Magandalık Nedir Ve Neden Maganda Olunur?

Magandalık nedir ve neden maganda olunur?


Türkiye’de son yıllarda artan bir oranda yazılı ve görsel basında magandalık üzerine haberler okumaktayız Maganda gerçekten kimdir, ne yer ne içer, nasıl ve neden maganda olunduğu merak konusudur Türkiye’de magandalık kavramı, öncelikle hızlı sanayileşme döneminde sınıf atlayanların yeni ekonomik statülerini özümseme ve onun gerektirdiği davranışları gösterememe hali olarak tanımlanmaya çalışılmıştır Ancak gelişen olaylar, magandalığın zamansız sınıf atlamaya özgü bir davranış kalıbından çok daha kapsayıcı olduğunu göstermektedir Bu bağlamda magandalık; bireyin kendini görsel, fiziksel ve güç merkezli ifade etmesi veya tersinden bakıldığında ise bireyin davranışlarında zarafetin, aklın, içselliğin, erdemin ve mantığın son derece sınırlı yer alamsı olarak da ifade edilebilir
Maganda, Türkçe sözlükte; görgüsüz, kaba, anlayışsız, terbiyesiz ve uyumsuz kimse olarak tanımlanmaktadır Magandanın bu kadar kapsamlı tanımı dahi, yaşanan olaylar karşısında yüreğimize su serpmekte ve ferahlatamamaktadır Evinizde otururken ziyaretinize gelen davetsiz bir kurşunun, sadece maganda kurşunu ile anlatılması çok eksik ve yavan kalıyor Maganda aynı zamanda katil, aynı zamanda zavallı ve cahil gibi birçok sıfatı da hak ediyor Bir kurşunun öldürdüğü biçarelerin haberlerini okudukça, arkasındaki maganda zihniyetine teröristten daha fazla lanet yağdırmak gerekmektedir

İşin en kötü tarafı ise, magandanın attığı kurşundan sonra mağdur ile ağlaması, pişmanlık duymasına rağmen, tüm bunlardan ders çıkarmak yerine aynı davranış serisine devam etmesidir Bu adeta bir ritüel Bu açıdan magandalar seri katillere daha fazla benzemektedir Zira seri katiller, aynen maganda vakalarında olduğu gibi maktullerinin cenazelerine genelde katılırlar ve onların ailelerine baş sağlığına giderler

Magandaların ruh halini araştırmak için geniş kapsamlı bir enstitü kurulmalı ve bu enstitü her türlü mali olanaklarla donatılmalıdır Toplumda birçok maganda kategorisinin olduğu kuşkusuz doğrudur Ancak bu yazının ağırlıklı ele aldığı, kurşunların arkasındaki magandalardır Gece yarısında müziği kendisiyle birlikte herkese dinleten, tüm ses sınırlamalarını aşarak komşularını rahatsız etmenin umursamazlığında olan zavallı ve bencil magandadan tutun da trafikte tüm araçları tehlikeye düşürme pahasına zikzak çizen magandaya kadar birçok kategoriden bahsetmek mümkün Tüm bu maganda grupların ayrı ayrı ele alınması gerekir

Magandaların kurşununa hedef olan masumların haberleri ‘serseri kurşunların hedefi olan’ gibi cümlelerle kamuoyuna sunulur Kurşun neden serseri olsun ki? Cansız bir metal parçasının akıl gerektiren bir davranışla nitelenmesi yanlıştır Serserinin, serseri kurşunun arkasındaki kaba, cahil ve bencil kişiliğe sahip magandanın ta kendisi olduğunu her defasında açık yüreklilikle ortaya koymak durumundayız Maganda davranışları, basit nitelemelerle ve durumu hafifletici tanımlamalarla anılmamalı Tetiği çekenin, cani, vahşi ve insanlık dışı olduğu hep bir ağızdan haykırılmalıdır Maganda sadece kaba ve cahil değil, aynı zamanda son derce sorumsuz ve düşüncesizdir Zira tetiğini ateşlediği kurşunun nereye gideceği onu ilgilendirmez Maganda davranışlarının nasıl sorunlara yol açacağı bilincine de sahip değildir Bu açıdan bakıldığında maganda, beyinsel olarak da özürlü sayılabilir

