Pas Ve Paslanma Nedir? |
12-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Pas Ve Paslanma Nedir?Pas, su ve hava varlığında oluşan demir ve oksijen bileşiklerine (genellikle kırmızı oksitler) verilen genel addır Pasın değişik formları görsel olarak ve ya spektroskopi ile saptanabilir ve değişik koşullar altında oluşabilirler Pas, hidratlı demir(III) oksit (Fe2O3H2O) ve demir(III) oksit-hidroksit (FeO(OH), Fe(OH)3) içermektedir Paslanma demir ve onun çelik gibi alaşımlarının korozyonu için kullanılan ortak bir terimdir Diğer metallerin uğradıkları korozyonda oksitlenme olsa da pas olarak isimlendirilmemektedir Yeterli zaman içerisinde su, oksijen herhangi bir miktardaki demir tamamen pas oluşturur ve demir parçalanır Buna karşılık alüminyumun korozyonu son derece yavaştır, çünkü alüminyumoksit bir tabaka oluşturarak daha fazla alüminyumun oksitlenmesini engeller Pas, dış etkilere karşı korunmamış haldeki demir ve çelik üzerinde oluşan kırmızımsı kahverengi bir katmandır Pas oluşumuna yol açan neden, metalin havadaki oksijen ve nemle temas halindeyken çok yavaş ilerleyen bir yanma tepkimesine girmesidir Paslanma için hem havanın, hem de nemin birlikte bulunması gerekir Antarktika'nın çok kuru havasında paslanma çok yavaş olur Havadaki kimyasal katışkılar ya da dumanlar paslanmayı çabuklaştırır Havadaki kükürt dioksit oranının daha yüksek olduğu kentlerde demir ve çelik gereçler kırsal kesimdekine oranla daha ça*buk paslanır Oluşan pas katmanı pul pul dökülür ve böylece hava ve nemin etkisine açık yeni bit yüzey ortaya çıkar Paslanmayı önlemek için bazı önlemler alınmazsa, demir ve çelik yapılar giderek zayıflar ve sonunda kırılır ya da kopar Kromlu paslanmaz çelikler çok pahalı oldu*ğundan her yerde kullanılamaz Bu nedenle normal çelikler çeşitli koruyucularla kaplana*rak havanın ve nemin etkisinden korunur Kaplama maddesi olarak katı makineyağı, boya, plastik, vernik ya da bir başka metal olabilir Motorlu taşıtların parlak parçaları üstündeki ince krom kaplama; çatı kaplama*da ve kova yapımında kullanılan "galvanizli sac"ın üzerindeki çinko katmanı; konserveci*likte kullanılan teneke kutuların yapıldığı çelik levhaların üzerindeki ince kalay kapla*ma bu tür metal kaplamalardır Ek bilgi: Bitkiler dünyasında "pas", ürünlerde ciddi hastalıklara yol açan belirli bir mantar türü*nün adıdır Bu pasların en kötüsü buğdaypasıdır; ama dağlaleleri, böğürtlenler ve güllere zarar veren başka pas türleri de vardır |
|