Allah'in Cc Sifatlari

bismillahirrahmanirrahim
ALLAH'IN SIFATLARI


Her Müslümanın, Allah'ın bütün kemâl sıfatlarına sahip, noksan sıfatların hepsinden de uzak olduğuna inanması farzdır

TENZİHİ ve Selbi Sıfatlar


Vücûd

Kıdem

Beka

Muhalefetün lil-havâdis:

Kıyam Bi-nefsihî

Vahdaniyet

ZÂTÎ ve SÜBÛTÎ SIFATLAR


Hayât

İlim

İrâde

Kudret

Tekvin

Sem' ve Basar

Kelâm


--------------------------------------------------------------------------------

Vücûd

Bu sıfat, Allah Teâlâ'nın vâr olduğunu ifâde eder Allah Teâlâ'nın varlığı başka bir varlığa bağlı olmayıp, zâtının îcabıdır Yani vücûdu, zâtıyla kaimdir ve zâtının vâcib bir sıfatıdır Bu sebeble Hak Teâlâ'ya Vâcibü'l-Vücûd denilmiştir Bâzı Kelâm âlimleri, Vücûd sıfatına, sıfat-ı nefsiyye adını vermişlerdir Vücûd'un zıddı olan adem (yok olma) Allah Teâlâ hakkında muhaldir Allah'ın yok olduğunu iddiâ etmek, kâinatı ve içindeki varlıkları inkâr etmeyi gerektirir Çünkü her şey'i yaratan ve vâr eden O'dur


--------------------------------------------------------------------------------

Kıdem

Kıdem, Allah Teâlâ'nın varlığının başlangıcı olmaması demektir Allah Teâlâ kadîmdir, ezelîdir Yani önce yok iken sonradan vâr olmuş değildir Geçmişe doğru ne kadar gidilirse gidilsin, Cenâb-ı Hakk'ın vâr olmadığı bir an, bir zaman, tasavvur edilemez Aslında zaman ve mekânı yaratan da O'dur Allah Teâlâ zaman ve mekân kayıtlarından münezzeh, ezelî ve kadîm bir Zât-ı Zülcelâldir Kıdem'in zıddı olan hudûs (sonradan olma, belli bir zamanda yaratılma) Allah Teâlâ hakkında muhaldir


--------------------------------------------------------------------------------

Beka

Beka, Allah Teâlâ'nın varlığının sonu olmaması, daima var bulunması demektir Allah Teâlâ'nın varlığının başlangıcı olmadığı gibi, sonu ve nihayeti de yoktur O hem kadîm ve ezelî, hem de bâki ve ebedîdir Zâten kıdemi sâbit olan bir varlığın, bekası da vâcib olur Beka'nın zıddı fena, yani, bir sonu olmaktır Bu ise, Allah Teâlâ hakkında muhaldir


--------------------------------------------------------------------------------

Muhafeletün lil-Havâdis

Allah'ın, sonradan vücud bulan varlıklara benzememesi demektir Allah Teâlâ ne zâtında, ne de sıfatlarında kendi yarattığı varlıklara benzemez Biz Allah'ı nasıl düşünürsek düşünelim, O, hâtır ve hayâlimize gelenlerin hepsinden başkadır Çünkü hâtıra gelenlerin hepsi hâdis, yani, sonradan yaratılmış, yok iken vâr edilmiş şeylerdir Allah Teâlâ ise, vücûdu vâcib, kadîm ve bâkî, her şeyden müstağnî, her türlü noksandan uzak, bütün kemâl sıfatlara sahip olan İlâhî ve mukaddes bir zâtdır Şübhe yok ki, böyle yüce bir Zât, önce yok iken sonra vâr olan, bil'âhare tekrar zeval bulan varlıklara benzemez Nitekim Cenâb-ı Hak kendi zâtını Kur'ân-ı Kerîm'de: arapça var "Onun "Hak Teâlâ'nın) benzeri yoktur O, her şey'i işitici ve görücüdür" (Şûra 11) sözleriyle tavsif etmiştir Peygamber Efendimiz de (asm) bu mânayı te'yiden: "Her ne ki senin aklına geliyor, işte Allah Teâlâ onun gayrısıdır" buyurmuştur


