A’dan Z’ye bebek bakımı

A’dan Z’ye bebek bakımı…

Prof Dr Hilal Mocan, bebek bakımıyla ilgili her yeni annenin bilmesi gereken konuları açıklıyor



Ayşe Arman’ın, Prof Dr Hilal Mocan ile yaptığı söyleşi emzirmeden, uykuya, beslenmeden tuvalet eğitimine kadar bebek bakımıyla ilgili doruları ve yanlışları ortaya koyuyor:

Bu çocuk eğitimi acayip bir iş Doğrusu yanlışı çok karışık Hepimizin merak ettiği şeyler

Üstelik bu konuda herkesin söyleyecekleri var Herkes de kendi deneyimlerini paylaşmaya bayılıyor, iyice kafan karışıyor

Kabız olur, "Poposuna zeytinyağı sür" derler, doğru mu yanlış mı, bilemezsin Annen, "Ben size pirinçli mama yapardım tok tutardı, dur sana onu yapayım" der, "İstemem" dersin, bozulur Baban "Kızım, bu çocuk 1 yaşında oldu, neden bilekten bağcıklı bir ayakkabısı yok" der, sen de "Baba, artık anlayış değişti" dersin, sana inanmayan gözlerle bakar, kendini kötü hissedersin "Sen o işin doğrusunu bir öğren Biz sizi yanlış mı yetiştirdik yani?" diye laf çakar Zordur yani

Çocuk büyütme efsanelerinin bolca havada uçuştuğu bir ortamda, Profesör Dr Hilal Mocan’ı yakalayınca, soruları arka arkaya sordum

Yeni doğmuş bebeklerin tırnaklarıyla yüzlerini çizmemeleri için eldiven giymeleri şarttır YANLIŞ
Tam tersine yeni doğmuş bebekler için dokunabilmek çok önemli Özellikle de anneye Dokunamazsa, annesiyle kuracağı bağda eksiklik olabilir

Uyku zorluğu çeken çocuğun rahatlayabilmesi için akşamları Tylenol vermek iyidir YANLIŞ
Doktor tarafından tespit edilen bir rahatsızlığı varsa ya da diş ağrısı çekiyorsa verilebilir Onun dışında olur olmaz ilaç vermek iyi değildir

Bebeğe 6 aya kadar anne sütüyle birlikte su da verilebilir YANLIŞ
Sadece anne sütüyle besleniyorsa ve iyi gelişiyorsa, su verilmemeli Anne sütünün içinde hücreler var, deniyor ki anne sütüyle birlikte ekstra bir gıda verilirse -ki bu su da olabilir- bu hücrelerin fonksiyonunda azalma ve değişme olabiliyor

Bir bebeğe doğduğu anda su ya da şekerli su verilebilir YANLIŞ
Doğduğu anda ve onu takip eden ilk yarım saatte, annenin göğsüne konmalı Bu durum, süt salgılama refleksini inanılmaz derecede artırır ve sütün daha iyi gelmesini sağlar

Yürüyen, ortalıkta koşan bir çocuğu hala emziriyor olmak, yakışık almaz YANLIŞ
Böyle bir şey söz konusu bile değil Eskiden anne sütü verilme süresi 1 yaşına kadardı, şimdi 2’ye kadar verilebilir deniyor Bunun nedeni, anne sütü, MS ve bazı nörolojik hastalıkların erken yaşta oluşmasını engelliyor

Çocuk 1 yaşından geldikten sonra sütün besin değeri azaldığı için emzirmenin bir manası yoktur YANLIŞ
Zaten 1 yaşında sonra anne sütü, besin değeri için değil, organ hayatiyetini sağladığı için ve bağışıklık sistemine katkısı nedeniyle verilir Bir yaşından sonra anne sütü, bebeğin vücut organlarının ömrünü uzatıyor, onları daha sağlam kılıyor

Erkek çocuklara tuvalet eğitimini anne verir YANLIŞ
Babanın vermesi gerekiyor Erkek çocuk, tuvalete babayla gidecek, ayakta ve oturarak tuvaletin nasıl kullanıldığını öğrenecek Tuvalet terbiyesi yaşı çocuktan çocuğa değişebilir 2 yaşına kadar beklenebilir

Her ağladığında kucağınıza almayın, kucak bebeği olmasın, şımarmasın YANLIŞ
Alın Sık sık alın Alabildiğiniz kadar alın Sevgi bebeği olsun

Bazı çocuklar doğuştan agresiftir DOĞRU
Bence bazı çocuklarda doğuştan şiddete yatkınlık olabiliyor Tabii çocuğun hiperaktivite yönünden de değerlendirilmesi gerekiyor Bir de yaş grubuna bakmak lazım 2 yaşındaysa, "Terrible 2" diye bir şey var, "2 yaş sendromu" olarak adlandırılıyor 6 ay kadar aksi, geçimsiz, her şeye itiraz eden çocuklar haline geliyorlar Ama geçiyor

Çocuğunuzu yatağınıza almayın, kendi yatağında uyumaya alışmalıdır DOĞRU
Ama yatak olarak doğru, oda olarak değil İlk 6 ay, ebeveyn odasında kendi yatağında kalabilir

