Kızamık virüsü 2010’a kadar yok edilecek

Sağlık Bakanı Recep Akdağ, bu konuda bir “daimi genelge” yayımlayarak, GBP çalışmalarında özel sektör dahil tüm sağlık kurum ve kuruluşlarınca bu genelgenin temel başvuru kaynağı olarak kabul edilmesini istedi

Buna göre Bakanlık, GBP kapsamında boğmaca, difteri, tetanos, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, tüberküloz, poliomyelit ve Hepatit-B ile Hemofilus influenza tip b’ye (menenjit) bağlı hastalıkların yanı sıra bu hastalıklardan kaynaklanan bebek ve çocuk ölümleriyle kalıcı sakatlıkların engellenmesini hedefliyor

Temel amacı, ülkede doğan her bebeğin aşı takvimine uygun olarak bu hastalıklara karşı bağışıklanması olan program, aşısız veya eksik aşılı bebek ve çocukların tespit edildiği anda aşılanmasını ve bunun ülke genelindeki her yerde eksiksiz uygulanmasını da amaçlıyor

GBP’NİN HEDEFLERİ
Sağlık Bakanlığının GBP ile belirlediği hedefler şunlar:
Her bir antijen için etkinliği korunmuş aşıyla ülke genelinde yüzde 95 aşılama oranına ulaşıp bunun devamlılığını sağlamak
12-23 aylık bebeklerin yüzde 90’ını tam aşılı hale getirmek
5 yaş altı (0-59 aylık) aşısız ya da eksik aşılı çocukları tespit edip aşılamak
Okul çağı çocuklarının rapel (tekrar) aşılarını tamamlamak
Tespit edilen tüm gebelere uygun tetanos difteri aşısı dozunu uygulamak
Ülkenin poliomyelitten (çocuk felci) arındırılması durumunu sürdürmek
Doğumla ilintili anne ve bebek tetanosunu elimine etmek
2010 yılına kadar yerli kızamık virüsünü elimine etmek
Kızamıkçık ve Konjenital Rubella Sendromu’nu kontrol altına almak
Difteri, Boğmaca, Hepatit-B, Tüberküloz, Kabakulak ve Hemofilus influenza tip b’ye bağlı hastalıkları kontrol altına almak
Aşı güvenliğini sürdürmek
Kayıt bildirim sistemini güçlendirmek
Toplumun katılımını sağlamak

AŞI TAKVİMİ
Çocukluk Dönemi Aşılama Takvimi, okul öncesi ve sonrasına yönelik olmak üzere iki şekilde hazırlandı

Buna göre okul öncesi aşılama takviminde şu aşılar bulunuyor:
Doğumda (İlk 72 saat içinde) Hepatit B (1 doz)
1 ayın bitiminde (4 haftalık) Hepatit-B (2 doz)
2 ayın bitiminde (8 haftalık) DaBT-OPA-Hib (Difteri, aselüler boğmaca, tetanos, inaktif polio, hemofilus influenza tip b olmak üzere 5’li karma aşı) (1doz), BCG
4 ayın bitiminde (16 haftalık) 5’li aşı 2 doz
6 ayın bitiminde (24 haftalık) 5’li aşı 3 doz, OPA (Oral Polio Aşısı), Hepatit-B (3 doz)
12 ayın bitiminde (52 haftalık) KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak)
18-24 aylık 5’li aşı rapel (pekiştirme), OPA

Okul çağında yapılacak aşılar ise şöyle:
İlköğretim 1 sınıfta OPA, KKK, Td (Erişkin tipi Difteri-Tetanoz)
İlköğretim 8 sınıfta Td

AŞILAMA İÇİN HER FIRSAT DEĞERLENDİRİLECEK
Doğurganlık çağındaki 15-49 yaş arasındaki kadınlarla gebelerin tetanosa karşı aşılanmasını da öngören Sağlık Bakanlığının yeni düzenlemesine göre aşılamada şu kurallar gözetilecek:

