İlâhî Bir Yasağı Çiğneyen Kimsenin Ne Diyeceği

ilâhî bir yasağı çiğneyen kimsenin ne diyeceği
İLÂHÎ BİR YASAĞI ÇİĞNEYEN
KİMSENİN NE DİYECEĞİ

Âyetler
1 “Şeytan seni bir kötülüğe sevketme girişiminde bulunursa, hemen Allah’a sığın”
Fussilet sûresi (41) 36


2 “Allah’tan korkup kötülükten sakınanlar şeytanın bir vesvesesine uğrarlarsa, Allah’ı hatırlayıp hemen doğru yolu görürler”
A’râf sûresi (7) 201


3 “Onlar bir kötülük yaptıkları veya kendilerine zulmettikleri zaman Allah’ı hatırlayıp günahlarının bağışlanmasını dilerler Zaten günahları Allah’tan başka kim bağışlayabilir ki! Bir de onlar yaptıkları günahlarda, bile bile ısrar etmezler İşte onların mükâfatları, Rableri tarafından bağışlanma ve altından ırmaklar akan, içinde ebedî kalacakları cennetlerdir Hayırlı ameller yapanların mükâfatı ne güzeldir”
Âl-i İmrân sûresi (3), 135, 136


4 “Ey mü’minler! Hepiniz Allah’a tövbe edin ki kurtuluşa eresiniz”
Nûr sûresi (24) 31

