Türk Ticaret Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından Avans Kar Payı Dağıtımı

Türk Ticaret Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından Avans Kar Payı Dağıtımı

Türk Ticaret Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından Avans Kar Payı Dağıtımı

Halka açık olan şirketlerin avans kâr payı dağıtımına ilişkin düzenlemeler Sermaye Piyasası Kanunu ile belirlenmişken halka açık olmayan şirketlerin avans kâr payı dağıtımına ilişkin düzenlemeler 02072012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu ile yapılmıştır

Halka açık olmayan şirketlerin avans kâr payı dağıtımının esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan ve 9 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Kâr payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliğ” ile açıklanmıştır Bu tebliğ ile halka açık olmayan şirketler için 9 Ağustos 2012 tarihinden itibaren kar payı avansı dağıtmak mümkün hale gelmiştir

Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Kar Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliği ile Kurumlar Vergisi Genel Tebliği kapsamında SPK’ya tabi olmayan anonim şirketler ile limited şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin, kar payı avansı dağıtım şartları ile dağıtılan avans kar paylarının vergilendirilmesi bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır

I-TÜRK TİCARET KANUNU AÇISINDAN AVANS KAR PAYI DAĞITIMI

11Kâr Payı Avansı Dağıtabilecek Şirketler:

Sermaye Piyasası Kanununa tabi olmayan anonim şirketler ile limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler kâr payı avansı dağıtabileceklerdir

12Kâr Payı Avansı Dağıtım Şartları:

Tebliğde belirtilen şirketlerin kâr payı avansı dağıtabilmeleri için aşağıdaki iki şartın sağlanması gerekmektedir:

-Şirket genel kurulunca kâr payı avansı dağıtılmasına ilişkin karar alınması,

-Kâr payı avansı dağıtılacak hesap döneminde hazırlanan üç, altı veya dokuz aylık ara dönem finansal tablolara göre kâr edilmiş olması

13 Şirket Genel Kurulunca Alınacak Kararın İçeriği:

Şirket genel kurulunca kâr payı avansı dağıtımına karar verildiği durumda bu kararda ayrıca aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur

a) İlgili hesap dönemi sonunda, yıl içinde dağıtılan kâr payı avansını karşılayacak tutarda net dönem kârı oluşmaması durumunda,

Net dönem kârını aşan kâr payı avanslarının varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan serbest yedek akçelerden mahsup edileceği, serbest yedek akçe tutarının da dağıtılan kâr payı avanslarını karşılayamaması halinde fazla ödenmiş olan kâr payı avanslarının yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği,

b) İlgili hesap dönemi sonunda zarar oluşması durumunda;

1) Varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçelerin öncelikle oluşan zararın mahsubunda kullanılacağı, bu akçelerin oluşan zararı karşılayamaması halinde dönem içinde dağıtılan kâr payı avanslarının tamamının yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği,

2) Genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçelerin, oluşan dönem zararından mahsubu sonrasında bakiye serbest yedek akçe tutarının dağıtılan kâr payı avanslarından indirileceği, indirim işlemi sonucunda dönem içinde dağıtılan kâr payı avansı tutarının bakiye serbest yedek akçe tutarını aşması halinde ise aşan kısmının yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edileceği

14 Genel Kurul Yeter Sayısı ve Karar Nisabı:

Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, genel kurulca bu yönde karar alınabilmesi için sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin toplantıda hazır olması, bu nisabın toplantı süresince korunması ve toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğunun kâr payı avansı dağıtılması yönünde kullanılmış olması, limited şirketlerde ise toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğunun kâr payı avansı dağıtılması yönünde olması gereklidir

İlgili hesap dönemi öncesinde ödenen kâr payı avanslarının, ilgili olduğu yılın net dönem kârından mahsup edilmesi şarttır Bu işlem yapılmadan, şirket genel kurulunca kâr payı dağıtılmasına ve kâr payı avansı ödenmesine karar verilemez

15 Dağıtılacak Kâr Payı Avansı Tutarı ve Hesaplanması:

Dağıtılacak kâr payı avansı;

Varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamının,

Vergi, fon ve mali karşılıkların,

Kanunlara ve sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçelerin,

Varsa imtiyazlı pay sahipleri, intifa senedi sahipleri ve kâra katılan diğer kimseler için ayrılacak tutarların,

oluşan ara dönem kârından indirilmesi suretiyle hesaplanır Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez

Aynı hesap dönemi içinde izleyen ara dönemlerde de kâr oluşması halinde dağıtılacak kâr payı avansı tutarı birinci fıkrada belirtilenlerin yanı sıra önceki ara dönem veya dönemlerde ödenmiş olan kâr payı avansı tutarları da indirilerek hesaplanır Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez

16 Kâr Payı Avansı Ödemeleri:

Kar Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliğe göre kar payı ödemelerinde uyulacak bazı kurallara aşağıda yer verilmiştir:

-Kâr payı avansı, dağıtım tarihleri itibarıyla ortaklara payları oranında ödenir

-Kâr payı avansı, kârdan imtiyazlı paylara imtiyaz dikkate alınmadan ödenir İntifa senedi sahiplerine, ortak olmayan yönetim organı üyelerine ve ortaklar dışında kâra katılan diğer kimselere kâr payı avansı ödenemez

-Ortakların sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olmaları halinde söz konusu borç ortağa ödenecek kâr payı avansından mahsup edilir

