Çocuklarda Ruhsal Yaşam |
06-26-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Çocuklarda Ruhsal Yaşamçocuklarda gelişim - çocuk psikolojisi - çocuğun ruhsal gelişimi - çocuklara yasak koyma Ruhsal yaşam : Psikologlara göre, çocukta “pratik zekâ” bu dönemde ortaya çıkar Çocuk, hareketlerinin çok belirli sonuçları olduğunu anlamaya başlar, örneğin, yatağının ucundaki bir oyuncağı almak için çarşafı kendine doğru çekmeyi öğrenir Bir oyuncağı kendine yaklaştırmak için bir değnekten yararlanmayı bilir Bir kutuyu açmayı ve annesini bir oyuncağını saklarken görürse, bu oyuncağı aramasını öğrenmiştir Bir ilâç şişesinden hap çıkarabilir, ya da küplerle bir kule meydana getirmesini becerebilir Bununla birlikte, bir nesneyi araması ve incelemesi için, bu nesnenin ilgi çekici birşey olması gerekir Bu örnekler, çocuğun belleğinden ve düşgücünden yararlanabildiğim ve ayrıca, hareketlerini istemli bir biçimde yönetmeyi başarabildiğini göstermektedir, öte yandan, bu dönemde daha geniş kapsamlı bir gelişme içinde olduğundan daha çok şey gösterebilir, dolayısıyle de daha çok uyarılabilir Ruhsal gelişimde başka bir önemli adım da çocuğun yetişkinlerin hareketlerini taklit etmeye çabaladığı dönemdir, örneğin, annesi ellerini birbirine çarpar ya da bir trampete vurursa, küçük bir arabayı yürütürse, oyuncak bebeği okşar ya da eliyle “başbaş” yaparsa, bebek de aynı hareketleri yapmaya çalışır Hareket ve davranışlarında yavaş yavaş bağımsız olmayı ancak taklit yoluyle öğrenir Örneğin, yalnız başına yemek yemeye çalışır; saçını taramaya, ya da dudaklarına ruj sürmeye çabalar Bebeği, bu girişimlere karşı isteklendirmek gerekir Böylece çocuğun kendine güven duygusu gelişir Çocuk, bu girişimler nedeniyle, ilk yasaklarla karşılaşacaktır Ona bazı yasaklara uyması gerekliliğini kabul ettirmek için “hayır” diyebilmek gerekir Bununla birlikte yasaklar çoğaltılmamalıdır Tehlikeli olabilecek ateş, tencere, elektrik prizleri, televizyon düğmeleri gibi nesne ya da aygıtlar için kesin yasaklamalar uygulanmalıdır Köpeğin tüylerini çekmesini ya da kalkmak için yeşil bir bitkiye tutunmasını da hoşgörmemek gerekir Yaptığı hareketlerin sonuçlarını deneyle göstererek, örneğin elini sıcak tencereye yaklaştırarak Vasaklamanın nedeni açıklanmalıdır Bu deney “hayır” sözcüğünün onun iyiliği için söylendiğini anlamasına yardım eder Çocuğa nasıl “hayır” denebiliyorsa, “aferin” demesini de bilmek gerekir Kendine olan güvenini artırmak ve “hayır”ların yolaçtığı kısıtlamaları dengelemek için en iyi yol budur Gerçekten, bu yaştaki çocuk kısmen taklitlerle iş görür Büyüklerinin bazı hareketlerini kopya etmenin kendisine nejden yasaklandığını anlamakta çoğu zaman güçlük çekerse de, yetişkinin onayına karşı duyarlıdır Bir iş başarmışsa, bir gülümseme, cesaretlendirici bir söz onu kendi bulduğu hareket biçiminden vazgeçirmeye çoğu zaman yeter Bu durumda, tatlı bir söz ya da bir okşama çocuğu ilk deneyin “heveslerine” kapılmaktan uzaklaştırarak aynı hareketi büyüklerin istediği biçimde yapmaya yöneltir O zaman anne çocuğunun gurur ve sevinç içinde olduğunu görür Böylece, çocukta çok önemli başka bir anlayış güçlenir; çocuk toplum yaşamında kaçmılmaz olan kısıtlamalara hoşgörüyle katlanmasını öğrenir “Kötü” bir şeyin katlanjlabilir olduğunu öğrenmezse, kendisini bekleyen zorlamaları ve olumsuz olayları, hiç bir zaman gereken hoşgörüyle kabullenemez Bu arada bebek giderek düş kırıklığını ya da öfkesini belirli hareketlerle anlatabilecek duruma gelir Böylece, içgüdüsel saldırganlığını doyurmayı ve çevresi üzerindeki etkinliği kazanmayı başarır Bu etkinlik, çocuğun on ikinci ya da on dördüncü aya doğru kimsenin yardımı olmadan, iç huzuruyla tek başına yürümeye başlamasından itibaren, giderek artan bir güç olur Gelişiminin bu evresine gelmiş bir çocuğun gözlenmesiyle kişiliğinin ana çizgilerinin belirlenmeye başladığı anlaşılabilirÇocuk ilk yılın sonunda hareketler arasında bağlantı kurmaya başlar, içeceğini tek başına içmesini öğrenmiştir Yürümeye başladığı için dış dünyayı araştırmaya hazırdır Ancak boyu henüz 70 cm olduğundan, dış dünya ona biraz ürkütücü gelebilir Örneğin kapılar ve kitaplık rafları olağanüstü büyüklükte görünürler |
|