Edebiyat ve Gerçeklik |
06-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Edebiyat ve GerçeklikBir edebî eserin temel özelliklerinden biri de sanatçının, eserinde meydana getirdiği dünyadır Edebî eserde dış dünya, insan ve insana özgü özellikler kurmaca yoluyla dile getirilir Bununla birlikte edebî eserlerde oluşturulan bu dünya tamamen hayalî değildir Yani dış dünya dediğimiz gerçek dünya ile bağlantılıdır Fakat gerçeğin tıpatıp aynısı da değildir Gerçeğin olduğu gibi yansıtılmaya çalışıldığı metinler, bilimsel metinlerdir Nasıl ki bir ressamın yaptığı tablodaki görüntü ile o görüntünün gerçeği arasında "ressam farkı" varsa, edebî eserlerde de "yazar farkı" vardır Sanatçı, görüp duyduklarından etkilenir, onları yeniden biçimlendirir ve hayalinde yorumlar Bu yorumlamada şair ya da yazarın hayata bakışı aldığı eğitim, yaşadığı dönem, içinde yaşadığı çevre etkili olur Ayrıca bilim ve bilgi alanlarının ortaya koyduğu sonuçlar, edebiyatın gerçekliğine kaynaklık eder Edebî metinlerin özelliklerinden biri de dikkatlere sunulan olayın hayalî olmasıdır Destan, masal, mesnevî, hikâye ve roman gibi edebî eserleri, tarih, biyografi, seyahat yazısı, hatıra ve benzeri eserlerden ayıran hususiyet de burada aranmalıdır Kısacası edebi metinde olay, tarihî ve yaşanmış olandan farklıdır Hiçbir romanın tarihî ve yaşanmış olayı olduğu gibi dikkatlere sunduğu iddia edilemez Gerçek dediğimiz şey, değişikliğe uğrayarak edebî eserin dünyasına girer Bundan dolayıdır ki hayatın gerçeği ile sanatın gerçeği birbirinden farklıdır En gerçekçi olduğu iddia edilen edebî eserler dahi yaşanmış olanı değil, gerçeğe uygun olanı dikkatlere sunar Kurtuluş Savaşı, tarihî bir hadisedir Tarihçiler bu hadiseyi anlatırlar, romancılar da eserlerine konu alırlar Tarihçinin çalışması bir fotoğrafa; romancının çalışması ise resme benzer İçinde bulunduğumuz, yaşadığımız âlemin dışında edebî metinde yer alan âleme haricî âlem (kurmaca dünya) denir Bu âlem, insanın hayalinde oluşur ve anlatma vasıtasıyla dışa aksettirilir Özet olarak, edebiyat, gerçek hayatın yorumlanmasıdır |
|