile diğer ek yerleri kaytanlarla işlidir Bele uçlarla bağlanır Zıpka da yeleğin kumaşındandır

AYAĞA GİYİLENLER
Çizme: Yörede sapuk veya salenk olarak da adlandırılır Mes anlamına gelen uzun konçlu bir kundura çeşididirUçları hafif kıvrık ve körüklüdür
Çapula: Demir ökçeli ve alt kısmı demir puntalı kunduradır Horoncular pek giymezler, giyilirse konçla giyilmelidir
Çoraplar: Örmedir

AKSESUAR
Kemer: Siyah deriden yapılan kemerin aşağıya doğru sarkan parçalan vardırUzanan parçalar güçlülüğü sembolize eder Kemerde bulunan kayış gözlere ve kemere silah, bıçak, av malzemeleri ve kapkacak alınır Buna çerkez kemeri de denirYağdanlık ve kav torbasında asılı bulunduğu kemer, bele yeleğin üzerine gelecek şekilde bağlanır
Hamayil: Gümüşten yapılma, sigara tabakası büyüklüğünde zarif ve süslü kutudurÜzerindeki işlemeler,tarihi camii ve padişah armasıdır
Muska: Boyuna gümüş zincirle asılır
Köstek: Sol cebe konulan saate bağlanan, çok sayıda ince gümüş zincirlerden oluşur
Yağdanlık: Silahı yağlamak için kemere asılan ve içinde yağ bulunan bir kutudur
Kav Torbası: Sigara ve gerektiğinde ateş yapmak için içine kav, çakmak taşı ve pamuk ve çakmak konan meşin bir torbadan ibarettir
Bıçak: Siyah meşin kaplı bir kına konur
Tabanca: Kemere sağdan asılır