Mahya Sanatı

Mahya Sanatı

Cami minareleri arasına gerilen iplere takılan ampuller vasıtasıyla dini önem taşıyan söz ya da sembollerin ışıklandırılarak yazılması sanatıdır mahya

Elektrik ve ampulün henüz icad edilmediği devirlerde, bir caminin iki minaresi arasına gerilen bir halattan küçük kandiller sarkıtarak gece karanlığına özlü ve güzel sözler yazılır ya da tasvirler yapılırdı Mahya sanatı olarak adlandırılan bu gelenek ile Ramazan ayının gelmesi ile birlikte, görsel olarak da insanlara doğru, eğitici ve öğretici güzel sözlerle hitab etmek ve bilgilendirmek için geliştirilmiş bir sanat

Ampullerle yapılmadan önce kandiller vasıtasıyla yapılan ve çok emek gerektiren bir işmiş ve her nekadar şuan ampulle yapılıyor olsada zor olan mesleklerden biridir

Dünyada şuan bu işi yapan 3 mahya ustası vardırBunlarda zaten beraber çalışmaktadırlarBu 3 kişiden biri olan Kahraman Yıldız sözleri: “Mahyacılık biraz zor iş Yaz, kış, soğuk, tipi demeden minare tepelerine çıkacaksınız Yerden 100 metre yukarıda hava şartları çok daha sert oluyor Buna dayanmak kolay değil Sabır ve sevda isteyen bir iş Bizim yanımıza yardımcı eleman veriliyor; ama fazla dayanamıyorlar Bir yolunu bulup ya başka bölümlere geçiyorlar ya da bu işi yapamayacaklarını söylüyorlar”





Mahyacılık sanatı;

diğer Müslüman ülkelerde olmayan, Türklere mahsus örf, âdet ve kültürüdür Türkler, memleket mimarisinde zamanlarına göre büyük ilerlemeler yapmış, dinî binaları çok güzel bir şekilde süsleyerek ölümsüz eserler bırakmışlardır Bu eserlerden biri olan Mahya; Ramazanda büyük camilerin karşılıklı iki minaresi arasında, ip gerilerek asılan ve geceleri yakılarak meydana getirilen ışıklı şekil veya yazılardır Bu iş sadece Ramazan ayına mahsus olduğu için, bu deyim Farsça aylık manasına gelen "mahiye" kelimesinden türemiştir

Gerçekten de mahyalar, dini ve milli gün ve gecelerimizde akşamdan sabaha kadar o heyecan ve kutsiyeti gökyüzünde sergileyerek ilan eden üstün zekanın eseridir Başta Ramazan ayı olmak üzere, diğer önemli gün ve gecelerin akşamında minareler arasında ışıklı yazı yazma ve şekil yapma sanatı olan mahya, bir Türk buluşudur

Mahyalar, her ne kadar diğer ulvi gecelerde etrafa ışık saçarak mesaj verirse de, o daha çok ramazan gecelerinde, minare ve camilerimizin elmas gerdanlıklarıdır

Mahyacı, yazı veya şekli önce kareli kağıt üzerinde planlar Her bir kareye isabet eden çizgiye göre yapılacak düğümleri hesaplar Sonra ayrı ayrı iplere kandiller (lambalar) dizilir Böylece harf ve çizgiler sırasıyla minareler arasındaki yerini alır İşte o zaman mahya ustaları bir ömür boyu kazandığı hünerle, aylardan beri büyük bir titizlik ve gizlilik içerisinde hazırladığı tasarılarını uygulama alanına koyarak, sema ekranında sergiler Bütün bu işler eskiden bir sır, bir rekabet ve bir yarışma havasını da taşırdı Her gece yeni bir mahya kuranlar olduğu gibi, teravih namazından önceki mahyasını, teravihten sonra yeni bir mahya ile değiştirme ustalığına sahip, mesleğinin aşığı, sanat rekabetine gönül vermiş ünlü mahyacılar da vardı Usta mahyacılar, namazdan önce gerdikleri mahyayı, herkes teravihte iken, birkaç saat içerisinde yenisiyle değiştirirdi Diğer camilerin mahyacılarına bir bakıma tatlı bir meydan okuyuş anlamına gelen bu gösteriyle, unutulmaz ramazan gecelerine renk ve heyecan katarlar