Bu âyet-i kerîmeler bizi öncelikle iyi mü’min olmaya teşvik etmektedir İyi mü’min, Allah’tan korkup günahlardan sakınan kimsedir İnsan, kendini yaratana duyduğu derin saygının bir gereği olarak O’nun buyruklarını yapmaya, yasaklarından kaçınmaya mecburdur Bununla beraber Cenâb-ı Hakk’a karşı istemeden yaptığı hataları, birtakım kusur ve noksanları elbette olacaktır O zaman da Rabbini hatırlayacak, O’nun kendisine bu davranışları yasakladığını düşünecek, affını elde etmediği takdirde işlediği günahların hesabını kendisinden birer birer soracağını göz önüne getirecek ve hemen Mevlâsına el açarak, yaptığı kusurlardan dolayı O’nun affını ve mağfiretini dileyecektir Tövbe ve istiğfâr etmek için kesinlikle vakit kaybetmeyecektir “Nasıl olsa tövbe ve istiğfâr ederim” gafletine kapılmayacaktır Çünkü yarın veya daha sonra tövbe ederim düşüncesi de şeytanın bir oyunudur Zira insan yarına çıkacağından, şu andan sonrasını yaşayacağından kesinlikle emin değildir Yüce Rabbimiz bunların yanı sıra bizden yapmakta olduğumuz o günahı hemen terk etmemizi de istemektedir Kitabımızın 14-25 numaralı hadislerinin bulunduğu “Tövbe” bahsinde, 1873-1883 numaralı hadislerin bulunduğu “İstiğfâr” bölümünde bu konu âyet ve hadislerle daha geniş bir şekilde ele alınmıştır
Bu âyet-i kerîmeler bizi, iyi mü’min olabilmek için ebedî düşmanımız şeytana karşı uyanık bulunmaya, onun oyunlarına gelmemeye teşvik etmektedir Yukarıdaki ilk iki âyet-i kerîmede Allah Teâlâ, içinde şeytanın iğvâsını, şöyle yap böyle yap diye kötülüğe doğru ittiğini hisseden kimsenin, hiç vakit kaybetmeden hemen Rabbine sığınmasını tavsiye buyurmaktadır İçinde günaha doğru bir meyil veya bir kimseye karşı öfke hisseden yahut nefsin başka telkinleriyle burun buruna gelen insanın yapacağı tek şey, o duyguları yaratana sığınmaktır Öyle ya, iri ve azgın köpeklerin hücumuna uğrayan bir kimsenin yapacağı en iyi hareket, köpeklerin sahibine sığınmaktır İslâm büyüklerinden biri ile talebesi arasında geçen şu konuşma da bunu göstermektedir:
- Şeytan seni fenalığa teşvik ederse ne yaparsın?
- O duygudan kurtulmaya gayret ederim
- Şeytan aynı duyguları bir daha telkin ederse?
- Yine o duygulardan kurtulmaya çalışırım
- Şeytan seni tekrar baştan çıkarmaya çalışırsa?
- Ben yine ondan kurtulmaya gayret ederim
- Bu uzun iş, oğlum! Düşün, yolda giderken önüne bir koyun sürüsü çıksa, sürünün köpeği havlayarak yanına gelip sana yol vermese ne yaparsın?
- Köpekle mücadele eder, yolumdan çekilmesini sağlarım
- Bu da uzun iş, evlât! Sürünün çobanından yardım iste de, köpeği yolundan çeksin
Hata, günah, yanılma insan içindir Zira insan melek değildir Kötü duyguların yoğun tesiri altında kalan veya istemeden de olsa bir günaha bulaşan kimse hemen Rabbine yönelmeli, O’na sığınmalı ve kendisini bağışlaması için yalvarmalıdır Üçüncü âyet-i kerîmede müjdelendiği üzere, Cenâb-ı Mevlâ böyle davranan kullarını bağışladığı gibi, onlara altından ırmaklar akan, içinde ebedî kalacakları cennetler ikram edecektir
Hadis
1811 Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Bir kimse ‘Lât ve Uzzâ hakkı için’ diye yemin edecek olursa, hemen ardından ‘lâ ilâhe illallah’ desin Yine bir kimse arkadaşına ‘Gel, seninle kumar oynayalım’ derse, hemen sadaka versin”
Buhârî, Tefsîru sûre (53), 2, Edeb 74, İsti’zân 52, Eymân 53; Müslim, Eymân 5 Ayrıca bk Ebû Dâvûd, Eymân 3; Tirmizî, Nüzûr ve’l-eymân 18; Nesâî, Eymân 11; İbni Mâce, Keffârât 2
Açıklamalar
Hadisimizde İslâmiyet’e ters düşen iki davranış ele alınmaktadır Bunlardan biri, yemin ederken Allah’ın adıyla değil de, Câhiliye devrinde olduğu gibi “Lât ve Uzzâ hakkı için” diye putların adıyla yemin eden kimsenin durumudur
Lât, Tâif’te Sakîf kabilesinin taştan yapılma putuydu Hicretin 9 yılında Tâif halkı müslüman olunca onu yerle bir ettiler Uzzâ ise Gatafân kabilesinin taptığı bir sakız ağacıydı Resûl-i Ekrem Efendimiz Hâlid İbni Velîd’i göndererek bu ağacı kestirmişti Bu iki putun mahiyeti ve nerede bulunduğu hakkında başka görüşler de vardır Başka kabilelerin muhtelif adlarla anılan daha başka putları vardı Meselâ yine taştan yapılma Menât putuna Hüzeyl ve Huzâa kabileleri taparlardı Onlar adına kurban keserler, yağmur yağdırmasını dilerlerdi İslâmiyet’in daha Resûlullah Efendimiz zamanında Arabistan’a yayılmasıyla birlikte bütün bu putlar parçalanıp atıldı
Hadisimizde geçtiği şekilde putlar adına yemin edilmesi, daha çok İslâm’ın ilk yıllarındaki müslümanları ilgilendirmektedir Onlar İslâmiyet’ten önce ‘Lât ve Uzzâ hakkı için’ diye yeminederlerdi Ya müslüman olduktan sonra dil alışkanlığı ile yine aynı şekilde yemin ederlerse durum ne olacaktı? Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem burada dolaylı olarak önemli bir şeye işaret buyurmaktadır İnsan, ancak değer verdiği şeyler üzerine yemin edebilir İslâmiyet’in gelmesiyle birlikte gerçeği öğrenen ve artık putlara değer vermeyen bir müslüman, olsa olsa dil alışkanlığı dolayısıyla putlar adına yemin edebilir Kasıtsız yapılan hatanın cezası yoktur Bu dil sürçmesinin kefâreti ‘lâ ilâhe illallah’ veya bazı rivayetlere göre “lâ ilâhe illallahü vahdehû lâ şerîke leh” (İbni Mâce, Keffârât 2) diyerek tövbe ve istiğfâr etmektir Zira insan bu kelime-i tevhidi söylemekle, biricik ilâhın Allah olduğunu, ondan başka bir ilâh bulunmadığını belirtmektedir Eğer bir mü’min dil alışkanlığı ile değil de, gerçekten putlara değer verdiği için yemin etmişse, kelime-i tevhidi söylemekle hem yeniden iman tazelemiş hem de bu günahına tövbe etmiş olur Bazı câhil müslümanların “Şu işi yaparsam yahudi olayım” veya “Şu işi yaparsam dinden çıkayım” diye yemin etmeleri de buna benzemektedir Müslüman bir adam o işi yaparsa gerçekten dinden çıkmış mı olur? Hayır, bu yemin, mânası olmayan bir sözdür Daha doğrusu bu sözün bir yemin değeri yoktur Bu tür sözleri sarfedenlerin herhangi bir kefâret ödemesi gerekmez, onların sadece tövbe ve istiğfâr ederek “lâ ilâhe illallah” demesi yeterlidir Uygun olmayan yeminler ve onları yapanların durumu hakkında 1555 ve 1711-1715 numaralı hadislerde bilgi verilmiştirHadisimizin ikinci kısmında, arkadaşına, “Gel, seninle kumar oynayalım” diyen birinin veya “Kim oyunu kaybederse şunu alsın” diyen kimsenin, bu sözün vebâlinden kurtulabilmek için, kumara harcayacağı o parayı yahut herhangi bir parayı sadaka olarak hemen bir fakire vermesi tavsiye edilmektedir Zira iyiliklerin kötülükleri yok etmesi, İslâmiyet’in ortaya koyduğu bir esastır Vereceği sadaka, bu anlamsız sözün çirkinliğini silebilir Zaten güzel dinimiz kumar gibi ocaklar söndüren ve insanlara şahsiyetlerini kaybettiren belâları kesinlikle yasaklamıştır
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Putlar üzerine yemin etmek günahtır Yanılıp da yemin eden kimse “lâ ilâhe illallah” diyerek tövbe etmeli, böylece hatasını telâfi edip imanını yenilemelidir
2 Kumar oynamak haram, bir başkasını kumar oynamaya davet ve teşvik etmek günahtır Böyle davranmanın kefâreti hemen sadaka vermektir; zira iyilikler, kötülükleri yok eder
Riyazüs Salihin