Didaktik Şiir, Didaktik Şiir Örneği, Didaktik Şiirler, Didaktik

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Didaktik Şiir Nedir?

Belli bir düşünceyi aşılamak veya belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, bir ahlak dersi çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü az olan şiir türüdür

Kısaca öğretici şiirdir

Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig, Aşık Paşa’nın Garibname, Nabi’nin Hayriye bu türün ünlü örnekleridir

Tanzimat’tan sonraki Türk Edebiyatında Ziya Paşa’nın Terkib-i Bend; Tevfik Fikret’in Haluk'un Defteri ve Şermin; Mehmet Akif’in Süleymaniye Kürsüsünde, Asım adlı eserleri de bu tarzda yazılmış ünlü eserler

Fabl türündeki eserler de örnek olarak gösterilebilir

didaktik şiire şöyle bir örnek verebiliriz

Güzel dil Türkçe bize
Başka dil gece bize
İstanbul konuşması
En sâf, en ince bize
Yeni sözler gerekse
Bunda da uy herkese
Halkın söz yaratmada
Yollarını benimse

(Ziya GÖKALP)

Çektiğimiz acıların kaçta kaçı bizim suçumuzdur?
Bunu iyi düşünüp saptamadan, suçlu ararsak,
Bazen faturayı yanlış kişilere keseriz

Acılar acımaz insana, çekmek isteyene çektirir

Olaylara ve insanlara değerinden fazla değer vermeyenler
Kendini de gerçek değerinden az veya çok görmeyenler
Ve neticede empati yaparak objektif olmayı bilenler,
Daha az acı çekerler ve boş yere hiç acı çekmezler

Birbirlerine sık sık sitem edip darılanlar,
Birbirlerini anlamayan ve anlamak istemeyenlerdir

Objektif olamadıkları için boş yere acı çekerler

Fakat belki de işin aslı, aralarındaki sevgi ve ilgi azlığıdır

Karakter farkıdır, zaaf ve alerjilerinin birbirine zıtlığıdır

Uzun bir süre geçinememişlerse, daha sonra da geçinemezler

Birbirlerine sürekli acı çektirirler, daha fazla dayanamazlar

Ve er veya geç, birbirlerinden uzaklaşırlar

Acılar, kendisini sevenleri çok sever

Çekmek isteyenleri, ondan ayrılmayanları yalnız bırakmaz

Kendisini yenemeyenlere kene gibi yapışır

İntikam duyguları, çekilen acıyı pekiştirir

Ve vampir gibi kanını emer, sinirlerini mahveder

Acılar kişiyi her yönden perişan eder

Kendi kusurlarımızdan dolayı çektiğimiz acılardan,
Kimseyi sorumlu tutmamalıyız

Bu haksızlık olur

Akıllı insan, hak etmediği acıları kendisine bulaştırmaz

Acıların üstüne gitmez ve boş yere acı çekmez

Kuruntular, yersiz ve yanlış yakıştırmalar, yanlış anlamalar,
Boş yere üzüntü ve dargınlıklara sebep olur

Neticede dostluklar yıpranır, sevgiler erir ve saygı biter

(Erol Güngör)

