Toy (Eski Türk Meclisi)

Toy (Eski Türk Meclisi)

Toy sözcüğü moğolca asıllı olup kurultai sözcüğünün türkçe karşılığıdır

Eski Türklerde Asya Hun Hükümdarı Mo-tun(Mete) zamanından beri yılda 3 kez toplanan bir meclisten bahsedilmiştir

Birinci toplantı dini,ikinci siyasi ve üçüncü ise ekonomik ve askeridir

Bunlardan birincisi yılın ilk ayında olup dini nitelik taşımaktala birlikte Tanhu'nun(hakanın) sarayında yapılırdı

İkinci toplantı yılın 5 ayında ilk baharda yapılır ve mevcut hakan onaylanır ya da yeni hakan seçimi yapılırdıAyrıca yönetime icrai ayrıcalıklar tanınabilir yani töreye yeni hükümler getirilebilirdi

Üçüncüsü sonbaharda yapılmakta ve toplantıda mevcut hayvanların sayımı yapılır,devletin insan ve asker mevcudu tespit edilirdiKaynaklar bu dönemden atların semirdiği dönem olarak bahsetmektedirBurada en önemlisi 5 ayda yapılan toplantıdır

Toy'a hakan başkanlık ederdiToy'da hatun ve prensler daima bulunurduDevlet görevlileri,sivil ve askeri üst düzey görevliler,türk boy temsilcileri ve yabancı zümre temsilcileri toy'da bulunmak zorundaydıKatılmamaları durumunda bu bir isyan niteliği taşımaktaydı

Toy meclisi'nin başkanı hakan'dı ve o olmadığı zamanlarda Toy'a başkanlık yapma yetkisi aygucı(devlet müşaviri) tarafından yerine getirilirdi

Toy meclisi bir danışma meclisi niteliğinde değildirHakan dahi olsa töreye uymak zorunluluğu vardırAncak törede değişiklik yapılması meclis onayı ile olurTöre değişikliğ teklifini de verme yetkisi sadece hakan'a aittirÇünkü o inançlara göre tanrı tarafından siyasi yetkilerle donatılmış tek kişidir

Toygun toy'a katılma yetkisini elde etmiş kişi anlamını taşımaktadır