Kene (Ixodoidea)

Kene Nedir ?

Keneler, örümcekgiller ailesinden olup, büyüklükleri 1mm ile 5mm arasindadir Daha çok bahar ve yaz aylarinda aktif haldedirler Kirmizi-kahverengi, yassi ve oval, kan emici parazitlerdir Genellikle insan ve hayvan kanindan beslenirler
insanlara ve hayvanlara hastalik yayarlar Kan emme potansiyeli vücutlarinin 100 ila 200 katı arasinda olabilirYavrularinda alti bacak, yetiskinlerinde 8 bacak vardir
Kenelerin kafalarinda delme ve emme organlari bulunmaktadir Kenenin ilk iki bacaginda duyu organlari bulunur Bu bacaklarla kurbanlarina tutunurlar Solunumlarini son iki bacaklarla yaparlar Üreme organlari alt karin bölgesinde bulunur

Nerede yasarlar ?

Keneler genellikle, uzun çaliliklarda, ormanlarda, dere kenarlarindaki otlarda, ormandaki odun kalintilari arasinda yasarlar Ayrica hayvanlarin barindigi yerlerde bulunurlar Yagmurlardan sonra daha çok ortaya çikarlar Iddia edildigi gibi agaçlarda bulunmaz veya agaca çikmazlar Yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler Temas ettigi anda yapisirlar Keneler uçamaz zıplayamaz yürüyemez ve yüzemez Bitkilerin üzerine uzanarak ve biitkilerin etrafında veya dallarında hareket ederek konokçıyı arar , yakınındaki titreşimlere veya karbondiyoksite yanıt verir

Kenenin sevdigi vücud bölümleri

Genelde vücudun sicak yerlerini seçerler:

- Ense ve kulak arkalari

- Saç dipleri

- Eklem Yerleri

- Apis arasi

- Karin ve kasik bölgesi

Nasil beslenirler ?

Keneler,yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler Temas ettigi anda yapisirlar Kenelerin yasamlarini sürdürebilmeleri ve besinlerini saglaya bilmeleri için yüksek gelismis batirma aparatlari vardir Sivrisinege kiyasla damardan kan emmezler Makas seklindeki agizlari ile deriyi açarlar ve delme organi ile cilt dokusuna çukur acarlar

Kenenin isirmasi acitmaz, genelde kurban isirildigini bile farketmez çünkü kene isirdigi anda bir tür uyusturucu sivi salgilar Kenenin ,açtigi çukur hemen kan ile dolar Kene bu çukurdan sürekli kan çekerek beslenir Sindirimi esnasinda gereksiz sivilari cilde atar Bu emme sürecinde sürekli tekrarlanir Böylelikle sindirim esnasinda kenenin bagirsaginda bulunan tüm virüs ve bakteriler kurbana geçer

Virüs ve bakterilerin aktarilmasiyla hastalik bulastirilmis olur Keneler fark edilmedikleri taktirde 9 ila 12 gün kurbanlarinda yapisik kalarak kan emerler ve kendiliginden düserler Daha sonra disiler 3000´e kadar yumurta birakip ölürler Bu yumurtalardan larvalar olup, tekrar tehlikeli hastaliklarin tasiyicisi olan keneler büyümektedir

Kenenin Gelisimi

Keneler,yaprak üzerinde durup kurbanlarinin yanlarindan geçmesini beklerler Temas ettigi anda yapisirlar Kenelerin yasamlarini sürdürebilmeleri ve besinlerini saglayabilmeleri için yüksek gelismis batirma aparatlari vardir Sivrisinege kiyasla damardan kan emmezler Makas seklindeki agizlari ile deriyi açarlar ve delme organi ile cilt dokusuna çukur açarlar

Kisa süre sonra yumurtadan çikan alti bacakli larvalar kendilerine besin kaynagi ararlar Bunlar genelde kertenkele ve kuslardir Birkaç gün bu kurbanlarindan kan emerler

Daha sonra 'Nymphen' asamasina gelerek 8 bacak gelisimini tamamlarlar Kendilerine seçtikleri yeni hedeften sonra bir ota tutunup beklerler Tüm büyüme asamalari 1 ila 2 sene arasindadir Bunun içerisinde de 1 sene kadar aç durabilirler

