Kurbanın Mahiyeti, Vücubu Ve Şer'î Hikmeti

Kurbanın Mahiyeti, Vücubu ve Şer'î Hikmeti

Kurban Yüce Allah'ın rahmetine yaklaşmak için ibadet niyeti ile kesilen özel hayvandır Kurban bayramı günlerinde (ilk üç günde) böyle Allah rızası için kesilen kurbana (Udhiyye), bunu kesmeğe de "tazhiye"denilir

Kurban Bayramında ibadet niyeti ile kurban kesmek, hür, mukîm (yolcu olmayan), müslim ve zengin kimseye vacibdir Zenginden maksad, temel ihtiyaçlarından başka, artıcı olsun olmasın, en az iki yüz dirhem gümüş değerinde bir mala sahib olan, fitre vermekle yükümlü olan kimselerdir (Zekât bölümüne bakılsın!)

Kurban kesme günlerinde (kurban bayramının ilk üç gününde) kurban kesmeğe gücü varken kurban kesmeyip de sonra fakir düşse, buradaki vücub üzerinden düşmüş olmaz

Kurban kesme yükümlülüğü için, İmam Azam ile İmam Ebû Yusuf'a göre, akıl ve büluğ şart değildir Bundan dolayı zengin olan bir çocuğun veya bir delinin malından bunların velisi kurban keser Bu çocuk veya bu mecnun o kurbanın etinden yer Geri kalan kısmı da, elbise gibi aynından faydalanacakları bir şeyle değiştirilir

Fakat İmam Muhammed'e göre, kurban yükümlülüğü için akıl ve büluğ şarttır Bundan dolayı çocukların ve mecnun olanların mallarından kurban kesilmesi gerekmez Fetva da buna göredir Velileri onlar adına mallarından kesecek olsalar, kurban bedelini onlara ödemeleri gerekir Ancak bir kimsenin kendi malından çocuğu için kurban kesmesi mendubdur

(İmam Malik ile İmam Şafiî'ye göre; kurban vacib değil, müekked bir sünnettir)

Vacib olan kurban görevi, Hak yolunda fedâkarlığın bir nişanıdır, Yüce Allah'ın verdiği nimetlere karşı yapılan bir şükürdür Bunun sonucu da sevaba ulaşmak ve birtakım belâlardan korunmaktır

Şu gerçek de bilinmeli ki, insanların ihtiyaçlan için yeryüzünde yüz binlerce hayvan kesiliyor Fakat bunlardan yalnız durumları yeterli olanlar yararlanıyor Kurban Bayramında ise, Hak rızası için birçok hayvan kesiliyor Bunların etlerinden ve derilerinden çok fakir kimseler de yararlanıyor İktisadî olan mesele, dinî ve ahlâkî bir mahiyet kazanıyor Şahıs menfaatı yerine toplumun menfaatı bulunmuş oluyor Bunun için kurban kesilmesi, İslâma ait insanî ve sosyal büyük bir fedakârlık demektir

Kurban kesilmekle, kesilen hayvanların sayısı çok artmış olmaz; çünkü kurban kesilen günlerde kasapların kestiği hayvan sayısı azalır ve böylece o günlerde aynı miktar hayvan kesilmiş olur

Kendi zevkleri için hergün binlerce hayvanın kesilmesini çok görmeyenlerin, senede bir defa Allah rızası için bir miktar hayvanın muhtaçlar yararına olarak Kurban adı altında kesilmesini çok görmeleri, doğrusu büyük bir düşüncesizliktir

Sonuç

Kurbanın meşru olması, din, ahlâk ve toplum yararı bakımından birtakım hikmet ve hacetlere dayanır Bunu değerlendiremeyecek bir akıl sahibi olamaz