Roman ( Dil Ve Anlatim 12. Sinif )

ROMANIN TANIMI

İnsanın veya çevrenin karakterlerini, göreneklerini inceleyen, serüvenlerini anlatan, duygu ve tutkularını çözümleyen, kurmaca veya gerçek olaylara dayanan uzun edebî türe ve bu türde yazılmış eserlere roman denir Türkçe'ye Fransızca'dan geçmiştir

"ROMAN? SÖZCÜĞÜ NEREDEN GELİYOR?

Roma İmparatorluğu sınırları içinde yaşayan halk kitlelerinin konuştuğu halk Lâtincesine verilen addır Sonraları, herkesin anlayabilmesi için Romalıların kullandığı dille (Latinceyle) yazılan destan ve hikâyelere "roman" adı verilmiştir Sözcüğün aslı buradan gelir Roman sözcüğü, batı edebiyatında yine buradaki anlamına uygun olarak "halk dilinde yazılmış nesir veya nazım, gerçek yada uydurma menkıbe" anlamında kullanılmıştır

EDEBÎ TÜRLER İÇİNDEKİ YERİ

Edebi türler içinde en yenisi romandır Çünkü matbaanın bulunması ve kentsoylu bir okur kitlesinin ortaya çıkmasından sonra gelişmiştir
Gelişmesini tamamlamamış tek türdür

ROMANIN GERÇEK HAYATLA İLİŞKİSİ

Roman tarihe en bağlı edebiyat türüdür Toplumsal, politik olaylar gelişmelerle de yakın ilişkidedir
Roman, felsefe ve sanattan boş inançları kovmak ve bunların yerine akıl ve gerçeği geçirmek isteyen bir kültürel dönüşümün ürünüdür Bu nedenle toplumların gelişimine, yani tarihe kopmaz biçimde bağlıdır İnsanı, öncelikle toplumsal ve tarihsel bir varlık olarak konu alan ilk sanat türüdür

Roman düzyazıyla yazılır Anlatılan olaylar kahramanlık öyküleri değil, sıradan insanların günlük yaşantılarıdır Anlatılan olaylar, saraylar ve savaş alanları gibi destansı mekanlarda değil, sokaklar, evler, meyhaneler gibi sıradan mekanlarda geçer

Bu yüzdendir ki Stendhal, romanı ?yol boyunca gezdirilen bir ayna? şeklinde tanımlar

Alıntıdır

ROMAN TÜRLERİ

ÜSLUPLARI BAKIMINDAN ROMAN TÜRLERİ

1- Romantik Roman

Kişilerin duygularını, arzularını,hislerini, düşüncelerini yalnızca kendilerine ait, içten gelen doğal ve gerçek olgular gibi görürYani aşk, duygu, hayal gibi düşünceler yer alır Aynı zamanda acı, keder ve hüzünde bu roman türünün konularındandır Örneğin Sir Walter Scott?un tarihsel romanları, Jean-Jacques Rousseau?nun eserleri ve Goethe?nin Genç Werther?in Acıları romanı gibiReşat Nuri Güntekin'in Dudaktan Kalbe gibi

2- Gerçekçi Roman

Romantik romandan ayrı olarak kuru ve kuşkucu bir anlatım ve düşünce yapısı taşır Balzac ve Stendhal?in romanları bu üsluptadır

3- Doğalcı Roman

Üslup bakımından gerçekçi romana benzer Olanın olduğu gibi yazılmasını öngörür Emile Zola ve Robin Sharma ve Guy de Maupassant romanları doğalcı romanlardır

4- Estetik Roman

Belli biçim ve anlatım kaygıları ile yazılmış romanlardır Gustave Flaubert estetik romanın en önemli yazılardır

5- İzlenimci Roman

Diğer üsluplardan ayrı olarak eşyanın ve dış olayların kendi nesnel gerçeklikleriyle insanların bunları algılama biçimleri arasındaki farkları ortaya çıkarmaya yönelir Yani dış gerçeklerden çok, duyu ve duygulara, iç yaşantının betimlenmesine öncelik verir Ford Madox Ford?un romanları izlenimciliğin en sistemli ürünleridir

6- Dışavurumcu Roman

20 yüzyılda ortaya çıkmıştır Dışavurumculuk toplumsal kimliklerin reddedilmesi ve insan yaşamını belirleyen toplum karşıtı ya da uygarlık karşıtı güçlerin öne çıkarılmasıyla belirlenirDostoyevski, Franz Kafka, Samuel Beckett ve Bertold Brecht?in romanları bu türün örneklerindendir

7- Yeni Roman

Aslında dışavurumculuğun izlerini taşır Özellikle 1930 sonrasında ilk örnekleri görülmeye başlandı Kendisinden önceki akımlardan hiçbirine benzemeyen, yazma deneyini, hatta romanın olanaksızlığını romanın asıl konusu haline getiren romanlardır Yeni roman, yazma eyleminin kendisini sorgulamaya yönelir Alain Robbe-Grillet, Michel Butor, Claude Simon, Philippe Soller, Julio Cortazar gibi yazarlar bunları denemişlerdir

KONULARI BAKIMINDAN ROMAN TÜRLERİ

1- Tarihsel roman

Uzak bir geçmişte yaşanan olayları konu alır Ama tarihten daha derinlerde yatan insanla ilgili daha evresel bir gerçeği araştırmak amacıyla da yazılmış olabililer Tarihi romanların örnekleri arasında Walter Scott?un romanlarını, Tolstoy?un Savaş ve Barış?ını, Stendhal?in Parma Manastarı?nı sayabiliriz

2- Duygusal roman

İnsanın duygusal yaşamını yüksek ve özenli bir üslupla betimleyen romanlardır Bazen bu türde yazarın kendi duygularıyla, okurun duygularını sömürmesi ön plana çıkar Laurence Sterne?in Fransa ve İtalya?da Hissi Seyahat adlı eseri, Rousseau?nun romanları, Madame de La Fayette?in Prenses de Cleves?i bu türe örnek gösterilebilir

3- Gotik roman

Gotik roman, İngiliz ve Amerikan romancılığına özgü bir türdür 18 yüzyılın akılcılığına karşı çıkan bir türdür Karanlık, korkutucu, çılgınlıklarla dolu bir ortamda geçen kanlı, şeytani, büyülü olayları konu alır Horace Walpole?un Otranto Şatosu, Mary Shelley?in Frankenstein adlı romanları bu türün örnekleridir Gotik romanın günümüzdeki uzantıları bilimkurgu ve fantastik roman olarak gösterilebilir

4- Ruhbilimsel roman

Kişilerin ruhsal durumlarını ayrıntılarıyla çözümlemeye çalışan romanlardır Daha serinkanlı ve denetimli oluşuyla duygusal romandan ayrılır Abbe Prevost?un Manon Lasko adlı eseriyla Fransız edebiyatında açılan psikolojik roman çığırı diğer ülke romancılarını da etkilemiştir Paul Bourget?in romanları da bu türe örnektir