--------------------------------------------------------------------------------

Kıyam Bi-nefsihî

Allah Teâlâ'nın, başka bir varlığa ve hiçbir mekâna muhtaç olmadan zâtı ile kaim olması demektir Mevcudatın hepsi, sonradan vücuda gelmiştir Bu sebeble de bir Yaradana ve bir mekâna muhtaçdırlar Buna mukabil her şeyin yaratıcısı olan Allah Teâlâ'nın vücûdu, zâtının gereğidir ve varlığı hiçbir şey'e muhtaç değildir Şayet Allah da vâr olabilmek için başka bir varlığa muhtaç olsa idi, O da mahlûk olur ve her şey'in Hâlikı ve başlangıcı olmazdı Halbuki O, her şey'in Hâlikı ve yaratıcısıdır O'ndan başka her şey mahlûktur Hâlık ise, mahlûkuna asla muhtaç olmaz


--------------------------------------------------------------------------------

Vahdaniyet

Vahdaniyet, Allah'ın bir olması demektir Vahdaniyet, Allah Teâlâ'nın kemal sıfatlarının en önemlisidir Çünkü bu sıfat, Allah Teâlâ'nın zâtında, sıfatlarında, fiillerinde bir olduğunu; saltanat ve icraatında ortaksız bulunduğunu ifade etmektedir

ZÂTÎ ve SÜBÛTÎ SIFATLAR



--------------------------------------------------------------------------------

Hayât

Cenâb-ı Hakk'ın hayat sâhibi olması, hayat sıfatiyle muttasıf bulunması demektir Cenâb-ı Hak hakkında vâcib olan bu sıfat, mahlûkatta görülen ve maddenin ruh ile birleşmesinden doğan geçici ve maddî bir hayat olmayıp ezelî ve ebedîdir Bütün hayatların kaynağı olan hakikî hayattır Hayat sıfatı, İlim, İrâde, Kudret gibi kemâl sıfatlariyle yakından ilgilidir Bu sıfatların sâhibi bir zâtın, hayat sâhibi olması zarurîdir Çünkü ölü bir varlığın ilim, irade ve kudret gibi kemâlâtın sâhibi olacağı düşünülemez Bunun içindir ki, hayat sıfatını, Cenâb-ı Hakk'ın ilim, irade ve kudret gibi sıfatlarla vasıflanmasını sağlayan ezelî bir sıfattır, diye târif etmişlerdir Hayat sıfatının zıddı memât, yani, ölü olmaktır Bu ise Allah hakkında muhaldir


--------------------------------------------------------------------------------

İlim

Allah Teâlâ'nın her şey'i bilmesi, ilminin her şey'i kuşatması demektir Bu âlemi en güzel şekilde, en mükemmel bir nizâm üzere yaratan ve onu idare eden Zât-ı Akdes'in, yarattığı varlığı en ince teferruatına kadar bilmesi gerekir Zira hakikatı, faydası, lüzum ve hikmeti bilinmeyen bir şey, nasıl yaratılabilir? O halde yaratıcının bir şey'i yaratabilmesi için, evvelâ ilim sâhibi olması, sonra o ilmin icablarına göre yaratması şarttır Bundan başka, îman ve sâlih amel sâhiplerini mükâfatlandırmak, isyan eden ve kötü yolda olanları da cezalandırmak, ancak bu kimselerin yaptıklarını bütün teferruatı ile bilmekle mümkündür İlmin zıddı cehil, gaflet ve unutkanlıktır Bütün bunlar Hak Teâlâ hakkında muhaldir


--------------------------------------------------------------------------------

İrâde

Allah'ın bir şey'in şöyle olup da böyle olmamasını dilemesi; her şey'i dilediği gibi tayin ve tesbit etmesi demektir Allah Teâlâ kâmil bir irâde sahibidir Bu kâinatı ezelî olan irâdesine uygun olarak yaratımştır Bu kâinatta olmuş ve olacak her şey Allah'ın dilemesi ve irâde etmesiyle olmuş veya olacaktır O'nun her dilediği mutlaka olur, dilemediği de asla vücûd bulmaz Bu hususta Kur'an'da:


"Allah dilediğini yaratır Bir işe hükmederse (yani onu dilerse) ona ancak 'ol' der, o da oluverir" (Âl-i İmrân, 47) buyrulur


