Orsat Gaz Analizi - Orsat Gaz Analizi Nasıl Yapılır - Orsat Gaz Analizi Konu Anlatımı

1 1GİRİŞ: Gaz karışımlarının kantitatif analizlerinin yapılması amacıyla, bileşenlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri göz önünde bulundurularak çok sayıda yöntem ve cihaz geliştirilmiştir Orsat yöntemi de gaz analizi için kullanılan en eski yöntemlerden biridir Absorbsiyon esasına dayanan bu yöntem , yapılan analizlerin sonuçlarının kontrol edilmesi amacıyla kullanılır Yöntem ,atmosfer basıncında bulunan belirli bir hacimdeki gazın, her bileşenini ayrı ayrı absorblayacak reaktiflerden geçirerek hacim azalmalarının ölçülmesi esasına dayanırAbsorblanma fiziksel veya kimyasal (bir sıvı içerisinde tepkime vererek ) olarak gözlenir ve kullanılan reaktiflerin sırası önemlidir(1) Kantitatif analiz için kullanılan absorbsiyon cihazları :  Bunte büreti ve bunun değiştirilmiş şekli  Bone Wheeler cihazı  Hempel cihazı  Orsat ve Sheperd cihazı Bu cihazlardan hangisinin kullanılacağı , analiz yapılacak gaz karışımının miktarına ve karımdaki gazların ayrı ayrı konsantrasyonlarına bağlıdır Burada ölçme esasının dayandığı iki kural vardır: 1 Lusiac Kuralı: Sabit sıcaklıktaki gaz karışımının hacmi, bu karışımı meydana getiren ayrı ayrı gazların hacimlerin toplamına eşittir 2 Dalton Kuralı: Sabit sıcaklıktaki bir gaz karışımının basıncı , bu karışımı meydana getiren ayrı ayrı gazların kısmi basınçları toplamına eşittir (2) Yapılan deneyin amacı, deney sisteminin çalışma prensinin öğrenilmesi, verilen bir gaz karışımının orsat gaz analizi ile bileşiminin bulunması ve yanma deneyi sonuçları verilmiş olan başka bir gaz karışımının bileşiminin bulunmasıdır 2 2KURAMSAL TEMELLER : Orsat yöntemi ile gaz analizi absorbsiyon esasına dayanmaktadır Bu analiz yönteminin temel prensibi , belirli bir hacimde ve atmosfer basıncında alınan bir gaz karışımındaki bileşenlerin, fiziksel veya kimyasal olarak tamamen absorblanabileceği reaktiflerden geçirilmesi ve hacim azalmasının ölçülmesidir Bu işlem sırasında , numune her bir absorbsiyondan sonra başlangıçtaki basınca getirilir ve hacim değeri okunur Bu analiz sırasında sıcaklık ve basınç sabit tutulur Bazı gazlar ve bunları absorblayan çözeltiler Tablo 21 ‘de verilmiştir(1,2) Tablo 21 : Bazı gazlar ve bunları absorblayan çözeltiler(1,2) ÇÖZELTİ ABSORBLADIĞI GAZ %36 KOH , %32 NaOH CO2 Bazik piragallol çözeltisi O2 Sülfat asidi çözeltisi Benzen ve diğer olefinler Paladyum H2 Bromlu Su Etilen , asetilen Uygun absorblayıcı maddesi bulunmayan bileşenleri içeren gaz karışımlarına ise yakma işlemi uygulanır Yakma işleminden sonra ortaya çıkan ürünler orsat yöntemi ile analizlenir Eğer gaz bileşeni yanıcı değil ise, tüm absorblama işlemleri yapıldıktan sonra bileşen miktarı toplam miktardan fark olarak hesaplanır Orsat yöntemi ile gaz analizi sırasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:  Deneye başlamadan önce sistemin içinde kalmış olması muhtemel olan gaz tamamen boşaltılmalıdır  Reaktiflerden herhangi biri , gaz karışımındaki bileşenlerin birden fazlasını absorblıyor olabilir Bu durumda herhangi bir hata olmaması için kullanılacak reaktiflerin belirli bir sıraya göre kullanılması gerekmektedir  Analizler sabit sıcaklıklarda yapıldığı için suyun buhar basıncı sabit kalır  Analizler sulu çözelti ortamında yapılır ve gazların su buharı ile doymuş olması önemlidir Analizler kesinlikle kuru gazla yapılmaz Orsat cihazı ile su buharı analizlenemez Bu nedenle yapılan analize kuru baca gazı analizi de denir(2) 3 3DENEL YÖNTEM : 31Deney Sistemi: Şekil 1 Tek pipetli Orsat sistemi Orsat gaz analizi sistemi, absorbsiyon çözeltilerinin konulacağı pipetler; pipetlere basınç uygulamak için arka haznelerine bağlı iki yollu balonlar; paralel yerleştirilen muslukların bağlandığı , su ceketi içine yerleştirilmiş dereceli bir büret; içinde civa yada asitlendirilmiş tuzlu su bulunan , bürete hortum ile bağlı seviye şişesi; sisteme gaz alınması/verilmesi için kullanılan üç yollu bir musluk bağlantısı içermektedir(1)