Dünya, dünya, bu dünya,
Ölüm geldiği zaman

Anlarsın ki bir rüya,
Ölüm geldiği zaman

Faydasız malın, mülkün
Ölüm geldiği zaman

O yığın yığın yükün,
Ölüm geldiği zaman

Hani nerde dostların,
Ölüm geldiği zaman

Boşa çırpınışların,
Ölüm geldiği zaman

Bak eşin dostun bile,
Ölüm geldiği zaman

Anlarsın ki nafile,
Ölüm geldiği zaman

Fuzuli geçen yıllar,
Ölüm geldiği zaman

Can evinden yakalar,
Ölüm geldiği zaman

Betin benzin sararır,
Ölüm geldiği zaman

Gözlerinse kararır,
Ölüm geldiği zaman

Kavrulur topukların,
Ölüm geldiği zaman

Ağlaşır çocukların,
Ölüm geldiği zaman

Gözlerin bir noktada,
Ölüm geldiği zaman

Kocaman olur ya da,
Ölüm geldiği zaman

Ölmem diye tepinsen,
Ölüm geldiği zaman

Yoldaşın beyaz kefen,
Ölüm geldiği zaman

Kim kurtaracak seni,
Ölüm geldiği zaman

Gördün mü ölmeyeni?
Ölüm geldiği zaman

Koştur, çırpın, çabala,
Ölüm geldiği zaman

Ne çare ki budala,
Ölüm geldiği zaman

Ne yapabilir doktor,
Ölüm geldiği zaman

Sönüverecek motor,
Ölüm geldiği zaman

Hasta, sağlam dinlemez,
Ölüm geldiği zaman

Bir saniye beklemez,
Ölüm geldiği zaman

Genç, yaşlı, zengin, fakir,
Ölüm geldiği zaman

Fark etmez ne değişir,
Ölüm geldiği zaman

Emir büyük yerdendir,
Ölüm geldiği zaman

Sorulmaz kimlerdendir,
Ölüm geldiği zaman

Duyulur acı haber,
Ölüm geldiği zaman

Ölmedi mi peygamber?
Ölüm geldiği zaman

Herkes ölüme esir,
Ölüm geldiği zaman

Kurulacak teneşir,
Ölüm geldiği zaman

Gidilecek o yere,
Ölüm geldiği zaman

Nereye diyenlere,
Ölüm geldiği zaman

O dosta diyebilmek,
Ölüm geldiği zaman

Ve gülümseyebilmek,
Ölüm geldiği zaman

İşte budur mucize,
Ölüm geldiği zaman

Benim gibi acize
Ölüm geldiği zaman

Şehadettir tek kelam,
Ölüm geldiği zaman

Her şey bitti vesselam,
Ölüm geldiği zaman

Mehmet Akif UÇAR

İnsanlığa dürüst davran
İnsan küçük büyük evran
İnsanlara hakça davran
Koltuk sana bâki değil

