Karadeniz Bölgesi |
06-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Karadeniz BölgesiKARADENİZ BÖLGESİ Coğrafî konumu: Adını Karadeniz'den alan bölge Sakarya'nın batısından Gürcistan sınırına kadar uzanır Bölgenin güneyinde !ç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi yer alır Yüzey şekilleri: Bölgenin yüzey şekillerinin temelini kıyıya paralel uzanan Kuzey Anadolu dağları oluşturur Bu dağlar 3 jeolojik zamanda oluşmuştur Dağlar kıyıya paralel uzandığı için; a Denizin ılımanlaştırıcı etkisi iç kesimlere ulaşamaz b Kıyı bölgeler ile iç kesimler arasında ula*şım zordur c Kıyılarda girinti, çıkıntı azdır Boyuna kıyı tipi görülür d Nüfus ve yerleşme kıyılarda daha yoğundur e Kıyı ile iç kesimlerde yetiştirilen tarım ürünleri farklıdır Dağlar: Doğu Karadeniz'de dağlar iki sıra halindedir Kıyıda; Giresun ve Rize dağları, iç kesimde; Çimen, Kop, Mescit, Yalnızçam dağları Orta Karadeniz'de; Canik dağları tek sıra halinde uzanır Batı Karadeniz'de dağlar üç sıra halindedir; birinci sırada İsfendiyar (Küre) dağları, ikinci sırada Bolu - Ilgaz dağları, üçüncü sırada ise Köroğlu dağları yer alır Akarsular: Çoruh, Kızılırmak, Yeşilırmak, Filyos (Yeniceırmak), Sakarya, Bartın çayı Bu akarsulardan Çoruh Gürcistan'ın sınırları içinde Karadeniz'e, Sakarya ise Marmara Bölgesi'nin sınırları içinde Karadeniz'e dökülür Göller: Bölgede bulunan göller az ve kü*çüktür Bölgenin en önemli gölleri olarak heyelan set gölü olan Tortum ve Sera ile Bolu yakınlarındaki Abant ve Yedigöller sayılabilir Ovalar: Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin getirdiği alüvyonların oluşturduğu Bafra (Kızılır*mak) ve Çarşamba (Yeşilırmak) deltaları bölgenin en önemli iki ovasıdır iç kesimlerde ise; Taşova, Erbaa, Niksar, Merzifon, Suluova, Turhal, Bolu, Düzce ve Kastamonu ovaları yer alır İklim ve bitki örtüsü: Bölgenin kıyı kesimle*rinde her mevsimin yağışlı, yıllık sıcaklık farkının az olduğu Karadeniz iklimi egemendir Kıyı kesimlerin her mevsim yağışlı olmasının nedeni, deniz üzerin*den gelen nemli havanın kıyıdaki dağlara çarpıp yükselmesi ve soğuyarak yoğunlaşması sonucu oluşan orografik (yamaç) yağışlardır Kıyıdan iç kesimlere gidildiğinde yağış azalır, iklim karasallaşır Doğal bitki örtüsünü ormanlar oluşturur Nüfus ve yerleşme: Karadeniz Bölgesi, 1990 nüfus sayımına göre 8,5 milyon nüfusa sa*hiptir Bölgede km2 ye 64 kişi düşer Nüfus bölge içinde düzensiz bir dağılım göstermektedir Bunun nedeni bölgedeki yeryüzü şekillerinin engebeli ve yüksek olmasıdır Nüfus daha çok kıyıda ve iç kesimlerdeki ovalarda yoğunlaşmıştır Aynı za*manda Karadeniz Bölgesi göç veren bölgelerimiz*den biridir Karadeniz Bölgesi'nin kırsal kesiminde dağı*nık yerleşme görülmektedir Bunun nedeni arazi*nin engebeli olması, tarım alanlarının yamaçlarda küçük ve parçalı olması, su ihtiyacının kolaylıkla karşılanabilmesidir Bölgenin en önemli kentleri ise Samsun, Zonguldak ve Trabzon'dur Ekonomik faaliyetler: Bölgenin kıyı ile iç kesimlerinde sıcaklık ve yağış değerleri farklılık gösterdiği için yetiştirilen tarım ürünleri de farklıdır Yetiştirilen ürünler arasında çay, fındık, mısır, tütün, tahıllar, şeker pancarı, çeltik sayılabilir Bölgede hayvancılık önemli bir ekonomik faaliyettir Kıyı kesiminde bitki örtüsünün gür ol*ması, yüksek dağ çayırlarının bulunması ve arazi*nin engebeli olması nedeniyle büyükbaş hayvan*cılık yapılır Buna karşılık iç kesimlerdeki ovalarda ise küçükbaş hayvancılık yapılır Karadeniz Bölgesi'nde tarım alanlarının sı*nırlı olması, sanayinin az gelişmesi kıyıdaki halkı balıkçılığa yöneltmiştir Madenler: Bölge maden kaynakları açısın*dan fazla zengin değildir En önemli yer altı zen*ginlikleri taşkömürü ve bakırdır Endüstri: Karadeniz Bölgesi’nde endüstri istenilen düzeyde gelişmemiştir Madenciliğe bağlı olarak Zonguldak ve çevresi ile hinterlandının geniş olması nedeniyle Samsun bölgede en çok sanayileşmiş şehirlerdir Demir - çelik, bakır, kağıt, sigara, tütün, çi*mento, şeker pancarı, çay, fındık fabrikaları böl*gede yer alan sanayi kuruluşlarıdır Ticaret ve turizm: Karadeniz Bölgesi'nde üretilen tütün ve fındık ihracat ürünlerimizdendir Çay ülke içindeki ihtiyacı karşılarken, mısırın bü*yük bölümü bölge içerisinde tüketilir Karadeniz Bölgesi'nde her mevsimin yağışlı olması nedeniyle turizm fazla gelişmemiştir Oysa bölge dağcılık, rafting, kayak gibi sporların yapıla*bileceği doğal mekanlara, çeşitli dönemlere ait tarihî eserlere sahiptir |
|