Karı Sözcüğü Eski Türkler’De Hangi Anlamda Kullanılmıştır

türk tarihi-eski türkler tarihi-türk tarihinde sözlerin anlamlari





“Karı, eski Türkler’de ‘karış’ demektir Aynı zamanda karı sözü bez ölçülen bir arşının adıydı Kaşgarlı Mahmud, bu deyişi şöyle açıklıyordu: ‘Karı, bez ölçülen arşın demektir Karı, yani karış sözünden alınmıştır Mânâsı bakımından Arapça’ya da uygun düşmüştür Çünkü elin karışı ile bez ölçülen arşın, hem Türkçe ve hem de Arapça’da, aynı sözler ile karşılanmıştır

Yine aynı kaynak, bunun için başka bir örnek de vermekteydi: ‘Ol bözig karşattı’ demek, ‘O, bezi ölçtü’ demektir Kelime mânâsı ise, ‘karışlattı’ diye açıklanabilir

Yine aynı kaynak bu konuda bize bir atasözü bile vermektedir: ‘Erngenge elig karı böz üm tikemes’ Bu atasözü, dil ve mânâ bakımından, çok eski bir öz göstermektedir Atasözünün anlamı ise, ‘bekar kişinin elbisesi, elli arşın bezden bile dikilemez’ demektir Fakat bu atasözü ile söylenmek istenen şey ise, çok derin ve geniştir Nitekim aynı kaynak, bu atasözünün açıklamasını da şöyle yapıyordu: ‘Bekar kişiye, elli arşın bez bile elbise olamaz demektir Çünkü başkaları, bekarlara ne bir öğün verir ve ne de onların iyiliğini ister Bu söz, evlenmeyi salık vermek için söylenmiştir’

Uygurlar’da da karı sözü, arşın manasına söyleniyordu Eski Uygur anlaşma ve senetlerinde, ‘eski bağlık’, yani ‘iki topluk bez’ ve ‘uzun arşınlık bez’ yani, ‘uzun karıta böz’den söz açılıyordu Eski Türkler’deki ölçü sistemlerinin çok daha derinlerine gidilebilir

Batı Türkleri arasında karı sözünü, ‘arşın’ manasına olarak, yalnızca Mısır’daki Memlûk Devleti’nde görüyoruz Abu Hayyan, bizim karı sözümüzün yanında, Türkçe karı sözünü de, yine arşın manası ile yazıyordu”


Kaynak; (Bahaeddin Ögel, Türk Kültür Tarihine Giriş, c5, s372-373)