Bir yaşından sonra ateş düşürmek için erkek çocuklara fitil kullanmayın YANLIŞ
Kullanabilirsiniz Ama fazla sık olmamalı Tavsiye ettiğimiz bir şey değil Bunun nedeni çocuğun ileride homoseksüel olma ihtimali değil Ateş düşürücü şurup daha kolay uygulanıyor

Kabız çocuklarda fitil kullanılması iyidir YANLIŞ
Önemli olan bağırsak ritmini ayarlamaktır Karın masajı, tavsiye edilen yaklaşımların başında gelir

"Yan yatır evladım, kusarsa boğulmasın" DOĞRU
Bebekler, daha önce karın üstü yatırılıyordu ama bu pozisyonda bebek ölümlerine daha çok rastlandı Sol yan, sağ yan ve sırt üstü daha tercih edilen pozisyonlar Ama anne- baba, çocuğu görüş mesafesinde tutuyorsa, karın üstü yatırmakta da bir mahzur yok

"Sırt üstü yatırma kafası düz olur" DOĞRU
Sürekli sırt üstü yatırılmamalı, arada pozisyon değiştirilmeli

6 aydan sonra çocuklar, ekmek yemelidir DOĞRU
Beyaz da olabilir, kepekli de Ama tam buğday ekmeğine 2 yaşından sonra geçilmelidir Kilo almayı yavaşlatabilir

Göbek bağı düştükten sonra antiseptik toz sürülüp, kapalı tutulmalıdır YANLIŞ
Mikrop kırıcıyla (antiseptik solüsyon) silip, açıkta bırakmak lazım

Bebeğe 2 yaşına kadar ayakkabı giydirilmemelidir DOĞRU
Eskiden çocuk yürümeye başladığı anda "ilk adım ayakkabısı" giydirilirdi Ortopedik yapıda olması istenirdi Ama görüldü ki yalın ayak yere basarsa, ayak taban kasları daha iyi gelişiyor Bu nedenle çocukların yalın ayak dolaştırmak istiyoruz Ya da çorap tarzı bir şeylerle Ama ayakkabının bir kıyafet tamamlayıcısı olmasında bir mahzur yok O ayakkabı da şöyle bir şey olmalı: Avucunuzun içine alınca kıvırabileceksiniz 2 yaşından sonra ise ilk adım ayakkabıları öneriliyor, onların da bileğe kadar olanları

Çocuğa 1 yaşına kadar inek sütü verilmemelidir DOĞRU
Eskiden bir aylıkken başlanabiliyordu Ama şimdi içindeki bir maddenin alerji yapabileceği biliniyor O yüzden verilmiyor İkincisi inek sütü, bağırsaklarda gizli kanama ve kansızlığa yol açabiliyor Üçüncüsü içinde omega 3 ve omega 6 metabolitleri yok, onun için beyin hücreleri, sinir sistemi ve görmeyi sağlayan retina tabakası iyi gelişemiyor Son olarak, yağ bileşimi anne sütüne göre farklı ve hazmı zor Ve inek sütü, iyot ve çinkodan fakir, bu durum zihinsel gelişmeyi negatif etkileyebilir ve çinko azlığı nedeniyle bağışıklık sistemi desteklenemez

1 yaşına kadar bal verilmemelidir DOĞRU
Şu andaki beslenme prensiplerine göre verilmemesi gerekiyor Nedeni içinde çocuğa dokunabilecek bir toksinin bulunması ihtimali Ben bu yasağın abartıldığını düşünüyorum

Çocuğu 1 yaşına kadar çikolata, tatlı ve tuzlu gıdalardan uzak tutmak gerekir DOĞRU
Sıfır tuz, sıfır şeker Hiç yok Çünkü yüklenme yapıyor Damar ve böbrek fonksiyonları bakımından ikisinden de uzak durmak gerekiyor

Kabız bebeklerin poposuna zeytinyağı sürmek iyidir YANLIŞ
Esas olan bağırsak ritmini düzenlemektir Çatlak varsa, ılık oturma banyoları ve ağrı kesiciler kullanılabilir

Erkek çocukları, kadın kuaförüne götürmek yanlıştır DOĞRU
Çocukların cinsiyet kavramlarını oluştururken dikkatli olmak gerekiyor Diye düşünüyorum

Erkek çocukların saçlarını uzatmak kimlik karmaşasına sebep olur DOĞRU
Olabilir Çocukların kimlik yapılanması dönemlerinde (0-5 yaş) her şeye dikkat etmek gerekiyor

Çok bilen anne sendromu diye bir şey vardır DOĞRU
Her şeyi didik didik okuyup, araştırıp kendi başına senteze gitmemek lazım Kendini geliştirmesinde, genel kültürünü artırmasında bir mahzur yok ama güvendiği bir doktora danışmak uygun olur

Çocuğu ayakta sallamak iyi değildir YANLIŞ
Sallanabilir Küçük ritmik hareketler anne karnındaymış hissi verdiği için, huzur getirir, çocuk gevşeyip uyuyabilir