Sağlık kurumuna herhangi bir nedenle başvuran bebek, çocuk ve gebeler başta olmak üzere tüm bireylerin aşılanma durumu kontrol edilerek, aşılanması gerekenler ve eksik aşılılar tespit edilip bunların aşılanması için her fırsat değerlendirilecek
Sağlık kurumlarında “Aşı Günü” olmayacak, her gün aşı yapılacak
Aşı uygulamalarından önce enjektör, aşı ve sulandırıcıların etiket ve son kullanma tarihleri kontrol edilerek, etiketi olmayanlar ya da son kullanma tarihi geçenler kullanılmayacak
Kullanım süresi dolmak üzere olan aşılar öncelikle tüketilecek
Birden fazla aşı aynı anda yapılabilecek BCG, OPA, DaBT-OPA-Hib, KKK ve Hepatit-B aşıları aynı gün vücudun farklı bölgelerine uygulanabilecek Vücudun aynı bölgesine uygulanacak aşı yerleri arasında en az 2 santimetrelik mesafe bulunacak
5’li karma aşı dışındakiler aynı enjektörde karıştırılamayacak
İki doz arasında olması gereken sürelere mutlaka uyulacak Buna uyulmadığı takdirde uygulama uygun sürede tekrarlanacak
Oral polio aşısı ishali olan çocuğa da uygulanabilecek Bu aşı yapıldıktan sonra çocuk rahatlıkla beslenebilecek
Genel ilke olarak gebelikte canlı aşılar yapılmayacak Ancak risk-yarar durumu (Kuduz aşısı gibi) göz önüne alınarak buna karar verilebilecek
Anne karnındaki bebeğe zararına ilişkin kesin bir kanıt bulunmasa da kızamıkçık veya KKK aşılarını alanlara 4 hafta süreyle gebelikten korunmaları önerilecek

AŞILANMAYA ENGEL OLUŞTURMAYAN DURUMLAR
Bakanlığın düzenlemesine göre, şu durumlarda bile aşı ertelenmeyecek, aşılama takviminin uygulanmasına devam edilecek:
Alerji veya astım (aşıya karşı olmaması kaydıyla)
385 derecenin altında seyreden solunum yolu enfeksiyonu veya ishal gibi hafif hastalıklar
Ailede aşıyı takiben yan etki görülme, konvülsiyon, felç veya epilepsi bulunma öyküsü
Antibiyotik tedavisi görme
Anne sütü alma
Kronik kalp, akciğer, böbrek veya karaciğer hastalıkları gibi kronik hastalıklar
Serebral palsi, down sendromu gibi kalıcı nörolojik durumlar
Prematürite (aşılama ertelenmemelidir)
Ameliyat öncesi ve sonrası
Malnütrisyon
Yenidoğan sarılığı öyküsü
Topikal (cilt üzerine krem/merhem), aerosol (solunum yoluyla) şeklinde veya lokalize (intraartiküler, intrabursal veya tendon içi) steroid kullanımı ya da ağız yoluyla düşük doz steroid kullanımı
Konvülsiyon öyküsü (Aşılama sonrasında ateş görülebileceğinden, febril konvülsiyon öyküsü olan çocuklarda ateş çıkması beklenen dönemde ateş düşürücü verilebilecek Çocuk antikonvülzan tedavi alıyorsa tedavisine aksatılmadan devam edilecek)
Aşı öncesi genel durumu iyi, sağlıklı çocukların ateşinin ölçülmesine ve fizik muayene yapılmasına gerek duyulmayacak Aşı öncesi çocuğun hasta olup olmadığının sorulması yeterli olacak

Aşılar sağlık kurumlarında özel olarak düzenlenen, el yıkama ünitesi olan odalarda yapılacak

2010’DA KIZAMIK VİRÜSÜ OLMAYACAK
Sağlık Bakanlığı yetkililerinden edinilen bilgiye göre, aşılamada özellikle son 3 yılda önemli gelişmeler meydana gelirken, geçen yılki aşılama oranı yüzde 94 olarak gerçekleşti

183 milyon çocuğun kızamığa karşı ek doz aşılamasının tamamlanmasıyla 2001’de 31 bin olan vaka sayısı 2006’da 34’e, geçen yıl ise 3’e indirildi

Bakanlık, 2010 yılına kadar yerli kızamık virüsünü yok ederek bu hastalığı ülke gündeminden çıkarmayı hedefliyor

Bu arada, 2006’da kızamıkçık, kabakulak ve Hemofilus İnfluenza tip b’nin (Hib) (menenjit aşısı) eklendiği Genişletilmiş Bağışıklama Programı’nda bu yılın başından itibaren difteri, hücresiz boğmaca, tetanos, çocuk felci ve Hib aşıları 5’li aşı olarak bir arada uygulanmaya başladı

Bu aşılar özel hastane ve muayenehaneler dahil tüm sağlık kuruluşlarında ücretsiz uygulanıyor

Öte yandan, kızamığın yanı sıra aşıyla önlenebilir diğer hastalıklarda da önemli düşüşler kaydedildiği, son 3 yıldır yeni difteri vakası görülmediği de bildirildi