Alinacak Önlemler

Piyasada bulunan kene uzaklastirici spreyler ve kremler uygulanmaktadir Genelde 6 saate kadar etkili olabilir Kenelerin 1m´ye kadar yaklasmasi engellenebilir Bu tür ürünler yesillik alana çikmadan önce vücuda sikilmali yada sürülmelidir (Tamamen natürel olan Bye bites ürünleri tavsiye edilmektedir)
Avrupa´da en önemli önlem olarak kene asisi yapilmaktadir Bu asi daha çok tatilciler, izciler, kampçilar, ormancilar ve sporcular tarafindan tercih edilmektedir Keneler, 0-3 yas arasindaki çocuklarda çok fazla etkili olamadiklari için asi küçük yastaki çocuklarda yapilmamaktadir Ancak doktorlar tarafindan 6 yasin üzerindekilere tavsiye edilmektedir

Kene Isirdiktan Sonra Neler Yapilmalidir?

Kene fark edildigi anda hiç vakit kaybedilmeden uzaklastirilmalidir Ancak keneyi elimizle çekip çikarmak yada bir cimbizla çekmek, kenenin kafasinin kopmasina yol açabilir çünkü kene, cilt dokusuna sikica kenetlenmis durumdadir


çesitli metotlarla (yagla, cimbizla, elle, iple) çikarilmaya çalisilirken stres ve baski altinda bulunan kene, hizla salgiladigi sivi ile çok tehlikeli bakteri ve virüsler aktarmaktadir Geçirilen her bir dakika hastaligi kapma acisindan riski arttirmaktadir Piyasaya sürülen çesitli kene çikarma cihazlari bulunmaktadir Ancak kullanilan tüm bu cihazlarda kafanin kopma riski mevcuttur


Son teknik olarak Avrupa´da piyasaya sürülen Tickner, keneyi dondurarak öldürür ve çikarir Dondurucu etkisi sayesinde, kene kendisi üzerinde ugrasildigini anlamadan ölür Böylelikle virüsü vücuda hizla transferi engellenmis olur Daha sonra Ticker ürünü (sistemi) sayesinde cimbiz fonksiyonu ile dikkatlice çikarilir Bir diger alternatif vakum cihazi ile aktarilan virüsün çekilmesidir Kene tamamen uzaklastirildiktan sonra isirdigi yeri bir kaç gün gözlemleyin sayet herhangi bir kizariklik veya kabariklik olusursa hemen doktorunuza basvurunuz

Kene (Ixodoidea) eklem bacaklıların örümceğimsiler (Arachnida) sınıfından kan emici ve gözsüz bir dış parazittir özellikle göçmen kuşlarla hastalıkları yayıldıkları bilinmektedir İnsan koyun köpek kedi deve gibi canlıların derilerine yapışarak kanlarını emer "Asıl kene" olarak bilinir



Ayrı eşeylidir ve yumurta ile çoğalır Dişi yumurtalarını yaprak çöp veya hayvan kılları arasına bırakır Gelişimlerinde metamorfoz vardır Yumurtalarından üç çift bacaklı larvalar çıkar Bunlar bir pupa devresi geçirerek 8 bacaklı nimfalara (tam gelişmemiş yavrular) dönüşürler Nimfalar da bir pupa safhası geçirdikten sonra ergin hale gelirler Larva ve nimfalar genellikle kertenkeleler üzerinde erginler ise insan koyun sığır köpek gibi memeliler üzerinde parazit yaşarlar

Vücutları başla kaynaşmış bir göğüs ve torba biçimli dişi 11-12 mm'ye kadar sişer Erginlerinde dört çift bacak bulunur Bacakların uçlarında çengeller ve vantuzlar vardır Deriye rahatça yapışarak hortumlarıyla kan emerler İyice şiştikten sonra kendilerini yere atarak konaklarından uzaklaşır ot veya ağaçlara tırmanırlar Ön ayaklarının uçları dokunma ve koku alma için özelleşmiştir Ormanlarda bulunduğu ağacın altından bir hayvan geçtiği takdirde üzerine düşüp derisine yapışır ve etine hortumunu sokarak kanını emer İlk iki bacak çifti öne son iki çifti geriye yönelmiştir Bugün 889 kene türü bilinmektedir Kenelerin hepsi zararlı parazit ve kör değildir Sığır ve köpek kene türleri gözlüdür İnsan ve ehil hayvanlarda parazit yaşayanlar çeşitli hastalık mikroplarını bulaştırdıklarından sağlık bakımından zararlıdır ve birçok bakteri de üretmektedir