Çin Medeniyeti

ÇİN MEDENİYETİ
Çin, Güney Doğu Asya’da yer alan ve 2500 yıldan beri büyük devlet olma vasfını koruyan çok geniş bir devlettir

Kuruluş ve Siyasi Tarih
Klasik Çin tarihçilerine göre, ülkeyi yöneten ilk haneden olarak Hya ve Şang sülâleleri bilinmektedir (Mö 1450-1050) Şanglardan sonra tarih sırasıyla Çin’in hâkimiyetine Türk asıllı olup Çinlileşmiş (Chou) Covlar (MÖ 1050-249), daha sonra Çin sülâlesi (Mö 249-206) hâkim oldu Buna rağmen Çin’in yönetim, ordu ve kültüründe, Türk devletlerinin ve özellikle Hun Dcvlcti’nin tesiri görülür
Türk dünyasıyla olan ilişkileri sonucu Şensi ve Kansu’da bulunan Türk kültürü bunun kanıtıdır İslâmiyet öncesi Türk devletinin en büyük mücadelesi Çin Devleti ile olmuştur Bu dönemde kuzeydeki bozkırlarda hâkimiyet kuran atlı Hun Türklerinin akınlarını durdurmak için Çinliler, Çin Seddi’nin yapımına başladılar

Devlet Yönetimi
Çin Devleti’ni, art arda yönetimi ele geçiren sülâleler yönetmişlerdir Ancak Mö III bin yılın başlarından itibaren devletin yönetimini ele geçiren güçlü imparatorlar, feodal prensler ve derebeylere hâkimiyetlerini kabul ettirmiş, birlik ve beraberliği sağlamış ve Çin Imparatorluğu’nun temellerini kurmuşlardır
Çin’de 22 hanedan saltanat sürmüştür Bunların belli başlıları ilk hanedan olan “Asilar, Sanglar, Tanglar, Sunglar, Yuonlar, Mingler ve Mançular” dir Bu hanedanlardan 1766-1122 yıllan arasında hüküm süren Şang hanedanının Türk asıllı olduğu ve Türkçe konuştukları ilim adamlarınca iddia edilmiştir
Çin’de halk iki sınıfa ayrılmıştı Her hakka sahip olan köylüler ile hürriyeti olmayan köylülerdi

Çin Kültür ve Medeniyetlerinin Kuruluş Esasları
Çok eski çağlardan beri Çin’de insan faaliyetinin izlerine rasüanmıştır Çin’in Pa-leolitik çağlardaki gelişmesine dair bilgi olmamasına karşı Neolitik çağda yapılmış gri renkte kaba yapılı çanak çömlekler ile bu çağın sonlarında “Yong-Şao” diye adlandırılan bir kültür ortaya çıkarılmıştır Bu kültürün;
Birinci safhasında, çömlekçi çarkı ile yapılmış şişkin karınlı, uzun boyunlu, toprak mamuller ile ustaca işlenmiş vazolar ve süs eşyaları yapılmıştır
İkinci sahasında, armut biçimli, ağzı yayvan, kısa boyunlu küpler, kırmızı siyahlı dörtgenler, damalar ve kıvrımlarla süslenmiştir
Üçüncü safhasında, geniş ağızlı, uzun boyunlu yüksek küpler, üzerleri koyu kahverengi ve siyah üçgenler ve çift kıvrımlarla süslenmiştir
Dördüncü safhasında, bronzların habercisi olan tornada yapılmış yüzleri cilalanmış çömlekler görülür
Bundan sonra silâhlar, bronz kaplar, beyaz mermer ve yeşim taşından heykelcikler yapılmış ve cenk arabaları kullanılmağa başlanmıştır
Çin kültür ve medeniyetinin temelinde Türk, Moğol, Tibet ve Tunguz gibi Çin’e komşu olmuş kavimlerin etkileri görülür, özellikle Türk asıllı Cov (Chou) hanedanı döneminde başlayan Çin medeniyeti daha sonraki yüzyıllarda bütün ülkeye yayılmıştır

Çin Kültür ve Medeniyetleri Unsurları
Yazı:
Çin’de yazı Mö 1450-1050 yallarında Şang (Shang) hanedanı döneminde bulundu Çin yazısı resim yazısına benziyordu Hatta ilk Çin yazısı bugün kullanılan Çin alfabesinin basit şekliydi Tahta ve bambu levhalar üzerinde yazılan bu yazının her kelimesi bir işaret ile ifade edilirdi

Sanat:
Çin sanatının en belirgin özelliği, incelik , zerafet güzellik ve küçüklüktür, tnce ve güzel bir mimari stil ile yapılan ve şemsiyeyi andıran binalar birbirine girmiş çatılarla örtülmüştür Dışı gibi, evlerin içi de özenli ve ince bir zevkle süslenmiş ve döşenmiştir
Uzun bir geçmişe sahip resim sanatının en belirgin ürünü manzaralardır Hattatlık sanan da gelişmiştir
Kâğıtçılık da ipekçilik ve dokumacılık kadar eskidir Çin sanatkârları maden, tunç ve fıldişinden heykeller yapmış ve kumaşların üzerini işlemişlerdir Buda dini heykelciliğe yeni boyutlar kazandırmıştır
Bunlar dışında, bronz, camcılık, seramik ve takıcıbk sanatı da gelişen sanat dallan arasındadır
Çin, müzik sanatında çok zengin bir kültüre sahiptir

Din ve İnanış:
Çinlilerin eski zamanlarda ilkel inançları vardı Ruhların varlığına inanırlardı En eski din, atalarının ruhlarına tapma iken daha sonra göğe tapınma öne geçmiştir
Çin’in büyük dinleri ise Mö VI ve V yüzyıllarda yaşamış olan filozoflardan Lao-Çe ve Konfüçyüs’ün felsefi görüşlerinden doğmuştur Daha sonraları Hindistan kökenli Buda (Budha) dini de yayılmıştır

Lao-Çe, Çin’de yayılan üç büyük dinden biri olan “Tao dini”nin kurucusudur Lao-Çe’nin yazdığı “Tao-Te” (Fazilet Yolu) adlı din kitabına göre, Dünya bir yaratıcının eseridir O da Tao’dur Tao, her şeyin anasıdır Her yerde bulunur, ölçülmez ve kavranmaz O’na göre, insana gerekli olan alçak gönüllülük ve hoşgörü, kötülüğe karşı iyilikle karşılık vermektir

Konfüçyüs
Çin’in Cov’lar (Chou) vaktinde yetişmiş ünlü filozof ve din adamıdır Çin’in içine düştüğü karışıklıktan kurtulması için yeni bir ahlak felsefesi ortaya atarak kötülüklerin önünü almak istemiştir Sağlığında ilkeleri uygulanmayan Konfüçyüs ölümünden bir süre sonra gündeme gelmiş ve fikirleri yaygınlık göstermiştir
Felsefî düşüncesi, Çin klasiklerinden kaynaklanan din, ahlâk, siyasî, sosyal, ekonomik, inanç ve törelerin bütününü içine alır İnsan aklına hitap eder Erdem sahibi olma, alçak gönüllülük çalışkanlık ve akılcılık düşünce ve ciddiyetine sahiptir
Ahlâk anlayışına göre hüner, suçlan gizlemek değil, suç işlememektir Kişi kendisine yapılmasını istemediği şeyi başkasına yapmamalıdır Her insan anne ve babasına saygı göstermek ve sözünü dinlemek zorundadır Milleti yönetenler dürüst olmalıdır İyi ahlâk, insanları sevmektir

Alıntı