Basketbol Nedir? İlk Bulunuşu/Türkiye’ de Basketbol Tarihi/Basketbol Sahası Alanı

Basketbol Nedir? İlk Bulunuşu

Bir takım oyunu olan basketbol beşer kişilik takımlar halinde elle ve topla oynanan, yüksekliği 3,05 m olan pota adı verilen çemberden geçirerek kazanmaya çalışılan takım oyunudur Tüm dünyada popüler olan bir spor türüdür İlk olarak 1891 yılında James Naismith tarafından oynatılmıştırJames Naismith’in basketbolu Mayas kabilesinin tlahiotenie oyunundan esinlendiği düşünülmektedir Basketbol çoğunlukla kapalı salonda oynanır Dikdörtgen biçimindeki basketbol alanının tabanı sert tahtadan yapılır


Türkiye’ de Basketbol Tarihi

• Basketbol Türkiye’de ilk defa, 1904 yılında Amerikan Robert Koleji öğrencileri tarafından oynanmıştır
• Basketbolün Türkiye’de bilinçli ve kapsamlı yayılmasını, 1911 yılında Galatasaray Lisesi Beden Eğitimi Öğretmeni olan Ahmet Robenson sağlamıştır
• Yine 1913 yılında ilk basketbol şubesi Fenerbahçe’de açılmıştır İlk zamanlarda savaş yılları olması ve oynayacak rakip bulunamaması nedeni ile, basketbolda bir gelişme olamamıştır
• Bilinen ilk resmi müsabaka 1921 yılında Yüksek Öğretmen Okulu öğrencileri ile İstanbul’da yaşayan Amerikalılar arasında olmuştur
• 1923 yılında ilk resmi spor teşkilatı olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kurulması ve yine 1927 yılında Halkevlerinin kurulması, bu spor dalının bütün yurda yayılmasında etkili olmuştur
• Basketbol Milli Takımı 1934 yılında kurulmuş, ilk resmi maçını 1936 yılında Yunanistan’la yapmıştır 49 – 12 gibi bir skorla galip gelen basketbol takımı şu oyunculardan kuruluydu: Naili Moran (Kaptan) – Jak Habib – Feridun Koray – Dionis Sakalak – Hazdayi Penso Hayri Arsebük – Sadri Usuoğlu ve Nihat Ertuğ
• Basketbol 1936 – 1959′a kadar, Spor Oyunları Federasyonu adı altında voleybol ve hentbolle birlikte yürütülmüştür 1 Mart 1959 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu resmen kurulmuştur 1966 yılına kadar yapılan Türkiye Basketbol Şampiyonalarının yerini Deplasmanlı Türkiye Basketbol Ligi almıştır

Kısaca Basketbol Sahasının Ölçüleri:






Oyun sahası, düz, sert ve engelsiz bir yüzeye sahip olmalıdır Sahaların boyutları yerel organizasyonlarda değiştirilebilir Standart ölçüler 28 metre uzunluk ve 15 metre genişliktir Saha, boy - en oranının sabit kalması koşuluyla, 26m x 14m boyutlarda olabilir

Üç sayı çizgisi Mini Basket saha çizgileri dahilinde bulunmamaktadır Sahanın uzun kenarındaki çizgiler “kenar çizgileri”, kısa kenarındaki çizgiler ise “dip çizgiler” olarak adlandırılacaktır Sahadaki tüm çizgiler 5 cm genişliğinde ve net bir şekilde görülebilir olmalıdır


FIBA Standarına Göre Basketbol Sahası:

Basketbol, çoğunlukla kapalı salonda oynanır Dikdörtgen biçimindeki basketbol alanının tabanı sert tahtadan yapılır Alanın boyutları değişiklik göstermekle birlikte, ideal boyutlar 26 m x 14 m’dir Oyun alanı bir orta çizgiyle ikiye ayrılır Bu çizginin tam ortasında, orta yuvarlak denen bir daire çizilidir Basketbol alanının karşılıklı olarak kısa kenar çizgilerinde birer pota bulunur Pota, kenar çizgisinden 1,2 metre içeridedir ve 1,8 m x 1,2 m boyutlarında bir sac levhadır Pota üzerinde, yerden 3,05 metre yükseklikte bir sepet vardır Sepet, 45 cm çapında demir bir çember ile buna asılı, alt kısmı açık, beyaz bir fileden oluşur Basketbol elle oynanır ve atılan top yukarıdan çembere girip fileden geçerek aşağıya düşünce sayı olur Basketbol topunun çevresi yaklaşık 75-78 cm, ağırlığı 600-650 gram kadardır