Hadîs-i şerîfte de: "Allah'ın dilediği oldu, dilemediği de olmadı" denilmiştir İrâde sıfatından başka meşîet adında müstakil bir sıfat yoktur


--------------------------------------------------------------------------------

Kudret

Kudret, Hak Teâlâ'nın varlıklar üzerinde irâde ve ilmine uygun olarak te'sir ve tasarruf etmesi, her şey'i yapmağa ve yaratmaya gücü yetmesi demektir Allah Teâlâ'nın sonsuz bir kudret sahibi olduğuna ve her şey'e kadir bulunduğuna, görmekte olduğumuz şu kâinat ve ihtiva ettiği güzellik ve şaşmaz nizam en büyük delildir


--------------------------------------------------------------------------------

Tekvin

Tekvin; îcad ve yaratma demektir Tekvin'i mâdum (yok) olan bir şey'i yokluktan çıkarmak, vücûda getirmek diye îzah etmişlerdir Tekvin, Ehl-i Sünnet'in iki hak itikadî mezhebinden biri olan Mâtüridîlere göre, ilim, irade ve kudret sıfatından ayrı bir sıfattır Yine Mâtüridîlere göre, Hak Teâlâ'nın yaratmak, rızık ve nimet vermek, azâb vermek, diriltmek, öldürmek gibi bütün fiilleri, tekvin sıfatına râcidir Onun eser ve tecellîsi sayılır Bunlara sıfat-ı fi'liyye (fiilî sıfatlar) da denilir Kudret ve tekvin, birer kemal sıfatı olup zıdları olan acz, Allah hakkında muhaldir Eş'arîlere göre ise: Allah'ın tekvin sıfatı diye ayrı, müstakil bir sıfatı yoktur Tekvin, kudret sıfatının makdûrata (yaratılması takdîr edilmiş şeylere) yaratma ânında taallûkundan ibarettir Yani tekvin, kudret sıfatı içinde itibarî bir vasıf olmaktadır Allah Teâlâ'ya Mükevvin isminin verilmesi, O'na, kudret sıfatından ayrı, Tekvin adında bir sıfatın isnâd edilmesini gerektirmez İcad etmek, yaratmak, bilfiil vücuda getirmek, Hak Teâlâ'nın Kudret sıfatıyla olur Mâtüridîler Tekvin sıfatını Kudret sıfatından ayrı bir sıfat kabûl ettiklerinden, zâtî ve sübûtî sıfatları 8 olarak sayarlar Eş'arîlere göre ise bu sıfatlar 7'dir (Sıfât-ı Seb'a)


--------------------------------------------------------------------------------

Sem've Basar

Allah'ın her şey'i işitip, her işi görmesi demektir Sem' ve basar sıfatları da Allah'ın ezelî ve ebedî kemâl sıfatlarındandır Allah'ın işitip görmesine, uzaklık - yakınlık, gizlilik - açıklık, karanlık - aydınlık gibi mefhumlar bir engel teşkil edemezler O, içimizdeki fısıltıları, kalbden ve gönülden yaptığımız duaları işitir Hikmetine uygun şekilde karşılık verir Hak Teâlâ'nın Semî' ve Basîr, yani, her şey'i en iyi işitici ve en iyi görücü olduğu, Kur'ân-ı Kerîm'de defalarca zikredilmiştir Sem' ve Basar sıfatları birer kemâl sıfatı olduğundan, zıdları olan a'mâlık (görmemek) ve sağırlık (işitmemek) Zât-ı Bârî hakkında muhal olan noksan vasıflardandır


--------------------------------------------------------------------------------

Kelâm

Allah Teâlâ'nın harfe ve sese muhtaç olmadan konuşması demektir Allah Teâlâ'nın kelâm, yani, söyleme, konuşma sıfatı vardır Bu sıfat ezelî ve ebedîdir Bu sebeble Allah'a Mütekellim denilir Kur'ân-ı Kerîm'e de Kelâmullah tabir edilir Allah'ın peygamberlerine bildirdiği vahiyler, onlara verdiği İlâhî kitablar, mahlûkatına gönderdiği ilhamlar, hep O'nun Kelâm sıfatının bir tecellîsidir