Sirius (Akyıldız)

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-17-2012

Sirius (Akyıldız)

Sirius Büyük Köpek Takımyıldızı’nda yer alan bir çift yıldızdır

Bu çift yıldızdan Türkçe’de Akyıldız adıyla bilinen Sirius-A bileşeni (? CMa / ? Canis Majoris/ Büyük Köpek Takımyıldızı’nın alpha yıldızı), görünür kadiri bakımından gökyüzündeki en parlak yıldız olup, -1

47 görünür kadir derecesiyle, kendisine görünür kadiri bakımından en yakın olan türlerine göre yapılan, Canopus’a oranla onun iki katı kadar parlaktır ve geceleyin görülen gökyüzünde bu görsel görünüş önemiyle baş rolde bulunmaktadır

Çıplak gözle tek yıldızmış gibi görünen Sirius, aslında, tayfyıldız sınıflandırma sisteminde A1V sınıfında bulunan Sirius-A ile DA2 sınıfına giren, Sirius-B olarak adlandırılan bir ak cüce’den oluşan bir çift yıldızdır

Sirius-A

Sirius-A bu parlak görünümünü aslında aydınlatma gücünün yanısıra Güneş Sistemi’mize yakınlığına borçludur

Güneş’imize 2

6 parsek (8

6 ışık yılı) uzaklıkta oluşundan dolayı, Sirius Sistemi uzaydaki yakın komşularımızdan biridir

Sirius-A kütlesi bakımından Güneş’imizin iki katı olup, 1

42’lik bir mutlak kadir’e sahiptir

Aydınlatma gücü Güneş’imizin 25 katı olmakla birlikte, Canopus veya Rigel gibi diğer parlak yıldızlarınkine oranla aşağıda kalır

Sirius Sistemi’nin yaşı 200 milyon – 300 milyon yıldır

Sistemin oluşma başlangıcında baş rolü oynayan iki mavimsi yıldızdı

Bu iki yıldızdan da kütlesi bakımından baş roldeki, vaktiyle, kaynaklarını tüketerek, dış katmanlarını kaybetmeden önce kızıl dev haline gelmiş ve yaklaşık 120 milyon yıl önce, bugünkü halini almak üzere, yani bir ak cüce haline gelmek üzere içine çökmüş Sirius-B yıldızıdır

Sirius, aynı zamanda, yer aldığı takımyıldızdaki önemli rolünden dolayı, geleneklerde köpek-yıldız olarak da adlandırılır

Bu yıldız pek çok mitolojik ve folklorik öykülere Güneş’ten bağımsız bir biçimde konu olabilmiştir

Sirius-A’nın eliyak doğuşu antik Mısır’da Nil Nehri’nin taşmalarını, antik Yunan’da “köpek günleri”nin (kavurucu sıcak günler) başlangıcını, Polinezya’da kışı haber veriyor, Pasifik Okyanusu’nda ise gemicilere önemli bir işaret oluyordu

07-17-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sirius (Akyıldız) Sirius (Akyıldız) Sirius Büyük Köpek Takımyıldızı’nda yer alan bir çift yıldızdır Bu çift yıldızdan Türkçe’de Akyıldız adıyla bilinen Sirius-A bileşeni (? CMa / ? Canis Majoris/ Büyük Köpek Takımyıldızı’nın alpha yıldızı), görünür kadiri bakımından gökyüzündeki en parlak yıldız olup, -147 görünür kadir derecesiyle, kendisine görünür kadiri bakımından en yakın olan türlerine göre yapılan, Canopus’a oranla onun iki katı kadar parlaktır ve geceleyin görülen gökyüzünde bu görsel görünüş önemiyle baş rolde bulunmaktadır Çıplak gözle tek yıldızmış gibi görünen Sirius, aslında, tayfyıldız sınıflandırma sisteminde A1V sınıfında bulunan Sirius-A ile DA2 sınıfına giren, Sirius-B olarak adlandırılan bir ak cüce’den oluşan bir çift yıldızdır Sirius-A Sirius-A bu parlak görünümünü aslında aydınlatma gücünün yanısıra Güneş Sistemi’mize yakınlığına borçludur Güneş’imize 26 parsek (86 ışık yılı) uzaklıkta oluşundan dolayı, Sirius Sistemi uzaydaki yakın komşularımızdan biridir Sirius-A kütlesi bakımından Güneş’imizin iki katı olup, 142’lik bir mutlak kadir’e sahiptir Aydınlatma gücü Güneş’imizin 25 katı olmakla birlikte, Canopus veya Rigel gibi diğer parlak yıldızlarınkine oranla aşağıda kalır Sirius Sistemi’nin yaşı 200 milyon – 300 milyon yıldır Sistemin oluşma başlangıcında baş rolü oynayan iki mavimsi yıldızdı Bu iki yıldızdan da kütlesi bakımından baş roldeki, vaktiyle, kaynaklarını tüketerek, dış katmanlarını kaybetmeden önce kızıl dev haline gelmiş ve yaklaşık 120 milyon yıl önce, bugünkü halini almak üzere, yani bir ak cüce haline gelmek üzere içine çökmüş Sirius-B yıldızıdır Sirius, aynı zamanda, yer aldığı takımyıldızdaki önemli rolünden dolayı, geleneklerde köpek-yıldız olarak da adlandırılır Bu yıldız pek çok mitolojik ve folklorik öykülere Güneş’ten bağımsız bir biçimde konu olabilmiştir Sirius-A’nın eliyak doğuşu antik Mısır’da Nil Nehri’nin taşmalarını, antik Yunan’da “köpek günleri”nin (kavurucu sıcak günler) başlangıcını, Polinezya’da kışı haber veriyor, Pasifik Okyanusu’nda ise gemicilere önemli bir işaret oluyordu