Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU
KANUN NO: 4875
KABUL TARİHİ: 5 HAZİRAN 2003
RESMİ GAZETE : 17 HAZİRAN 2003
AMAÇ VE KAPSAM
Madde 1- Bu Kanunun amacı, doğrudan yabancı yatırımların özendirilmesine, yabancı yatırımcıların
haklarının korunması ile yatırım ve yatırımcı tanımlarında uluslar arası standartlara uyulmasına,
doğrudan yabancı yatırımların gerçekleştirilmesinde izin ve onay sisteminin bilgilendirme sistemine
dönüştürülmesine ve tespit edilen politikalar yoluyla doğrudan yabancı yatırımların artırılmasına
ilişkin esasları düzenlemektir Bu Kanun, doğrudan yabancı yatırımlara uygulanacak muameleyi
kapsar
TANIMLAR
Madde 2- Bu Kanunda geçen;
a) Yabancı yatırımcı: Türkiye'de doğrudan yabancı yatırım yapan,
1)Yabancı ülkelerin vatandaşlığına sahip olan gerçek kişiler ile yurt dışında ikamet eden Türk
vatandaşlarını,
2) Yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişileri ve uluslar arası kuruluşları,
b) Doğrudan yabancı yatırım : Yabancı yatırımcı tarafından,
1)Yurt dışından getirilen;
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca alım satımı yapılan konvertibl para şeklinde nakit
sermaye,
- Şirket menkul kıymetleri (devlet tahvilleri hariç),
- Makine ve teçhizat,
- Sınai ve fikri mülkiyet hakları,
2)Yurt içinden sağlanan;
-Yeniden yatırımda kullanılan kar, hasılat, para alacağı veya mali değeri olan yatırımla ilgili diğer
haklar,
- Doğal kaynakların aranması ve çıkarılmasına ilişkin haklar,
gibi iktisadi kıymetler aracılığıyla;
i) yeni şirket kurmayı veya şube açmayı,
ii) menkul kıymet borsaları dışında hisse edinimi veya menkul kıymet borsalarından en az %10
hisse oranı ya da aynı oranda oy hakkı sağlayan edinimler yoluyla mevcut bir şirkete ortak
olmayı,
c) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığı’nı,
ifade eder
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARA ILIŞKIN ESASLAR
Madde 3
a) Yatırım Serbestisi ve Milli Muamele
Uluslar arası anlaşmalar ve özel kanun hükümleri tarafından aksi öngörülmedikçe;
1-Yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım yapılması serbesttir
2- Yabancı yatırımcılar yerli yatırımcılarla eşit muameleye tabidirler
b) Kamulaştırma ve Devletleştirme
Doğrudan yabancı yatırımlar, yürürlükteki mevzuat gereğince; kamu yararı gerektirmedikçe ve
karşılıkları ödenmedikçe kamulaştırılamaz veya devletleştirilemez
c) Transferler
Yabancı yatırımcıların Türkiye’deki faaliyet ve işlemlerinden doğan net kar, temettü, satış, tasfiye ve
tazminat bedelleri, lisans, yönetim ve benzeri anlaşmalar karşılığında ödenecek meblağlar ile dış
kredi ana para ve faiz ödemeleri, bankalar veya özel finans kurumları aracılığıyla yurt dışına
serbestçe transfer edilebilir
d) Taşınmaz Edinimi
Yabancı yatırımcıların Türkiye’de kurdukları veya iştirak ettikleri tüzel kişiliğe sahip şirketlerin, Türk
vatandaşlarının edinimine açık olan bölgelerde taşınmaz mülkiyeti veya sınırlı ayni hak edinmeleri
serbesttir
e) Uyuşmazlıkların Çözümü
Özel hukuka tabi olan yatırım sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümü ile yabancı
yatırımcıların idare ile yaptıkları kamu hizmeti imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden kaynaklanan
yatırım uyuşmazlıklarının çözümlenmesi için; görevli ve yetkili mahkemelerin yanı sıra, ilgili
mevzuatta yer alan koşulların oluşması ve tarafların anlaşması kaydıyla, milli veya milletlerarası
tahkim ya da diğer uyuşmazlık çözüm yollarına başvurulabilinir
f) Nakit Dışı Sermayenin Değer Tespiti
Nakit dışındaki sermayenin değer tespiti, Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılır
