Hıristiyanlık Tarihi

«Hıristos» da denen (Yunanca «khristos», kutsanmış'tan) İsa Peygamber'e inananların ve öğretisini benimseyenlerin dinidir İsa, Roma imparatoru Augustus zamanında Yahudiye'de (bugünkü Filistin), Beytüllahm'da Bakire Meryem'den doğdu 30 yıl kadar sonra, Kudüs'te imparator Tiberius'un saltanatı döneminde çarmıha gerilerek öldürüldü

Mesaimin kapsamı ve özgünlüğüyle ilgi çeken İsa, Hıristiyanlarca (bugün l milyardan fazladır) İnciri, yani sınırsız bir merhamet yoluyla insanların nasıl kurtulacağını bildiren «Mü j de »yi öğretmek üzere dünyaya indirilmiş, Tanrı'nın oğlu kabul edilir

İsa'nın öğretisi köklerini Yahudi dininden alır O, yaşadığı sürece Yahudi yasalarını kaldırmağa çalışmadı, kendisi de o yasalara uydu Her zaman, Tanrı sevgisinin (bu sevgi onun için,insan sevgisinden ayrılmaz) basit bir görünüşün ötesinde geliştiğini ve «ruhun sözden (kelâm) üstün olduğunu» göstermeğe çalışmıştı

Kendisine ilk iman edenler (havariler) Yahudiler arasından geliyordu, ama, çarmıha gerildikten, göğe çekilip tanrısal ruhun nefesiyle yeniden dirildikten sonra, onun havarileri anladılar ki, «Müjde» yalnız Yahudiler için değil, bütün insanlar içindir

Asyalı bir Yahudi olan havari Paulus, Hıristiyan olduktan sonra, İsa dinini Yahudi olmayan ülkelere götürmekle görevlendirildi 45 yılından başlayarak (İsa'nın ölümünden on iki yıl kadar sonra), Küçük Asya ve Yunanistan'ı dolaştı, oralarda birçok Hıristiyan topluluğu kurdu Roma'da, İsa havarilerinin başkanı olan ve günün birinde Vatikan'da işkenceyle öldürülen Petrus ile buluştu Petrus'un öldürüldüğü yere yapılan mezarı, daha sonra, Hıristiyan dininin merkezi sayıldı (Vatikan)

İlk Hıristiyanlar

İncil dininin yayılması, o tarihlerde, uçsuz bucaksız Roma İmparatorluğu'nda hüküm süren barıştan ve bu barışın yarattığı ulaşım kolaylıklarından yararlandı Bütün inanışları hoşgörüyle karşılayan Roma Devleti, Hıristiyanlara vahşîce eziyet etti Aslında Roma, kendi bakımından haklıydı; köleleri bile bağrına basan ve tek bir Tanrı tanıyarak, imparatorluğun tanrılığım inkâr eden bir dine göz yumamazdı

Ama bu güç dönem 310 yılı sonlarına doğru, imparator Constantinus'un rakiplerini yenerek Hıristiyanları himayesine almasıyla ve Milano Fermanı'nın (313), tam bir iman özgürlüğü tanımasıyla son buldu 330'da, Constantinus imparatorluğun ikinci başkenti Konstantinopolis'i (İstanbul) kurdu; bu «Yeni Roma», bir din merkezi oldu ve doğu Hıristiyanlarını, Roma yerine, kendine çekti

Bizans imparatoru ile dört patriğin (en önemlisi Konstantinopolis patriğiydi) çevresinde toplanan doğu Hıristiyanları, bambaşka bir anlayışta gördükleri Latin kardeşlerini kendilerine her gün biraz daha yabancı buluyorlardı Üstelik, Konstantinopolis'te, imparator ile patrik, Hıristiyanların lideri olarak Roma'daki papayı tanımağa yanaşmıyorlardı

Papalık ve Batı Hıristiyanları

Batıda da Hıristiyanlık kara günler geçiriyordu X ve XI yylarda, derebeylik töreleri kilise hiyerarşisine sızmış, kilise bağımsızlığını yitirmişti Ama reformcu papaların etkinliğiyle kilise yavaş yavaş, İncil mirasının yöneticisi ve bekçisi görevine döndü

XIV ve XV yyda, bu büyük kargaşalıklar (savaşlar, salgın hastalıklar) döneminde, 1378'den 1417'ye kadar batı kilisesinde biri Roma'da, biri Avignon'da iki papa aynı zamanda saltanat sürüyordu Sonunda Roma Papalığı galip geldiyse de, Hıristiyan âleminde, çok zengin ve İncil ilkelerinden iyice uzaklaşmış bir kiliseye karşı gelişen geniş Reform akımını önleyecek gücü bulamadı