-Bir hesap döneminde kâr payı avansı dağıtan ve ardından sermaye artırımı gerçekleştiren şirket, aynı hesap döneminde tekrar kâr payı avansı dağıtmak istediğinde aşağıda belirtilen esaslara uyar

a) Sermaye artırımı sonrasında yapılacak kâr payı avansı ödemesinde, yeni ortaklara öncelik verilir

b) Söz konusu öncelik, eski ve yeni ortakların dönem içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları eşitleninceye kadar devam eder

c) Eski ve yeni ortakların hesap dönemi içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları eşitlendikten sonra, kalan kâr payı avansı tutarı veya bir sonraki ara hesap döneminde ödenecek kâr payı avansı tutarı mevcut ortaklara payları nispetinde ödenir

17Kâr Payı Avansı İşlemlerinde Yönetim Organının Görevleri:

Genel kurul tarafından kâr payı avansı dağıtılmasına karar verilmesi ve ara dönem finansal tablolara göre de kâr edilmiş olması halinde şirket yönetim organınca sırasıyla aşağıdaki görevler yerine getirilir

-Kâr payı avansı dağıtımına ilişkin rapor hazırlanır

-Raporda tespit edilen kâr payı avansının ortaklara ödenmesine ve bu ödemelerin yapılma usulüne ilişkin karar alınır

-Kâr payı avansı tutarları, kararı izleyen en geç 6 hafta içerisinde ödenir

-Hamiline yazılı pay senedi sahiplerine kâr payı avansı ödenirken gerekli güvence yönetim organı tarafından alınır

-Varsa, fazladan ödenen kâr payı avanslarının ortaklardan tahsil edilerek şirkete iadesine ilişkin işlemler yönetim organınca yerine getirilir

II-KURUMLAR VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN AVANS KAR PAYI DAĞITIMI

Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 1566 bölümünde avans kar payı dağıtımı ile ilgili açıklamalara yer verilmiştir Avans kar payı dağıtımı yapılması halinde, dağıtılan kar payları üzerinden elde edenin hukuki niteliğine göre vergi kesintisi yapılacaktır

Kesilen vergiler, avans kar payı dağıtımının yapıldığı aya ait muhtasar beyanname ile beyan edilecektir

Avans kar payı dağıtımında kurum ortakları açısından elde etme, kurumun yıllık safi kazancının kesinleşip, karın nakden veya hesaben dağıtıldığı, diğer bir ifadeyle avansın kar dağıtım kararı uyarınca dağıtılan kardan mahsup edildiği tarihte gerçekleşecektir Şu kadar ki; bu süre, ilgili hesap dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken tarihi içeren hesap döneminin sonunu geçemeyecektir

Örneğin, ortaklarının tamamı gerçek kişilerden oluşan tam mükellef bir kurumun 2013 takvim yılı karından mahsup edilmek üzere 2013 yılında avans kar payı dağıtımı yapması durumunda, gerçek kişilerin elde ettiği avans kar payı üzerinden tam mükellef kurum, 2013 yılında %15 vergi kesintisi yaparak muhtasar beyanname ile beyan edecektir

Ayrıca, 2013 yılında avans kâr payı dağıtılması halinde, 2014 yılı sonuna kadar kar dağıtımı için karar alınarak avans kâr paylarının mahsup edilmesi gerekmektedir

Kâr payı elde eden gerçek kişi ortakların elde ettikleri kazancın kanunda belirtilen istisna haddini geçmesi durumunda, 2014 takvim yılına ait gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmekte olup, 2013 yılında avans kar payı üzerinden kesilerek beyan edilen vergilerin gelir vergisi beyannamesinde hesaplanan vergiden mahsup edilmesi mümkün bulunmaktadır

Avans kar payı dağıtılması halinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanmayacaktır

Ancak, hesap dönemi itibarıyla zarar doğması veya safi kazancın avans olarak dağıtımı yapılan kârdan düşük çıkması halinde, ilgili mevzuatına göre geri çağrılan tutarlara transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanacaktır

III-SONUÇ

Yukarıdaki yazımızda SPK’ya tabi olmayan anonim şirketler ile limited şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin kar payı avansı dağıtım şartları ile dağıtılan avans kar paylarının vergilendirilmesi Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Kar Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliği ile Kurumlar Vergisi Genel Tebliği kapsamında açıklanmıştır

Kar payı avansı dağıtımında henüz açıklığa kavuşturulmamış konular bulunmaktadır

Örneğin, yıl içinde avans kar payı dağıtılıp, dönem sonunda zarar çıkması ya da dağıtılan avansı karşılayacak şekilde kar oluşmaması halinde, avans kar payı dağıtımı sırasında yapılan tevkifatın nasıl geri alınacağı konusunda bir düzenleme bulunmamaktadır

Ayrıca, kar dağıtımında VUK’a göre oluşturulan “bilanço karı”nın mı, yoksa TTK uyarınca oluşturulan “bilanço karı”nın mı dikkate alınacağı konusunda açıklık bulunmamaktadır

Yukarıda belirttiğimiz konularda idarenin düzenleme yapmasına ihtiyaç bulunmaktadır Hatice Çınar

KAYNAKÇA :

-Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Kâr Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliği

- Kurumlar Vergisi Genel Tebliği

http://www.verginet.net/dtt/1/avans-...i-ttk-kvk.aspx