Yabancı ülkelerde kurulu bulunan şirketlerin menkul kıymetlerinin yatırım aracı olarak kullanılması
halinde, menşe ülke mevzuatına göre değer tespitine yetkili makamların veya menşe ülke
mahkemelerince tespit edilecek bilirkişilerin ya da uluslar arası değerlendirme kuruluşlarının
değerlendirmeleri esas alınır
g) Yabancı Personel İstihdamı
Bu Kanun kapsamında kurulan şirket, şube ve kuruluşlarda istihdam edilecek yabancı uyruklu
personele, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çalışma izni verilir
4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un 23 maddesi uyarınca Hazine
Müsteşarlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca müştereken hazırlanacak yönetmelikte;
yabancı sermayeli şirket ve kuruluşlardan hangilerinin bu kapsama gireceği ile söz konusu
yönetmelik kapsamında izin verilecek kilit personelin tanımı ve çalışma izinlerine ilişkin özel
nitelikteki diğer esas ve usuller belirlenir
Bu kapsamda istihdam edilecek personele, 4817 sayılı Kanun’un 14 maddesi birinci fıkrasının “b”
bendi hükümleri uygulanmaz İstihdam edilecek yabancı uyruklu kilit personele, 4817 sayılı
Kanun’un 13 maddesi birinci fıkrasının hangi durumlarda uygulanacağı hazırlanacak yönetmelikte
belirlenir
h) İrtibat Büroları
Müsteşarlık, yabancı ülke kanunlarına göre kurulmuş şirketlere, Türkiye'de ticari faaliyette
bulunmamak kaydıyla irtibat bürosu açma izni vermeye yetkilidir
POLITIKA BELIRLEME VE BILGI ISTEME
Madde 4- Müsteşarlık; kalkınma plan ve yıllık program hedeflerini, ülkenin genel ekonomik
durumunu, dünyadaki yatırım eğilimleri ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile özel kesim meslek
kuruluşlarının görüşlerini dikkate alarak, doğrudan yabancı yatırımlara ilişkin politikaların genel
çerçevesini belirlemeye, bu amaçla diğer kuruluşların faaliyetlerine katılmaya yetkilidir Doğrudan
yabancı yatırımları ilgilendiren mevzuatta yapılacak değişiklik ve yeni mevzuat taslakları hakkında
Müsteşarlığın uygun görüşü alınır
Müsteşarlık, doğrudan yabancı yatırımlara ilişkin bilgi sistemini kurmak ve geliştirmek amacıyla,
yatırımlar hakkındaki istatistiki bilgileri, her türlü kamu kurum ve kuruluşları ile özel kesim meslek
kuruluşlarından istemeye yetkilidir
Yabancı yatırımcılar, yatırımları ile ilgili istatistiki bilgileri Müsteşarlıkça hazırlanacak yönetmelikle
belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Müsteşarlığa bildirirler Söz konusu bilgiler istatistik amaçları
dışında ispat aracı olarak kullanılamaz
ÇEŞITLI HÜKÜMLER
Madde 5- a) Mevcut yabancı sermayeli kuruluşlar
18/1/1954 tarihli ve 6224 sayılı Kanun kapsamında kurulan şirketler, kazanılmış hakları saklı kalmak
kaydıyla, bu Kanuna tabidirler
b) Yönetmelik
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esaslar Kanunun yayımını izleyen bir ay içerisinde Müsteşarlıkça
hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir
c) Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
18/1/1954 tarihli ve 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır
Mevzuatta, 6224 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanunun ilgili hükümlerine yapılmış sayılır
d) Bu Kanun hükümlerine ilişkin değişiklikler, ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda
değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir
GEÇICI MADDE : Bu Kanunun uygulanmasını göstermek üzere hazırlanacak yönetmelikler
yürürlüğe girinceye kadar, mevcut kararname, tebliğ ve genelgelerin bu Kanuna aykırı olmayan
hükümlerinin uygulanmasına devam olunur
YÜRÜRLÜK
Madde 6- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer
YÜRÜTME
Madde 7- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür