Antiphellos (Kaş) Nisa (Meryemlik)

Antiphellos (Kaş) Nisa (Meryemlik)

Şehir Orta Lykia’daki eski Antiphellos kentinin üzerinde kurulduğundan günümüze kadar gelen pek fazla kalıntı yoktur
Kaş’ta buluşmuş olan iki dilli bir yazıttan, Kaş’ın altındaki kentin Antiphellos olduğu kesin olarak anlaşılmıştır Ancak Kaş’ın daha eski ismi Habesos’dur



MÖ IV yy’da Antiphellos çok küçük bir yerleşim yeri olup biraz yukarısında bulunan Phellos’un limanı idi Ancak Hellenistik döneme girilirken Phellos gerilemiş, Antipellos ise gelişerek daha ön plana çıkmıştır Bu durum Roma döneminde de devam etmiş, şehir bölge ormanlarından elde edilen sedir ağacı ticareti ve süngercilik sayesinde gelişerek Phellos’un limanı durumundan çıkmış ve kendine yeten zengin bir şehir durumuna gelmiştir Şehirde akropöl olarak nitelenen yükseltinin Meis Adası’na bakan yüzünde muntazam sur kalıntıları görülür Ancak bu sur kalıntılarının kuzey ve batı yönlerinden günümüze bir şey gelememiştir Deniz kenarındaki sur kalıntıları da bugün görülebilir Şehrin batı kısmında kalan Çukurbağ Yarımadası’na giden yolun sağında Antiphellos’un denize bakan tiyatrosu oldukça sağlamdır


Kaş’ın en önemli anıtı Uzun Çarşı Caddesi üzerinde, halıcı dükkânlarının arasında karşımıza çıkan ve tek bloktan oluşan bir lahiddir Günümüze sağlam bir şekilde gelebilen lahdin üzerindeki sekiz satırlık Lykia dilindeki yazı okunamadığı için lahdin kime ait olduğu bilinmemektedir Bu nedenle de halk ona Kral Lahdi adını yakıştırmıştır
Meyis Adası’na en yakın noktayı oluşturan Kaş tarihi eserler yanında tam bir doğa cennetidir Çukurbağ Yarımadası bir dil gibi denize uzanmakta, yarımada üzerinde yeni yapılmış modern oteller yarımadayı süslemektedir


Yarımada aynı zamanda güzel manzarasıyla 3km’lik iyi bir yürüyüş parkurudur Kaş’ın içinde Büyük Çakıl, Küçük Çakıl ve Akçagerme gibi plajlar tertemiz sularıyla dinlenebileceğiniz seçkin yerlerdir Ayrıca kayıkla Çayağzı Plajı’na da gidilebilir Kaş’ın etrafında yer alan 6 adet mağaradan Kaş’a 18 km uzaklıktaki Mavi Mağara, Aşırlı Adası Deniz Mağarası, güvercinleri ile ünlü Güvercinlik Mağarası en ünlü olanlardır Bu arada Kaputaş Plajı da bir dünya harikasıdır


Kaş zengin tarihi yanında gün geçtikçe daha çok rağbet gören trekking, dağcılık, rafting gibi doğa etkinlikleri içinde sayısız olanaklar vermektedir Doğa ile başbaşa olmak isteyenler için Gömbe’deki Yeşilgöl ve Uçansu Şelalesi iyi bir seçenek oluşturmaktadır Akdağ’ın dibinde bulunan Gömbe, Kaş’tan 70 km uzaklıktadır Akdağ ise Batı Torosların Kızlar sivrisinden sonra en yüksek zirvesidir Burada bulunan küçük goller de doğanın büyüleyici parçalarıdır Gömbe’de Komba antik kenti, buradan 13 km uzaklıkta Sütleğen yakınındaki Meryemlik’te Nisa antik kenti vardır Burada da mezarlar, agora ve tiyatro kalıntıları izlenebilir Kasaba yakınında da Kandyba antik kenti yer almıştır Kaş’ın bir özelliği de bazı harabe yerlerine yaya olarak gidilmesidir Örneğin Kaş’a 12 km uzaklıktaki Phellos’a yürüyerek güzel bir gezi yapılabilir Phellos harabeleri Çukurbağ ve Pınarbaşı köylerinin hemen üzerindedir