Çocuk her gün yıkanmalıdır YANLIŞ
Böyle bir mecburiyet yok İstenirse her gün, istenirse iki günde ya da üç günde bir

Çocuk 4 aydan sonra diş fırçalamayı adet edinmelidir YANLIŞ
Dişin ortalama çıkış zamanı 6 ay O zamana kadar diş etleri karbonatlı suyla temizlenebilir Bir bardak suda, bir çay kaşığı karbonat eritilecek Gazlı bezle bu su, diş etlerine uygulanacak 1 yaşından sonra bebekler için özel üretilmiş diş fırçaları ve özel diş kremleri kullanılabilir

Çocuğunuzun bırakmasını istediğiniz şeyi kötüleyebilirsiniz YANLIŞ
Çocuklarla büyük insanmış gibi konuşun "Bu emziği bırakman senin için iyi olacak!" gibi

Tek çocuksa mümkün olduğu kadar sosyal yetiştirmeye gayret edin, arkadaşları olsun, yuvaya gönderin DOĞRU
Ama ben tek çocuk yerine, imkanlar el veriyorsa, en az iki çocuk öneririm

2 yaşından önce yuvaya gitmesi uygun değildir DOĞRU
Oyun grubuna gidebilir Ama full time yuva için erken Gerçi Atalay Yörükoğlu Hocamız, "3 yaşına kadar en kötü bakıcı bile, en iyi yuvadan iyi" derdi Ama şimdiki çocuklar farklı, tolore edebiliyorlar Ben 2 yaşından sonra yuvaya gitmelerinde bir sakınca görmüyorum

Çocuğunuzu doğada özgür bırakın, bağışıklık sistemi gelişsin, toprak yesin, çim ısırsın, mikroplarla tanışsın YANLIŞ
Hele toprak yemesi, direkt olarak demir eksikliğiyle ilgili bir belirti olabilir Çocuğa parazit geçebilir Her ülkenin genetik yapısı farklıdır Rusya’da çocukları buzun için koyarlar, bir şey olmaz, bizde yağmura çıkar zatürree olur

Çocuğu kat kat giydirmek iyidir YANLIŞ
Kışın 3 ince kat yeter Yazın tek kat

Bir aylık çocuğa muhallebi vermek faydalıdır YANLIŞ
Kesinlikle yanlış Ek gıdalara geçiş döneminde verilir, en erken 4 aydan sonra tolere edebilir

"Akşamları pirinçli gıdalar ver, uyanmaz" YANLIŞ
4 ayın bitiminden itibaren sütlü pirinçli mamalar verilebilir Karbonhidrat miktarı yüksek olduğu ve daha tok tuttuğu için bebek rahat uyur Ama bebek obezliğe yatkınsa, hiç verilmeyebilir

"Şişmansa çocuğunuz, yürüteçten uzak dursun!" DOĞRU
Kalça eklemlerine basınç gelebilir

Kök hücre için kordon kanı mutlaka alınmalıdır YANLIŞ
Gerçi tartışmaya açık bir soru ama ben şahsen çok gerekli olduğunu zannetmiyorum

2 yaşın altındaki çocuklara televizyon izlettirmenin faydası vardır YANLIŞ
Kesinlikle seyretmemeliler Çocukların dikkat süresi 0-3 yaş arasında yapılanıyor Eğer televizyon seyrederlerse, dikkat süreleri yeteri kadar uzun olamıyor Baby Einstein gibi filmler izlettirebilirsiniz O da günde maksimum bir saat O tür filmler çocukların IQ skorunu 5-6 puan yükseltebilir Ama evde teke tek oyun oynarsanız da IQ skorları yükseliyor

"Kaliteli zaman" diye bir şey vardır DOĞRU
Ama çocuğunuza ayırdığınız bu kaliteli zaman, günde 1 saatse, o 1 saate sadık kalın Değiştirmeyin, azaltmayın Çünkü bunu yaptığınız takdirde, çocuk kendini ikinci plana itilmiş hissediyor Size olan güveni de sarsılıyor

5- 6 aydan sonra pekmez yararlıdır DOĞRU
Kahvaltıya koymak gerekir Kandaki hemoglobin oranını yükseltir Ve demir düzeyini pozitif olarak etkiler

"Emzik verme, dişleri yamuk olur" YANLIŞ
Eskiden böyle denirdi ama şimdi 2 yaşına kadar emziğin diş ve çene yapısını bozmadığı biliniyor Ama 2 yaşından sonra devam edilmemeli

1 yaşından sonra flor takviyesi yapılmalıdır DOĞRU
Ben 2 yaşına kadar düşük dozda (025 miligram) veriyorum Sulardaki florun düşük olduğu bölgelerde bu takviye öneriliyor Herhangi bir zararı yok

Çocuk deyince akan sular duruyor "O bizim neşemiz", "O bizim geleceğimiz" deniyor Çocuk, her şeyin önüne geçiyor Sizce neden?

Çocuk, demek heyecan demek Adrenalin demek Yenilik demek, öğrenmek demek Senin parçan demek Canın demek Müsaade edin de, dünya üzerindeki en önemli şey olsun!

Ayşe Arman, Hürriyet