Maganda duygusal olarak da son derece hastalıklı bir bünyeye sahiptir En aciz bir yaratığın dahi ateşleyebileceği bir mekanizmayı harekete geçirerek, bir başarıya imza attığını düşünecek kadar hastalıklı bir ruh haline sahiptir Bu hastalıklı yapı magandanın güç ve kudret algısındaki yanılgıdan kaynaklanır Maganda açısından en önemli güç; görsel, kaba ve en fazla gürültü çıkaran şeylerdir Onun beyinsel fikir jimnastiklerine, estetiğe, zarafete ve insanı merkeze alan değer yargılarını düşünecek zamanı yoktur Manganda hep kaba kuvvetten hoşlanır ve kendinden daha kabasını bulduğunda ise tam bir şahsiyet fukaralığı yaşar Bunu onun tüm davranışlarından görebilirsiniz Başkasını ezme sırası kendine geldiğinde ise hiç acıması yoktur

Magandanın dünyasında insan erdemleri, demokrasi, hukuk ve benzeri evrensel kavramlar hiçbir zaman yer etmez ve edemez Magandanın bu kavramları bazen kabul ettiğini itiraf etmesi sadece bir yanılsamadan ibarettir Zira maganda, yaşamda hiçbir anlamlı soruya yanıt aramamıştır Magandanın içselleşmeye, kendi derinliğine inmeye hiç zamanı yoktur

Onun bütün çabası dışa yönelik şovlarla sınırlıdır Bu açıdan maganda dışa yönelik yaptığı tüm faaliyetleri ve başkalarına zarar verici tüm davranışları sadece gücünün ispatına yaradığını düşünür Eğer öyle olmasaydı, neden gecenin bir yarısında yüksek sesle dinlediği her şeyi kendinden başka herkese duyurma gereği hissetsin ki Neden çocuğuna alması gereken sütün parasından, okul giderlerinden kesinti pahasına silahlanıp gürültü çıkaran kurşunlar atsın? İç derinliği son derece sığ olan maganda, dışa yönelik gürültüye aşk derecesinde bağlıdır Magandanın marazi ruh hali, gürültünün gücüne inanmasının magandalar dünyasında ayrı bir yere sahiptir Bu yönüyle magandaların güce tapışını, kendinden daha fazla gürültü çıkaranlar karşısından sus pus oluşunu ve kaba gücün, ya ezeni ya da ezileni olan kişiler olarak karşımıza çıkışını görmekteyiz Dolayısıyla erdem, etik, demokrasi, hukuk, insan hakları gibi evrensel değerler, magandaya son derece yabancıdır Hatta magandalar, cehaletlerinden dolayı çoğu defa bu evrensel değerlere düşmandırlar

Maganda açısından her şey güçle çözülebilir görülmektedir Magandanın güce tapan yapısı ve her şeyi görsele indirgeyen bayağılığı onu daha çok güç simgelerine yatırım yapan hale getirir Maganda çocuğuna kitap yerine silah alır, iri puntolu ve bol resimli gazeteleri okumak onun için gelinebilecek en son entelektüel düzeydir ve mermi almak her zaman daha caziptir

Bu açıdan yaşam, onun için çok sayıda düşmanlarla boğuşulması gereken bir kavga sürecidir Mangandaya yaptıklarının ne kadar yanlış olduğunu anlatmak, sağır bir kişiye şarkı söylemek, kör bir insana tablo göstermek, duygusuza aşktan bahsetmek gibi beyhude bir çabadan ibarettir Zira magandanın gönlü, gözü ve kulağı gerçekler karşısında kapalıdır Tüm bunlara rağmen magandanın bilinçaltına yönelik çalışmalar yapılabilir Bu çalışmalar önce ailede başlamak üzere, okulda, toplumda, siyasette, tiyatroda ve sinemada geliştirilip pekiştirilebilir

Bu kadar cinayete rağmen magandalar, sokaklarımızda yürümekte, kapı komşumuz olarak yaşamakta ve trafikte gündelik yaşamımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır Onları düğünde, dernekte, asker yolculuğunda, maçta ve benzeri tüm etkinliklerde görmek olasıdır Onların şerrinden ve cehaletinden kendimizi korumak için her kurşun sesinde kendimizi sütre gerisine atmaktayız Ancak kurşunun-sesten, aptalın-akıllıdan daha hızlı olduğu günümüzde, birçok yaşam kaybedilmektedir

Görünür magandanın yanında, kendini kamufle eden magandanın da toplumsal, siyasal ve ekonomik yaşamımızda önemli yeri vardır Peki magandaya karşı duyarlı, akılcı ve doğru bir mücadele tarzı nasıl olmalıdır? Önce magandalar konusunda duyarlı olanların öne çıktığı bir platformla buna başlanabilir Bir başka yazıda ise “maganda karşıtı mücadele manifestosu’nu ” irdelemek üzere akıl, ruh ve beden sağlığınızın magandalardan korunduğu günler dilerim

ibal@usakorguk

İhsan Bal

***