Kaş’a gelip Kekova’ya gitmemek mümkün değildir Kaş’tan tekne ile gidildiği gibi karadan üç Üçağız’a gidilip kayıkla da gezilebilir Bu dünya harikası yeri görüp batık şehre hayran olmamak elde değildir Kaş’ın etrafında adı bilinen Istlada, Apollonia, İsinda, Kyaenai gibi antik kentler yanında ismi bilinmeyen birçok harabe yeri daha vardır


Bundan dolayı bir yol kenarında veya bir dağ yamacında eski eser kalıntıları görmek mümkündür Örneğin Kaş’a 7 km uzaklıktaki Bayındır Köyü’nde antik bir kent bulunur Yatların bağlanmasına çok uygun olan Bayındır Limanı üzerindeki yamaçta biri Lykia yazıtlı bir grup lahit bulunmaktadır Burası çok küçük bir antik kent olmalıdır Adının Sebeda olduğu ileri sürülür Kaş’ın batısındaki yüksek arazide birkaç harabe yeri vardır Seyret Yaylası üzerinde 760 m yükseklikteki üç tepeye yayılan, poligonal duvarlara sahip bir harabe görülür



Sidek Köyü yolunda poligonal duvarlı, gotik lahitli ve Lykia yazıtlı bir kaya mezarı bulunan diğer bir harabe yeri vardır Hacıoğlan Köyü’nün yukarısında, bir tepe üzerinde, ırmağın kuzey yakasında bir kale ile üç Lykia mezarı dikkati çeker Çardaklı Köyü’ne yakın bir yerde ismi bilinmeyen bir kent ile Bağlıca’nın yarım saat güneyinde, tepe üzerinde de bir kale bulunmaktadır Tüse Köyü’nün yakınındaki alçak bir tepe üzerinde Tysse adında küçük yerleşme görülür Yakınında Aladam denilen yerde üst bölümleri basamaklı bir mezar Lykia için ilginçtir Merkezi Lykia’yı oluşturan Kaş çevresi tarihi ve doğasıyla bir harikadır

Bugünkü Kaş ilçesinde kurulmuş Likyalılardan kalma bir kıyı kentidir “Phellos” Grek dilinde “Taşlı Yer” anlamına gelmektedir Gerçekten de bu isim Kaş’a çok uymaktadır Antik kentin iyi korunmuş anıt mezarı ve tiyatrosu görülmeye değer yapılarıdırAntiphellos, Antalya’nın Kaş ilçesinin olduğu yerde idi Likçe yazıtlarda ve Pilinius’da “Habesos” diye adlandırılan bu kentin ismi Hellen dilinde “Taşlık Ülke” anlamındadır XXyyın başlarında da buraya “Andifli” denilmiştir

Antiphellos’un MÖVIyyda var olduğunu biliyoruz, fakat bu devre ait bilgilerimiz oldukça sınırlıdır IVncü yya ait mezar anıtlarından da kentin gelişmeye başladığını görürüz Hellenistik dönemde Antiphellos’un kuzeyindeki, bir liman ve savunma yeri olan Phellos’un önemini yitirmesi üzerine kent gelişir ve büyük bir önem kazanır Bu durum Roma çağında da devam eder, sedir ağacı ticareti ve sünger ihracından ötürü zenginleşir MÖ II yy da Likya Birliğine katılan kentler arasındadır ve bu birliğin bastığı sikkelerin arasında Antiphellos’un da ismi vardır Bizans devrinde ise diğer Likya kentleriyle birlikte Myra Metropolitliği’ne bağlı bir piskoposluk merkezi idi Bugünkü Kaş ise bu antik şehrin üzerine kurulmuştur