Protestanların Reformu

Bir Sakson keşişi olan Martin Luther (1483-1546) haksız saydığı papalık otoritesine karşı çıktı Milyonlarca Hıristiyan'ı ve Protestan'ı da birlikte sürükledi ve bunlar artık Rönesans'la yozlaşmış Roma'ya boyun eğmek istemediler İşe hükümdarlar karıştı ve korkunç din savaşları, XVI ve XVII yylarda Avrupa'yı kasıp kavurdu Luthercilik özellikle Almanya ve İskandinavya'da iyice yerleşti

Başka bir Protestan, Fransız Jean Calvin (1509-1564) ise İsviçre ve sonra da Fransa'da dinde Reform hareketini geliştirdi Kalvinizm Hollanda ve İskoçya'da iyice yerleşti

İngiltere'de Protestanlık, Henry VII Fin kızı kraliçe Elizabeth I sayesinde, kendine özgü bir ulusal kilise, (Anglikanizm) biçimini aldı
Otuzyıl Savaşı'nın (din savaşlarının sonuncusu) bitiminde, Vestfalya Antlaşmaları imzalanırken (1648) batı Hıristiyanlığı dağılmış, doğu Hıristiyanlığı ise (Rusya dışında) Türklere boyun eğmişti

XVII yy, İtalya'da, İspanya'da ve özellikle Fransa'da, maneviyatçılığın parlak bir canlanışına sahne oldu Ama XVIII yyda (aydınlık yüzyıl ve Voltaire yüzyılı) yenilgiye uğradı

Bu anlayış, Hıristiyanlık anlayışına, yani Hıristiyan inancının herkesçe tanınmasına dayandırılmış bir uygarlığa indirilen öldürücü darbe 1789 Fransız Devrimi'yle zafere ulaştı XIX yyda bilim ve tekniğin kaydettiği ilerlemeler, kiliseleri çağdaş toplumdan ayıran uçurumları genişletti

Balık ve Kuzu

Yunanca balık ichthus'tur; bu sözcük belki de «İsa-Hıristos, Tanrı'nın oğlu, kurtarıcı» anlamına gelen lesous CHristos THeou Uios Sâter kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuştur Bunun içindir ki, ilk Hıristiyanların sığındığı Roma katakomplarında balık, duvar resimlerinde İsa'yı tasvir eder

Saflığın ve temizliğin simgesi olan kuzu da, dünyanın günahlarını ödemek üzere kurban edilmiş İsa-Hıristos'u temsil eder Kuzu ve balık ilk yüzyılların baskı altındaki Hıristiyanlarınca birbirlerini tanıma işareti, «parola»ydı

Bir Milyarı Aşkın Hıristiyan

Hıristiyan dinine mensup olanların sayısı, günümüzde 1,043,000,000'u bulmuştur Bunların dağılımı şöyledir: Katolikler (624,000,000), Ortodokslar (124,000,000), Protestanlarla Anglikanlar (295,000,000)



(Solda) İsa'nın Vaftiz Edilişi (Ravenna mozaiği, VI yy) Bu ve benzeri törenler bazı dinlerde çocuğun topluma katılma simgesi sayılır Birçok Hıristiyan ülkede vaftiz kayıtları uzun süre nüfus kütüğü yerine geçmiştir

(Ortada) Martin Luther vaaz kürsüsünde, bir Alman duvar halısından bölüm

(Sağda) Jean Calvin'in bir portresi Özel koleksiyon, Cenevre



Hıristiyanlar başlangıçta korkunç işkencelere göğüs gerdiler: sağdaki tablo bu yolda işlenen cinayetleri gösteriyor Solda, 24 ağustos 1572 gününe rastlayan Saint-Barthelemy katliamı
Teizm Tarihi,Süryanilik Tarihi,Vaftiz Tarihi,Yezidilik Tarihi,Zerdüştlük Tarihi,Hac Tarihi,
Musevilik Tarihi,İbrahim Peygamber Tarihi,İsa Peygamber Tarihi,İslam Dini ,
Hacı Bektaş Tarihi,Hıristiyanlık Tarihi,Şamanizm Tarihi,Yılbaşı ve Noel Tarihi,
Totemizm Tarihi,Dionysos ve Orphik Din Tarihi,İslam Dini,4 incil tarihi, aforoz tarihi, afrika dinleri tarihi, antoinizm tarihi, ateizm tarihi, ateşe tapma tarihi, bahailik tarihi, bektaşilik tarihi, buda tarihi, budizm tarihi, calvincilik tarihi, deizm tarihi, dinler tarihi, gnostisizm tarihi, hinduizm (brahmancılık) tarihi, hurufilik tarihi, islam dini, jainizm tarihi, jean calvin tarihi, katoliklik tarihi, kilise ve papalık tarihi, kızılbaşlık tarihi, manicilik tarihi, masonluk tarihi, nuh peygamber tarihi, panteizm tarihi, paskalya bayramı tarihi, patrikhane tarihi, reform tarihi, taoculuk tarihi, yusuf peygamber tarihi, şeytan tarihi, şintoizm tarihi