Basketbol Sahasının Ölçüleri





Basketbol Topu

Basketbol Sahası Alanı

Alanın boyutları değişiklik göstermekle birlikte, ideal boyutlar 28 m x 15 m’dir Oyun alanı bir orta çizgiyle ikiye ayrılır Bu çizginin tam ortasında, orta yuvarlak denen bir daire çizilidir Basketbol alanının karşılıklı olarak kısa kenar çizgilerinde birer pota bulunur Pota, kenar çizgisinden 1,2 metre içeridedir ve 1,8 m x 1,2 m boyutlarındadır ve çoğunlukla panyalarda cam beyazı plastik kullanılır Pota üzerinde, yerden 3,05 metre yükseklikte bir sepet bulunur Sepet, 45 cm çapında demir bir çember ile buna asılı, alt kısmı açık, beyaz bir fileden oluşur Basketbol elle oynanır ve atılan top yukarıdan çembere girip fileden geçerek aşağıya düşünce sayı olur Basketbol topunun çevresi yaklaşık 75-78 cm, ağırlığı 600-650 gramdır











Basketbol Sahasının Ölçüleri

Basketbol, ABD’nin Massachusetts eyaletinde, Spiringfield Genç Erkekler Hırisityan Birliği (YMCA)Eğitim Okulu’nda beden eğitimi öğretmeni olan James Naismith tarafından 1891′de yaratılmıştır Atlet ve beyzbolculara kış antremanı yaptırmak amacıyla geliştirilen bu oyunda amaç, tahtadan yapılmış sepetlere topun sokulmasıydıİlk oynayış şeklinde, 7 kişilik iki takım arasında 20′şer dakikalık üç devre üzerinden oynanmıştır Oyunun asıl hedefini sepetler oluşturduğundan, Dr Naismith tarafından bu oyuna “sepet topu” anlamına gelen BASKETBOL adı verilmiştir


Basketbol, yaratılmasından kısa bir süre sonra YMCA’yı aşarak bütün okullara, üniversitelere ve hatta semtlerde bulunan cimnastik salonlarına kadar yayılmıştırGençlerde bu spora karşı uyanan istek ve heyecanda kulüpleri basketbol şubeleri açıp takımlar kurmaya zorlamış ve böylece basketbol,Amerika’nın en popüler ulusal oyunu haline gelmiştir


Basketbolun Avrupa’daki ilk denemesi, 1893 yılında Paris’in Trevise sokağındaki eski bir cimnastik salonunda yapılmıştırDaha sonraları, özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında, basketbolun Avrupa’da yayılmasında Amerikalı askerlerin büyük etkisi olmuşturHızla gelişme gösteren basketbol böylece Avrupa’da en gözde sporlar arasında yerini almıştırAmerika, 1897 yılında erkeklerde, ardından 1900 yılında bayanlar arasında ilk milli basketbol şampiyonlarını düzenleyerek, bu sporu ülke çapında popüler hale getirmiştirAmerikalılar milli spor olarak benimsedikleri basketbolu, 1904 St Louis Olimpiyat Oyunları’nda kulüp takımları arasında maçlar düzenleyerek, Olimpiyat Oyunları’na katılan tüm ülkelere tanıtmışlardır1905 yılında dünyanın en büyük spor salonlarından New York Madison Square Garden, kapılarını basketbola açmıştır




Uzakdoğu’da da 1913 yılından itibaren karşılaşmalar yapılmaya başlanmıştırBöylece bu oyun birkaç yıl içinde Kanada, Fransa, İngiltere, Avustralya, Çin ve Hindistan başta olmak üzere, tüm dünya ülkelerine hızla yayılmış, özellikle büyük kentlerdeki geniş spor alanlarında yapılan üniversitelerarası karşılaşmalar, basketbolun seyirlik spor olarak yayılmasında önemli katkılar sağlamıştırUluslararası Amatör Basketbol Federasyonu (FIBA),uluslararası karşılaşmaları yönetmek amacıyla, 20 Haziran 1932′de İsviçre’nin Cenevre şehrinde İsviçre, Yunanistan, İtalya, Portekiz, Arjantin, Romanya ve Çekoslavakya Basketbol Federasyoları’nın işbirliği ile oluşturulmuşturFIBA her dört yılda bir, Olimpiyat Oyunları’nın düzenlendiği şehirde toplanarak, basketbolu daha çekici hale getirmek için gerekli kural değişikliklerini yapmaktadır


Avrupa Basketbol Şampiyonası 1935 yılında başlamış olup, 2 yılda bir düzenlenmektedirAmatör bir spor dalı olarak basketbol, ilk kez 1936′da Berlin’de düzenlenen Olimpiyat Oyunları’na dahil edilmiştir1951 yılında başlayan Erkekler Dünya Şampiyonası’nı 1953′te Bayanlar Dünya Şampiyonası izlemiş, Olimpiyat Oyunları’na basketbol dalında bayanlar ilk kez 1976′dakatılmışlardırAvrupa ligi ise 1995-96 sezonunda başlamıştır