Günümüze Akropoldeki düzgün sur kalıntıları iyi bir durumda gelmiştir Yalnızca kuzey ve batı surlarından hiçbir iz görülememektedir Surlarda, Helenistik dönemde uygulanan rektagonal tekniği, yani taşların dış yüzlerinin hafif şişkin olarak işlendiği görülür Ayrıca sur kapısı ile iç kalıntıları da ayakta olup onlara dayanılarak kentin tamamen surlarla çevrili olduğu anlaşılmaktadır Kentin batısında, Çukurbağ yarımadasına giden yolun üzerinde tiyatro yer almaktadır Helenistik dönemde yapılan ve güzel bir taş işçiliği gösteren tiyatronun 26 oturma sıralı olduğu ve rahatça 4000 kişiye hizmet verdiği sanılmaktadır

Cavea sağlam durumdadır MSIIIyyda bazı ilâveler yapılmıştır Tiyatronun üstünde MÖ IVyya ait doğal kayadan oyularak yapılmış ev tipi bir mezar anıtı vardır ki bu “Dansözler Mezarı “diye adlandırılır Kare biçimindeki bu mezar 45 m2’dir Mezarın içinde ,kapının karşısına gelen duvarda el-ele tutuşarak dans eden küçük figürler ile sedirin üzerinde yine dans eden 21 adet figür işlenmiştir Cephenin köşeleri ve kapı sağır payelerle hareketlendirilmiştir Kaş’ın bugün adeta bir simgesi durumundaki mezar anıtı Uzun Çarşı caddesinde, Postahane sokağındadır
Günümüze iyi bir konumda gelen ve tek bir bloktan yapılmış olan bu lahdin 1,5 m uzunluğundaki alt kısmında boncuk motifleri ve sekiz satırlık Likçe bir kitabe vardır MÖ IVyya tarihlenen bu mezarın kitabesi okunamadığından kime ait olduğu anlaşılamamıştır


Bu kaidenin üzerine dikdörtgen prizma şeklindeki anıtın sandukası oturtulmuştur Kapağın kuzey-batı alınlığında sopasına dayanmış,sağ bacağını sol bacağının üzerine atmış, üzgün görünümlü bir erkek ile bir kadın figürü işlenmiştir Güney-doğu alınlığında ise ayakta duran ve uzun bir manto giymiş bir kadın figürü görülmektedir Ayrıca lahit kapağının her iki yanına da aslan kabartmaları işlenmiştir Kapağın batı tarafı pencere şeklindedir Antiphellos’taki mezarların çoğu kentin kuzeyindeki yamaçta, evlerin hemen arkasındadır Bunlar ev tipi mezarlardır 1842 de Kaş’a gelen Spratt isimli bir İngiliz subayı burada yüzün üzerinde mezar olduğundan bahsederse de bugün bunların çoğu inşaatlarda kullanıldığı için yoktur

Antalya'nın en ayrıcalıklı beldelerinden biri Kaş Simena ve Patara iki kol gibi uzanıyorlar yanında Lykia'nın göz bebeği Kaş, Toros Dağları'nın gölgesinde, Antiphellos antik kentinin üzerine kurulmuş bir harikalar diyarı Sıcak kanlı Kaş halkı, bütün o popüleritesine rağmen doğayı bakir tutmayı başarmış İlçe bugünkü adını, yarımada şeklindeki sahilinden dolayı almış Yat turizmi açısından önemli bir yeri olan ilçe; sahili, kumsalı, şık restoranlarıyla öne çıkıyor Açık söylemek gerekirse; yolu uzun ve virajlı, üstelik Side, Kemer gibi beldelerden buraya günü birliğine gelinip dönülmesi pek zor Ama Kaş'a vardıktan sonra kentin güzelliği tüm yorgunluğunuzu alıp götürecek

Komşuları: Demre, Fethiye, Finike, Kemer, Patara

"Tarih boyunca hep gözde olmuş bir yerleşim alanı"

ULAŞIM

Antalya- Kaş arası 192 km Kaş ile Fethiye arası ise 110 km Eğer Antalya'dan Kaş'a Gömbe üzerinden giderseniz yol üçte bir oranında uzuyor Kaş ile Bodrum arası ise 400 km Kaş'a karayolu ile varmak istiyorsanız, biraz sıkıntıyı göze almalısınız Dağların denize dik uzanması, bölgeye yol yapımını güç bir hale getirmiş Ankara'dan, Gömbe üzerinden geliyorsanız, yol en az 8 saatinizi alıyor Bu yol, yaz mevsimiyse, gece tercih edilmeli Hatta otobüse binerken, aracın yol üzerinde yolcu almadığından emin olun



