Ege'nin İşıltısı Yunan Adaları -Midilli Adası

[color="DarkRed"][/i]
Midilli Adası
(Lésvos)


Ege Denizi'nin kuzeydoğusunda bulunan, dağlık bir Yuana adası Yunanistan'ın ana karasından çok Türkiye'nin Ayvallık ilçesine yakın olan ada, Girit ve Eğriboz'dan sonra Yunanistan'ın en büyük üçüncü adasıdırBaşkenti Mytilene'dir Ünlü Yunan şairleri Alcaeus ve Sappho'nun memleketidir Eşcinsel bayan şair Sappho'ya atfen, Lésvos'lu anlamına gelen lesbiyen sözcüğü 1800'lü yıllardan itibaren bayan eşcinsel anlamında kullanılır olmuştur

Tarih öncesi dönemden beri önemli olan ve Karadeniz yolu üzerinde bulunan ada halkı erken bir tarihte Trakya ve Traos'ta sömürgeler kurdu ve adalı tacirler Naukratis'e dek gitti Midilli, nüfuzunu Methymna dışında öbürlerine kabul ettirdi Arkaik dönemde aristokrasinin çeşitli kesimleri arasında şiddetli siyasal çatışmalar meydana geldi

Terpandros, Arion, Alkaios gibi şairlerin ve Theophrastos, Hellanikos gibi filozofların yetiştiği Midilli'de düşün yaşamı canlıydı Kültür sadece erkeklerin tekelinde değildi, örneğin, Rahibe Sappho burada bir genç kızlar okulu kurmuştu Adanın siyasal tarihi İyonya'nınkiyle içiçedirPersler'e boyun eğen Midillililer sonra ayaklandılar ve Delos Konfederasyonu'na katıldılar İÖ 428'de Midilli, Atina egemenliğine karşı ayaklandı Adada yaşayan herkesi öldürmeyi tasarlayan Atinalılar, sonra Midilli'ye bir Klerukhia göndermekle yetindiler

Daha sonra İskerder İmparatorluğu'nun, Mısır'daki Ptolemaios hanedanının, Roma İmparatorluğu'nun sınırları içinde kalan Midilli, Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesi üzerine Bizans'ın payına düştü İstanbul'u Latinler'in işgâlinden sonra bir süre Venedikliler'in elinde kaldı İmparator Yuannes, adayı 1355'te kız kardeşi ile evlenen Cenevizli Françesko Gattulisyo'ya verdi

Bu denli zengin bir tarihe karşın, Midilli tiyatrosu, bir Roma Su Kemeri, Menandros'un güldürülerini tasvir eden mozaikler ve özellikle 1373'te kurulan bir Ceneviz Kalesi dışında Midilli, kazıbilimsel kalıntılar bakımından pek ilgi çekici değildir





1462'de Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katıldı ve Kaptanpaşa eyaletine bağlı bir sancak olarak yönetildi

Midilli sancağı içindeki yönetim birimleri
Midilli Şehri,

Yere (Bere)

Nahiyesi (Midilli’ye bağlı),

Ayasu Nahiyesi (Midilli’ye bağlı),

Mande Nahiyesi (Midilli’ye bağlı),

Herse Nahiyesi (Midilli’ye bağlı),

Kalonya Nahiyesi (Midilli’ye bağlı),

Polihnit Nahiyesi (Midilli’ye bağlı),

Pilimar/Pilmar Kazası,

Molova Kazası,

Yunda Kazası (Ayvalık'a bağlı şimdiki Alibey / Cunda adası)


Balkan Savaşı sırasında da Yunanlılar'ın bir kurşun dahi atmadan işgâl ettiği (Ocak 1913) ada,Londra Antlaşması (30 Mayıs !913) ile Yunanistan'a bırakıldı 1992 yılında yapılan mübadelede adadaki Türk nüfus Anadolu'daki Rum nüfus ile yer değiştirdi

Ada II Dünya Savaşı'nda 4 Mayıs 1941 de Hitler tarafından işgal edilmiştir İşgal yıllarında ada halkının birçoğu Türkiye'ye kaçmıştır


Adaya Yunanistan'dan ulaşmak için deniz ve hava yolu kullanılmaktadırGünde beş kez Atina'dan ve günde bir kez Selanik'ten uçak kalkmaktadır Ayrıca haftada iki kez Sakız(Chios) ve Limni(Limnos) adalarından sefer bulunmaktadır Adanın en yakınında Türkiye'nin Ege kıyıları bulunmaktadır ve adaya Ayvalık, Foça ve Dikili'den feribot seferleri yapılmaktadır Adadaki karayolu ulaşım ağı özellikle başkent Midilli çevresinde gelişmiştir

Ada, 2 büyük körfez; Yera (Geras) ve Kalonya (Kallonis) körfezleri ile çok sayıda koylara ve burunlara sahiptir Adanın en önemli ovaları Kalonya (Kalloni), Ippion, Perama ve Herse (Eressos) ovalarıdır En yüksek dağlar ise Olymbos,Lepetimnos ve Psilokoudouno dağlarıdır Ada zeytin ağacı yönünden zengin olması ile birlikte çam, köknar, çınar, kestane, kayın ağaçları ile de bezenmiştir Adanın batı kesimi çorak, doğu kesimi ise zeytinlik ve çamlıktır







Yerel ekonomi tarıma, özellikle Zeytinyağı üretimine bağlı olup, aynı zamanda hayvancılığa ve balıkçılığa da dayanmaktadır Ovalarda tahıl,turunçgil,zeytin ekimi yapılır Adadaki 13 milyon zeytin ağacından yılda 50 bin ton dolayında zeytinyağı çıkarılmaktadır Türkiye’deki toplam üretim ise 350 bin tonu geçmiştir ağacı ve tütün
Suyunun güzelliğinden dolayı Yunanistan’ın en önemli uzo üretim merkezi olan ada nüfusunun belli bir kesimi de turizm ile ilgilenmektedir Yunanistan'ın Alaçatı'sı olarak da bilinen Molova'ya her yıl binlerce turist gelmektedir
Adanın tek havaalanı Midilli merkezinin 8 km güneydoğusunda yer alır Atina'dan günde 5 kez, Selanik'ten günde 1 kez ve Limni'den de haftada birkaç kez sefer yapılmaktadır

Pire, Kavala ve Sakız adasından haftada birkaç kez düzenli arabalı feribot seferleri yapılmaktadır Selanik, Rodos, Rafina, Limni, Volos, Sisam, Dedeağaç ve Eğriboz'un kuzeydoğusundaki Kymi kasabasından da yine haftanın belirli günleri deniz yolu ile ulaşılabilmektedir

Türkiye'nin Ayvalık, Dikili ve Akçay merkezleri ile de yaz aylarında düzenli feribot seferleri yapılmaktadır Ayvalık'tan hergün saat 1800'de, Foça 'dan Pazartesi-Çarşamba-Cuma-Pazar saat 1800'de, cumartesi saat 1100'de olmak üzere haftada 5 gün, Dikili'den haftada 1 kez feribot kalkmaktadır Altınoluk ile de feribot seferlerinin başlatılması için çalışmalar yapılmaktadır

Midilli adasının 13 belediyesi vardır Limni ve Bozbaba adaları ile beraber 2 154 km² yüzölçümlü ve 115 000 nüfuslu Lesvos yönetim birimini oluşturur Sakız, Sisam ve Ahikerya adalari ile birlikte Saruhan adaları (Doğu Sporatlar) grubuna girer