Gebelerin Beslenmesi

Gebelerin Beslenmesi
hamilelikte beslenme - gebelikte beslenme nasıl olmalıdır - gebelikte beslenmenin önemi - gebelikte ortaya çıkan beslenme sorunları -gebelikte enerji ve besin ihtiyacı


Normal yaşamda olduğu gibi gebe beslenmesinin temel kuralını yeterli ve dengeli beslenme oluşturur Gebenin ve fetüsün (anne karnındaki bebek) anne karnında gelişmesini tamamlayabilmesi için vücuda gerekli olan besin maddeleri (protein, karbonhidrat, vitamin ve madensel tuzlar, yağlar)yeterince ve düzenli olarak alınmalıdır

Gebelikte Beslenmenin Önemi
Sağlıklı bir toplumun oluşturulması ve sağlıklı nesillerin yetişmesinde için gebe kadının sağlığının korunmasına önem verilmelidir
Gebelik ve emziklilik doğal ve fizyolojik bir olaydır Gebelikte fetüs tüm besinihtiyacını anneden sağlar Gebenin iyi beslenmesindeki amaç, annenin kendi fizyolojik gereksinimleri karşılaması, fetüsün normal büyümesi ve anne sütünün oluşmasını sağlamasıdır Yeterli ve dengeli beslenmeyen gebe kadının bebeğinde beyin gelişimi ve bedensel gelişimin olumsuz etkilendiği araştırmacılar tarafından belirlenmiştir Yetersiz beslenen annelerden doğan bebekler arasında erken doğum, düşük ağırlıklı doğum, sakat doğum ve ölü doğum oranı normal beslenen anneye göre daha sık görülmektedir
Ana ve çocuk sağlığında yalnız gebelik döneminde değil gebelik öncesinde de iyi beslenmenin önemi büyüktür Ancak yetersiz ve dengesiz beslenen her annenin çocukları sağlıksız olacak anlamına gelmez

Gebelerde Ortaya Çıkan Beslenme Sorunları
Gebelerde beslenme sorunlarının başlıcaları ekonomik nedenler, kadının sosyal durumunun düşük olması, bilgisizlik, çalışma koşullarının ağır olmasıdır Ayrıca anne yaşının küçük olması ile aile planlamasının uygulanmaması da nedenler arasında sayılabilir Annenin gebeliği süresince yanlış beslenmesi sağlığının bozulmasına neden olur Bu durum gebelik ayı ilerledikçe şiddetlenir Gebeliğin ilk üç ayında bulantı, kusma gibi sindirim sistemi bozuklukları görülebilir Bu tür sorunları olan gebelerin beslenmesinde gerekli değişiklikler yapılmazsa beslenme bozuklukları ortaya çıkar
Yetersiz ve dengesiz beslenen gebelerde aşağıda sıralanan rahatsızlıklar görülür
Gebelikte beslenme yetersizliğine bağlı sorunlardan biri kemik dokusunun harabiyeti (osteomalasia) dir Kemiklerden minarelerin çekilmesi sonucu oluşan hastalığa osteomalasia denir Bu hastalık kalsiyum, fosfor ve D
vitamini ihtiyacı karşılanmadığında ortaya çıkar
Yine kalsiyum ve D vitamini karşılanmadığı taktirde diş çürümeleri oluşur
Gebelikte görülen sorunlardan biri de iyot eksikliğine bağlı guatır dır
Gebelikte beslenme sorunlarından biri de şişmanlıktır Daha çok karbonhidrat ağırlıklı diyetle beslenenlerde ve fazla tuz alındığında ortaya çıkmaktadır Bu nedenle şişmanlıkta vücutta ödem oluşumu (preeklemsi),
tansiyonun yükselmesi ve doğumun zor olması görülür

Gebelerin Enerji ve Besin ihtiyacı
Gebelikte vücuttaki değişmelere bağlı enerji ve besin öğelerine ihtiyaç duyulurGebelik süresince eklenen besin öğeleri, depoların boşalmasını önlemek ve yeterli miktarda depo sağlamak amacıyla önerilir