TARİHİ


Eski medeniyetlerin izlerini taşıyan Kaş, Likyalılar'ın Antiphellos kentinin üzerine kurulmuş Yerleşim merkezi haline gelmesi, MÖ 2000'li yıllara dayanıyor Kaş'a adını, Teke Bey vermiş Göz biçimini anımsatan Meis Adası'yla birlikte düşünüldüğünde, ilçenin kaşa benzediğini düşünmek kaçınılmaz

SEZONU


Tipik Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü Kaş'ta yıllık ortalama sıcaklık 20-25Cº civarında Nisan ayının 15'inden sonra turizm sezonu açılıyor Kasım ayının başına dek denize girilebiliyor Mayıs ayından itibaren otobüs seferlerinin sayısı artıyor ve tur acentaları açılıyor Mavi yolculuk ve dalgıçlık gibi konularla ilgilenenler için en doğru zaman Haziran - Eylül Ağustos ayında yöre çok kalabalık oluyor Dinlenmek ve kültür gezilerine çıkmak isteyenler, Kaş'ta Mayıs ayında bulunmayı tercih edebilirler

NEREDE NE VAR?

Büyük turistik yapılar, antik kentler ve plaj Pek çok Akdeniz kasabası gibi, Kaş'ta bu üçünü biraraya getirmeyi başarmış Lykialılar'dan kalan kaya mezarları mı göreceksiniz, yoksa Myra, Patara gibi yörelere düzenlenen günü birlik turlara mı katılacaksınız? Derinliklere dalmanın tadını mı çıkaracaksınız, Büyük Çakıl Plajı'nda esrik bir gezintinin mi? Kaş, o kadar çok seçenek sunuyor ki, ilk anda insanın kafası karışıyor Tarihi açıdan çok büyük bir zenginliği var Kaş'ın Batık kent Kekeva, antik çağın önemli merkezi Myra, Noel Baba'nın öldüğü yöre Demre ve Lykia'nın bir numaralı liman kenti Patara'yı ayrı birer destinasyon olarak düşünebiliriz Kaş'a kalanlar ise yine çok Likyalılar Antiphellos'a bugün bile ayakta durabilen yapıtlar bırakabilmişler

Bu yapıtlar içinde en göze çarpanları; antik tiyatro, Likya kaya mezarları, Kaş Anıtı, Grek tapınağı Antik tiyatro dört bin kişilik ve halen sapasağlam Hellenistik dönemin özelliklerini taşıyan tiyatro, Roma döneminde restore edilmiş Grek tapınağı ise şu an Hastane Caddesi adını taşıyan yerde bulunuyor, Hellenistik dönemlerin izini taşıyor Büyük olasılık bir kumandanın anısına dikilmiş olan Kaş Anıtı'nın üzerinde Likya dilinde yazılmış bir kitabe var Kaş Anıtı şu an Uzunçarşı olarak bilinen caddenin üzerinde Kaş'ın doğu ve kuzeyinde yer alan dağlarda ise kayalara oyulmuş mezarlara rastlıyorsunuz


Likya döneminden kalan bu mezarların kayalara oyulmuş yüzleri, dönemin ahşap mimarisini yansıtıyor Kaş'a 45 kilometre uzaklıkta olan antik kent Xanthos"a (Kınık) günübirlik turlar düzenleniyor Xanthos'un en önemli özelliği, Likyalılar'ın istilalara karşı direnen tek kenti olması 19yy'da İngiliz tarihçilerce ortaya çıkarılmış ve maalesef önemli kalıntılar British Museum'a kaçırılmış Bugün kent merkezindeki agora kalıntılarını gezmek mümkün Bir başka tarihi kent ise Simena Burayı Kekeva Adası ve Myra ile birarada düşünebilirsiniz Simena'ya tekne turları düzenleniyor Kaldı ki, yöreye ulaşmanın tek yolu deniz Bir zamanlar daha çok denizcilerin ve balıkçıların konakladığı bir kent olan Simena Likya ve Roma döneminin kalıntılarını saklıyor Kayalara oyulmuş minik bir tiyatrosu var Bu tiyatro Akdeniz'in en küçük antik tiyatrosu olarak kabul ediliyor


