|
|
Konu Araçları |
bölgesinin, bölümlerinin, karadeniz, özellikleri |
Karadeniz Bölgesinin Bölümlerinin Özellikleri Nedir |
08-10-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Karadeniz Bölgesinin Bölümlerinin Özellikleri NedirKaradeniz Bölgesinin Bölümleri Karadeniz Bölgesinin Bölümleri ve özellikleri karadeniz bölgesinin bölümleri nelerdir Karadeniz Bölgesi, bazı farklılıklarla üç bölüme ayrılır: Bunlar Doğu Karadeniz, Orta Karadeniz ve Batı Karadeniz bölümleridir Doğu Karadeniz Bölümü: Bu bölüm Gürcistan sınırından başlayarak Ordu'ya kadar devam eder Burası Karadeniz Bölgesi'nin en dağlık bölümüdür Doğu Karadeniz Dağları adını alan bu dağlar iki sıra halinde uzanır Deniz kıyısındaki birinci sırayı Giresun ve Rize Dağları oluşturur Rize Dağları üzerindeki "Kaçkar Dağı"nın yükseltisi 3932 myi bulur Kıyı ile iç kesimler arasındaki bağlantı ancak dağların geçit verdiği yerlerden sağlanır Bu geçitlerden biri olan Kalkanlı (Zigana); Karadeniz kıyılarını, Trabzon-Erzurum üzerinden İran'a bağlayan tarihi yolun geçtiği yer üzerindedir Birinci sırayı oluşturan dağların güneyinde, Çoruh ve Kelkit vadileriyle ayrılan ikinci bir dağ sırası yer alır Bu sırayı oluşturan dağlar Yalnızçam, Mescit, Kop ve Çimen Dağlarıdır Kop dağları üzerinde, kıyı ile iç kesimleri birleştiren "Kop Geçidi" yer alır Yukarıda belirtilen iki dağ sırası arasındaki Kelkit-Çoruh oluğu, Türkiye'nin en hareketli deprem kuşağı üzerindedir Ayrıca bol yağış ve dik yamaçlar ile, toprak yapısı, bölgede sık sık heyelan olmasına yol açar 1988 yılında Trabzon'a bağlı Çatak'ta meydana gelen büyük heyelan, birçok mal ve can kaybına sebep olmuştur Bölümün kıyı kesiminde tipik Karadeniz iklimi görülür Bu bölüm her mevsim yağışlıdır Rize yöresi yılda 2500 mm yağış alır Burası, Türkiye'nin en fazla yağış alan yöresidir Bol yağış nedeniyle gür ormanlar oluşmuştur Türkiye'de kır nüfusunun en yoğun olduğu yer, Doğu Karadeniz Bölümü'dür Fakat yerleşme dağınıktır Toplu köyler azdır Dağınık yerleşmenin nedeni, ekilebilen alanların dağınık, küçük tarlalar halinde olmasındandır Bölümün büyük şehirleri kıyılarda toplanmıştır Bunlar Rize, Trabzon ve Giresun'dur Trabzon, tarihi İran yolunun denize ulaştığı yerde, modern bir limana sahip, bir ticaret ve kültür şehridir Kıyı kesiminin en önemli ürünleri mısır, çay, fındık, tütün ve patatestir Yurdumuz ormanlarının önemli bir bölümü de Doğu Karadeniz'de bulunur Bu nedenle orman ürünleri sanayi gelişmiştir Bunlardan Giresun yakınındaki Aksu Kağıt Fabrikası önemli bir sanayi kuruluşudur Kıyı dağlarının gerisinde iklimin sertleşmesi yağışların azalmasıyla coğrafi görünüm değişmeye uğrar Kıyıdaki yoğun nüfus,burada seyrekleşmiş, tarım ürünleri yaz kuraklığı nedeniyle buğday ve arpaya dönüşmüştür Kıyıda görülen balıkçılık, burada küçük ve büyükbaş hayvancılığa yerini