Yunus Emre

İlim ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsen
Ya nice okumaktır

Yunus Emre

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Didaktik Şiir, Didaktik Şiir Örneği, Didaktik Şiirler, Didaktik Didaktik Şiir Nedir? Belli bir düşünceyi aşılamak veya belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, bir ahlak dersi çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü az olan şiir türüdür Kısaca öğretici şiirdir Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig, Aşık Paşa’nın Garibname, Nabi’nin Hayriye bu türün ünlü örnekleridir Tanzimat’tan sonraki Türk Edebiyatında Ziya Paşa’nın Terkib-i Bend; Tevfik Fikret’in Haluk'un Defteri ve Şermin; Mehmet Akif’in Süleymaniye Kürsüsünde, Asım adlı eserleri de bu tarzda yazılmış ünlü eserler Fabl türündeki eserler de örnek olarak gösterilebilir didaktik şiire şöyle bir örnek verebiliriz Güzel dil Türkçe bize Başka dil gece bize İstanbul konuşması En sâf, en ince bize Yeni sözler gerekse Bunda da uy herkese Halkın söz yaratmada Yollarını benimse (Ziya GÖKALP) Çektiğimiz acıların kaçta kaçı bizim suçumuzdur? Bunu iyi düşünüp saptamadan, suçlu ararsak, Bazen faturayı yanlış kişilere keseriz Acılar acımaz insana, çekmek isteyene çektirir Olaylara ve insanlara değerinden fazla değer vermeyenler Kendini de gerçek değerinden az veya çok görmeyenler Ve neticede empati yaparak objektif olmayı bilenler, Daha az acı çekerler ve boş yere hiç acı çekmezler Birbirlerine sık sık sitem edip darılanlar, Birbirlerini anlamayan ve anlamak istemeyenlerdir Objektif olamadıkları için boş yere acı çekerler Fakat belki de işin aslı, aralarındaki sevgi ve ilgi azlığıdır Karakter farkıdır, zaaf ve alerjilerinin birbirine zıtlığıdır Uzun bir süre geçinememişlerse, daha sonra da geçinemezler Birbirlerine sürekli acı çektirirler, daha fazla dayanamazlar Ve er veya geç, birbirlerinden uzaklaşırlar Acılar, kendisini sevenleri çok sever Çekmek isteyenleri, ondan ayrılmayanları yalnız bırakmaz Kendisini yenemeyenlere kene gibi yapışır İntikam duyguları, çekilen acıyı pekiştirir Ve vampir gibi kanını emer, sinirlerini mahveder Acılar kişiyi her yönden perişan eder Kendi kusurlarımızdan dolayı çektiğimiz acılardan, Kimseyi sorumlu tutmamalıyız Bu haksızlık olur Akıllı insan, hak etmediği acıları kendisine bulaştırmaz Acıların üstüne gitmez ve boş yere acı çekmez Kuruntular, yersiz ve yanlış yakıştırmalar, yanlış anlamalar, Boş yere üzüntü ve dargınlıklara sebep olur Neticede dostluklar yıpranır, sevgiler erir ve saygı biter (Erol Güngör) Dünya, dünya, bu dünya, Ölüm geldiği zaman Anlarsın ki bir rüya, Ölüm geldiği zaman Faydasız malın, mülkün Ölüm geldiği zaman O yığın yığın yükün, Ölüm geldiği zaman Hani nerde dostların, Ölüm geldiği zaman Boşa çırpınışların, Ölüm geldiği zaman Bak eşin dostun bile, Ölüm geldiği zaman Anlarsın ki nafile, Ölüm geldiği zaman Fuzuli geçen yıllar, Ölüm geldiği zaman Can evinden yakalar, Ölüm geldiği zaman Betin benzin sararır, Ölüm geldiği zaman Gözlerinse kararır, Ölüm geldiği zaman Kavrulur topukların, Ölüm geldiği zaman Ağlaşır çocukların, Ölüm geldiği zaman Gözlerin bir noktada, Ölüm geldiği zaman Kocaman olur ya da, Ölüm geldiği zaman Ölmem diye tepinsen, Ölüm geldiği zaman Yoldaşın beyaz kefen, Ölüm geldiği zaman Kim kurtaracak seni, Ölüm geldiği zaman Gördün mü ölmeyeni? Ölüm geldiği zaman Koştur, çırpın, çabala, Ölüm geldiği zaman Ne çare ki budala, Ölüm geldiği zaman Ne yapabilir doktor, Ölüm geldiği zaman Sönüverecek motor, Ölüm geldiği zaman Hasta, sağlam dinlemez, Ölüm geldiği zaman Bir saniye beklemez, Ölüm geldiği zaman Genç, yaşlı, zengin, fakir, Ölüm geldiği zaman Fark etmez ne değişir, Ölüm geldiği zaman Emir büyük yerdendir, Ölüm geldiği zaman Sorulmaz kimlerdendir, Ölüm geldiği zaman Duyulur acı haber, Ölüm geldiği zaman Ölmedi mi peygamber? Ölüm geldiği zaman Herkes ölüme esir, Ölüm geldiği zaman Kurulacak teneşir, Ölüm geldiği zaman Gidilecek o yere, Ölüm geldiği zaman Nereye diyenlere, Ölüm geldiği zaman O dosta diyebilmek, Ölüm geldiği zaman Ve gülümseyebilmek, Ölüm geldiği zaman İşte budur mucize, Ölüm geldiği zaman Benim gibi acize Ölüm geldiği zaman Şehadettir tek kelam, Ölüm geldiği zaman Her şey bitti vesselam, Ölüm geldiği zaman Mehmet Akif UÇAR İnsanlığa dürüst davran İnsan küçük büyük evran İnsanlara hakça davran Koltuk sana bâki değil Yunus Emre İlim ilim bilmektir İlim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsen Ya nice okumaktır Yunus Emre