Simena bugün uzaktan bakıldığında oyuncak evlere benzeyen yapılarıyla şirin bir balıkçı köyü görünümünde Kaş yaylalarıyla ünlü bir yöre Gömbe Yaylası, Sütleğen Yaylası ve Bezirgan Yaylaları bitki örtüleri ve çevrelerini kaplayan yüksek dağlarla doyumsuz manzaralara sahip Dağlarda çam, selvi, sedir, meşe gibi ağaçlar bulunuyor Akdağ eteklerinde yazın rağbet gören piknik yerleri ve kır restoranları var Gömbe'de son yıllarda alabalık üretiliyor, restoranlarda taze alabalık yiyebilirsiniz Uçarsu ve Yeşilgöl soğuk pınarlarlarıyla tanınıyor ve yazın kavurucu sıcağından uzakta, dinlendirici bir tatil geçirmek isteyenlerin beğenecekleri yerlerden

GECE HAYATI


Yaz aylarında Kaş'ta gece hayatı çok canlı Yaz sezonunda caddeler insanla doluyor, eğlence merkezleri, barlar gecenin geç saatlerine kadar ziyaretçilerle dolup taşıyor Marina ve civarındaki barlar uzun ve sıcak yaz gecelerinin en popüler yerleri Canlı müzik programları, konserler, dans gösterileri, animasyonlar özellikle Haziran-Eylül ayları arasında Kaş gecelerini hareketlendiren etkinlikler Barcelona, Boheme Bar, Temple Bar, Villa Marina Bar hemen ilk akla gelen barlardan İçki menüsünün zevklerinizle uyuşması için Marina, Hükümet Caddesi, Cumhuriyet Meydanı, Uzun Çarşı Caddesi gibi yerlerde, dışarıdaki fiyatlı menülere bakarak da bir bar seçebilirsiniz

ALIŞ-VERİŞ


Kaş'ta çok sayıda hediyelik eşya dükkanı bulunmakta El dokuması halı ve kilimler, çeşitli malzeme ve taşlardan süs eşyaları, deri ve deriden üretilen giyim eşyaları vitrinleri ve tezgahları kaplıyor Yayla kültürünü yansıtan ev eşyaları ve yemeniler, kenarları oyalı masa örtüleri özellikle yabancı ziyaretçilerin ilgisini çekiyor Köylerde kadınların dokuduğu kilimler motiflerindeki çeşitlilik ve boyalarındaki kaliteyle hemen öne çıkıyorlar Cuma günleri kurulan ilçe pazarı da her yaştan ziyaretçinin ilgisini çekecek düzeyde Kaş'taki mağazaların bir çoğunda Visa ve Mastercard geçiyor Kaş'ta İş Bankası, Yapı Kredi Bankası ve Ziraat Bankası bulunuyor Tabii, pek çok döviz bürsou da var ve bunlar geç saatlere kadar açık

SAĞLIK

Kaş özellikle Ağustos ayında yakıcı sıcağın hakim olduğu bir yöre Bu dönemde güneş altında kalmak ve fazla yağlı yemekler yemek mutlaka sağlık sorunlarına yol açıyor Yanlış beslenmeden doğan rahatsızlıklar, fazla güneşte kalmaktan ortaya çıkan sorunlar, ziyaretçilerin şikayetleri Neyse ki, Kaş'ta sağlık hizmetleri çok iyi Devlet Hastanesi, Sağlık Ocağı gibi kuruluşlar, güleryüzlü ve ilgili personelleriyle her türlü sağlık sorununuza çare bulmak için seferber oluyorlar Özel sağlık hizmetleri de oldukça özenli

ÇOCUKLARLA TATİL


Kaş çocuklarıyla tatil yapanlar için de rahatça önerilebilecek bir yer Yaz mevsiminde çocuklarla yapılabilecek deniz sporlarından mahrum kalmayacaksınız Deniz bisikletine binmek, plaj voleybolu oynamak çocuklar için hem sağlıklı, hem eğlenceli Kaş'ta pek çok otelde çocuklara yönelik bir aktivite mutlaka var Çocuk havuzları ihmal edilmemiş Oyun bahçeleri hazır Tatil köylerinde animatörler çocuklar için özel programlar hazırlıyor Restoranlarda da çocuk menüleri var