bırakmıştır Bu kesimdeki en önemli yerleşme merkezleri, Artvin, Gümüşhane, Bayburt ve fiebinkarahisar'dır Bölümün en önemli madeni, Artvin yakınlarındaki Murgul bakır yataklarıdır Orta Karadeniz Bölümü Ordu'nun doğusundan,Bafra ovasının batısına kadar devam eder Bölümü Orta Anadolu Bölgesi'ne doğru sokulmuştur Orta Karadeniz, Doğu Karadeniz Bölümü'ne göre birçok yönden farklılıklar gösterir Buradaki dağların yüksekliği, doğuya göre yarı yarıya düşer (1000 m- 1500 m ) Canik dağları adı verilen dağlar, geniş vadilerle yarılmış, üzerleri aşınarak plato görünümü almıştır Ayrıca, Bafrave Çarşamba ovaları kıyıda geniş düzlükler oluşturur Dağların bu durumu deniz ikliminin iç kısımlara sokulmasına imkân verir Fakat güneye gidildikçe karlı, soğuk bir karasal iklim ile bozkırlar görülmeye başlar Ayrıca bu yer şekilleri, kıyı ile iç kesimler arasında ulaşımın kolaylaşmasını da sağlamıştır Bölümün en önemli şehri Samsun'dur Samsun modern bir limana sahip, demiryolu bağlantısı olan bir sanayi, ticaret ve kültür şehrimizdir Samsun, Havza ve Amasya'nın Türk tarihinde önemli bir yeri vardır 19 Mayıs 1919' da MKemal Atatürk Kurtuluş Savaşını buradan başlatmıştır Ordu, Çorum ve Tokat bölgenin diğer illeridir Diğer önemli yerleşme merkezleri kıyıda Bafra, Çarşamba ve Ünye, İç kesimlerde Merzifon, Turhal, Zile ve Erbaa'dır Mısır, tütün, şeker pancarı en önemli tarım ürünleridir Amasya dolaylarında üzümbağlan geniş yer kaplar İç kısımlara doğru ise tahıl alanları görülür En önemli yeraltı kaynağı linyittir Kuzey Anadolu deprem kuşağının bir kısmı, bölümün içinden geçer Batı Karadeniz Bölümü Bafra ovasının batısından, Adapazarı ovasına kadar devam eder Güneyde genişleyerek Küre , Bolu, Ilgaz ve Köroğlu dağlarını içine alır Bu dağlar Orta Karadeniz dağlarına göre daha yüksektir Dağlar arasında Kastamonu, Bolu, Düzce ovaları yer alır Kıyı kesiminde yağış fazladır İç kesimlerde kar yağışları artar ve şiddetli soğuklar görülür Batı Karadeniz Bölümü sık nüfuslu yerlerden biridir Zonguldak,bölümün en büyük yerleşme merkezidir Gelişmesini çevresindeki zengin taşkömürü yataklarına borçludur Kömüre bağlı olarak, Karabük ve Ereğli'de kurulan demir şehrimi ormanlarının önemli bir bölümü de Doğu Karadeniz'de bulunur Bu nedenle orman ürünleri sanayi gelişmiştir Bunlardan Giresun yakınındaki Aksu Kağıt Fabrikası önemli bir sanayi kuruluşudur Kıyı dağlarının gerisinde iklimin sertleşmesi yağışların azalmasıyla coğrafi görünüm değişmeye uğrar Kıyıdaki yoğun nüfus, burada seyrekleşmiş, tarım ürünleri yaz kuraklığı nedeniyle buğday ve arpaya dönüşmüştür Kıyıda görülen balıkçılık, burada küçük ve büyükbaş hayvancılığa yerini bırakmıştır Bu kesimdeki en önemli yerleşme merkezleri, Artvin, Gümüşhane, Bayburt ve fiebinkarahisar'dır Bölümün en önemli madeni, Artvin yakınlarındaki Murgul bakır yataklarıdır |
|