Enerji ihtiyacı: Gebelikte; yeni oluşan dokular, bazal metabolizmanın hızlanması,ağırlık artışı ve fetüs büyüdüğü için enerji ihtiyacı artar Gebelik döneminde toplam 80000 kalori enerji harcandığı hesaplanmıştır Bunun yarısı vücutta yağ olarak depolanır Diğer yarısı ise gebelik süresince harcanır Gebenin ayda ortalama 1 kg dan fazla kilo alması önerilmez Gebelik süresince toplam ağırlık artışı 9 – 12 kg olmalıdır Fetüsün büyüme hızına göre gebenin enerji ihtiyacı, gebeliğin ilk aylarında günde ortalama 150 kalori, 3 aylıktan sonra 300-350 kalori kadardır
Gebeye ilk aylarda bir porsiyon süt grubu ve bir porsiyon sebze , meyve grubunun eklenmesi yeterlidir ilk aylardan sonra bunlara ½ -1 porsiyon et grubu eklenmesi uygun olur
Gebelik ilerledikçe şişmanlarda kilo alımı hızlanır Bu durumda kalori kısıtlaması yapılmalıdır Ancak günlük alınan enerji 1500 kalorinin altına düşmemelidir

Protein: Gebelerde protein yetersizliği fetüsün direncini azalttığı, bedensel ve zihinsel geriliklere eğilimi artırdığı düşünülerek, 15-30 gr fazla protein eklenmesi öngörülür
Mineraller: Vücut ağırlığının % 4-6 kadarını mineraller oluşturur Vücuttaki minerallerin çoğu kalsiyum ve fosfordur Minerallerin her birinin vücut çalışmasında ayrı ve birbirleriyle ilişkili görevleri vardır Mineraller, vücut çalışmasındaki görevlerini öteki besin
öğeleriyle birlikte yerine getirir
Demir (Fe): Gebeyi ve bebeği, demir yetersizliğine karşı korumak için diyetin demir yönünden zengin olması gerekir Demir depolarını doldurmak için, günlük normal ihtiyaca ek olarak 20-30 mg demir alınması önerilmektedir Bu miktarı diyetle karşılamak zor olduğundan doktor tavsiyesine göre dışardan ek demir (tablet veya ampul şeklinde)
verilebilir
Kalsiyum (Ca): Gebelikte, kemik yumuşaması ve diş çürükleri ile sık karşılaşıldığı için anneye; kendi gereksinimine ek olarak 500 mg kalsiyum verilmelidir
iyot: Gebe diyetine 25 mcg iyot ilave edilmelidir

Vitaminler: Gebelikte D vitamini ihtiyacı 400 IU kadar artar Normal ihtiyaca ek olarak C vitamini 20 mg, folik asit 400 mcg, tiamin 0,4 mg riboflavin 0,3 mg, niasinde 2 mg artırılmalıdır

Gebelikte Artan Besin ihtiyacının Karşılanması
Gebeliğin ilk aylarında enerji ve ek besin ihtiyacı azdır Gebelik ilerledikçe bu ihtiyaç artar Gebenin diyetine eklenecek besin miktarı ilk aylarda azdan başlayarak zamanla normal ölçülerde miktarı artırılır Günlük besin ihtiyacı karşılanan gebenin diyetine süt ve süt ürünlerinden 1 porsiyon; et, yumurta, kuru baklagillerden yarım veya 1 porsiyon; sebze ve
meyve grubundan 1 porsiyon eklenir



Ayrıca gebe zayıf ise tahıl grubu artırılabilir Eğer gebe şişman ise tahıl grubu ve Ģekerli besinlerden kısıtlama yapılarak normal kilosuna düĢmesi sağlanır Gebeliğin ilk aylarında gebelerde bulantı ve kusma görülürse sık ve az yemek yemeleri önerilir