DOĞA SPORLARI

Kaş'ın yeryüzü şekillerindeki çeşitlilik yörede pek çok doğa sporunun gerçekleşmesine olanak tanıyor Yamaç paraşütü, dağçılık, trekking, dalgıçlık, mağaracılık en popüler aktiviteler Yayla gezileri özellikle genç ziyaretçiler için ideal Offroad güzergahlarda jeep safarileri de çok yaygın Kaş'ın 18 km ilerisindeki Mavi Mağara, 15 metre yüksekliğinde Güneş ışıkları deniz dibinden yansıyarak mağaraya ulaşıyor ve içeride mavi bir ışık oluşuyor Eskiden bu mağarada fok balıkları yaşarmış Çok sayıda yaban güvercininin barındığı Güvercinlik Deniz Mağarası ise Kalkan yakınlarında Kara mağaraları içinde en çok ziyaret edilenler; İnbaş Mağarası ve Bayındır Mağarası


Kaş'ta dalgıçlığın ayrı bir yeri var İlçede pek çok dalgıçlık klübü bulunuyor Kaş'ta dalmanın tadı başka Ama bir tek sorun var, o da bazı yerlerin dalmaya uygun olmaması Türk Deniz Vakfı'nın da desteklediği kıyı koruma projesince, Kaş kıyılarının bir kısmının korumaya alınması gündeme geldi Çünkü denizin dibinde hala bin yıllar öncesinden, paha biçilmez kalıntılar var ve bu kültürel değerlerin zarar görmemesi ve bir an önce değerlendirilmesi gerekiyor Bölgede kamp kurmak da çok keyifli Hem hesaplı, hem de macera dolu ve doğayla başbaşa bir tatil isteyenler, Kaş yakınlarındaki kamp merkezlerinde konaklamayı seçiyorlar Fethiye yolu üzerinde çok sayıda kamping var

NE YENİR


Kaş balık yönünden çok zengin değil çünkü açık deniz balıkçılığı yapılmıyor, daha ziyade kıyı balıkçılığı tercih ediliyor Halkın çok az bir kısmı balıkçılıkla uğraşıyor Yörede çıkan başlıca balık türleri; mercan, grida, orfoz, barbunya, iskaroz, sokar, palamut ve kefal Ayrıca ahtapot avcılığı da yapılıyor Taze kalamar yemek isteyenler, deniz lokantalarından memnun kalacak Hatta ilçede kalamar adında bir restoran bile var Akdeniz mutfağı yaygın Kaş'ta ev yemeği sunan restoranların hemen hepsinde Akdeniz mutfağının tipik lezzeti hakim Yöresel tatlar hemen fark ediliyor Gömbe Yaylası"nın kebabı ve dondurmasını tatmadan geçmeyin Yayla balı, hem besleyici, hem şifalı Yayla yoğurdu, üzüm pekmezi, keçiboynuzundan elde edilen harnup pekmezi çok meşhur Kaş'ın en tipik yöresel yemeği "tereyağlı keşkek" Kaş'ta dünya mutfağından örnekler sunan restoranlar bulmak da mümkün İtalyan, Meksika, Fransız mutfaklarından örnekler sunan çok iyi bir kaç restoran var Bunları keşfetmek de size kalmış

YÖRE İÇİ ULAŞIM

Cuma Çarşısı'nın karşısındaki otogardan kalkan otobüsler sizi çevre ilçelere götürür Yerel seyahat firmaları, size bu konuda yol göstereceklerdir Antik merkezlerle en büyük bağlantı, günübirlik turlar düzenleyen acenteler Kişi başına, öğle yemeği dahil 30 DM civarında ödeme yapıyorsunuz Özellikle Simena'ya gitmeyi düşünürseniz turları tercih edebilirsiniz Çünkü daha hesaplı oluyor Hem de gittiğiniz yerde adaya ulaşmak için tekne aramanız gerekmiyor